Print this page

علت قرباني در حج و فلسفه آن

امتیاز بدهید
(0 امتیاز)
علت قرباني در حج و فلسفه آن

از جمله وظايف واجب در سرزمين مني در اطراف شهر مکه معظمه (براي کسي که حج تمتع به جا مي آورد) بعد از سنگ زدن بر يکي از مکان هاي حضور شيطان در روز عيد قربان (دهم ذي الحجه) کشتن حيواني است (شتر، گاو و يا گوسفند) که فربه و بي عيب باشد و اين عمل را از آن نظر که عبادت است و وسيله نزديکي و تقرب به رحمت خداست قرباني مي گويند.
1. قرباني اشاره به فداکاري و از خودگذشتگي و دادن جان در راه محبوب و حدّ نهايي تسليم در برابر معبود است.
يعني همچنان که خون اين قرباني را در راه تو اي خالق يکتا، بي دريغ مي ريزم، حاضرم بدون درنگ در راه دفاع از حريم دين و اجراي فرمان هاي آسماني تو، از جان خود نيز بگذرم و خون خود را تقديم پيشگاه اقدست کنم.
2. قرباني ياد آور خاطره اعجاب انگيز و الهام بخش دو عبد با اخلاق و دو بنده موحد حضرت ابراهيم و فرزندش اسماعيل ـ عليهما السلام ـ است. در لحظه قرباني و در صحنه قربانگاه چشم دنيا به هزاران سال پيش بر مي گردد و صحنه عجيب و تکان دهنده اي از معرفة الله و تسليم در برابر معبود را به جهانيان نشان مي دهد. که چگونه پدري پير و کهنسال با چهره اي نوراني که آثار عظمت و جلالت روحش از سيماي متين و آرام او نمايان است در همين صحرا ايستاده و آستين بالا زده و تيغ برنده اي در دست گرفته است، در حالتي که فرزند جوان خود را بر زمين خوابانده و با قوت قلبي تمام، تيغ برّان بر گلوي فرزند جوان خويش مي کشد.[1]
خداوند متعال به منظور قدرداني از اخلاص بيکران و تسليم تامّ اين دو بنده خدا در برابر اوامرش مقرّر فرمود که هر سال در موسم حج و در وادي مني اين خاطره توحيد و خدا دوستي تجديد شود و به دست حجاج قرباني به درگاه حق جلّ و علا تقديم گردد.
3. قرباني کردن در سرزمين منا حکمت هاي بس والا و ارزشمندي دارد، يکي ديگر از آن حکمت ها وصول انسان به مراتب بالاي تقوي است. در ايه 37 از سوره حج مي خوانيم که از اين قرباني ها نه گوشت و نه خون آن ها هيچ يک به خدا نمي رسد بلکه روح عمل که تقرب آور است و مايه تقوي است به خدا مي رسد.
4. عمل قرباني کردن در واقع يک حکم دارد و يک حکمت، حکم آن کشتن (گوسفند، گاو يا شتر) است و حکمت آن بالا رفتن تقوا است. اين تقوا نه تنها به طرف خدا صاعد مي شود بلکه به خدا مي رسد و چون تقوا وصف نفساني روح انسان متقي است که جداي از جان انسان نيست، اگر تقوا به خدا برسد انسان متقي نيز به خدا مي رسد.[2]
5. تقوا مراتبي دارد و قرباني مي تواند به بالاترين مراتب تقوا اشاره کند، يک مرتبه از تقوي اجتناب از گناهان است، مرحله بالاتر اجتناب از مطلق کارهاي ناپسند چه حرام و چه مکروه است و مرحله بالاتر اين که در دل انسان جز محبت و عشق به خدا و ارزش هاي ديني و تسليم در برابر دستورات او نباشد.
قرباني کردن نمايش دهنده عدم وابستگي و دلبستگي عاشق خدا به امور دنيوي و مادي است و با اين قطع تعلقات و خالي کردن خانه دل فقط براي خدا اين حديث نوراني در وجود بنده مخلص و مطيع تجلّي مي يابد که فرمود: «قلب المؤمن عرش الرحمن» و با عرشي شدن قلب بنده مومن است که عيد حقيقي و واقعي براي او تحقق مي يابد چرا که او عيد قربان اين صحنه زيبا و تصوير بديع را به عرصه نمايش گذاشت.
از سوي ديگر قرباني کردن حکمت مهم ديگري نيز دارد و آن غافل نشدن از محرومان و گرسنگان است که همواره بنده مسلمان بايد به فکر نيازمندان باشد و از اين سفره بزرگ اطعام الهي فقرا را بي نصيب نگذارد.
ما در اينجا از باب تبرک به روايتي از حضرت امام باقر ـ عليه السلام ـ اشاره مي کنيم که حضرتش فرمودند: «ان الله عزوجل يحب اطعام الطعام واراقة الدماء».[3] خداوند متعال اطعام کردن «غذا دادن) و ريختن خون حيوانات اهلي (قرباني کردن) را دوست دارد.

پي نوشت ها:

[1]. ضياء آبادي، سيد محمد، حج برنامه تکامل، تهران، نشر مشعر، 1382ش، ص181.
[2]. حج و حرمين شريفين در تفسير نمونه بخش دوم، ص225، به کوشش سيد علي قاضي عسکر ـ نشر مشعر، 1384ش.
[3]. وسائل الشيعه، حر عاملي، بيروت، دراحياء التراث العربي، 1412ق، ج16، ص374.

خوانده شده 603 مرتبه