حج به خاطر برخورداری از سنن و اسرار فراوانی که دارد، یکی از مهم‌ترین مظاهر اسلام است. از این روایات و احادیث فراوانی درباره اهمیت، جایگاه و ابعاد گوناگون آن از معصومین(علیهم‌السلام) وارد شده است که در این‌جا به پاره‌ای از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
پاداش حج‌گزار
1. شخصی به رسول اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) عرض کرد: «من به قصد حج از شهر خارج شدم، ولی موفق به انجام آن نشدم، لیکن من مردی ثروت‌مندم، اکنون بفرمائید چه کنم تا به پاداشی مانند حج گزاران نایل شوم؟
رسول خدا(صلی‌الله علیه و آله) فرمود: به کوه ابوقبیس بنگر، اگر به اندازه این کوه طلا داشته باشی و آن را در راه خدا انفاق کنی، هرگز به پاداش حج‌گزاران دست نخواهی بافت. سپس آن حضرت فرمود: حج گذار چون مقدمات سفر خود را آماده کند چیزی برنمی‌دارد و چیزی نمی‌گذارد، مگر آن‌که خداوند ده حسنه برای او ثبت و ده سیئه از او محو می‌کند و ده درجه او را بالا می‌برد. چون بر مرکب خود سوار شود، مرکبش گامی برنمی‌دارد، مگر آن‌که خداوند باز برای او چنان کند. سپس چون به گرد کعبه طواف کند از گناهانش خارج می‌شود و چون صفا و مروه را سعی کند و در عرفات و مشعر توقف کند و رمی جمرات انجام دهد، از گناهانش خارج می‌شود. سپس حضرت فرمود، تو کجا می‌توانی به پاداش حج دست یابی؟[1]
2. در وصایای نبی‌اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) به امیرالمومنین(علیه‌السلام) آمده است: «مستطیعی که حج به جا نیاورد، کافر است».[2]
کعبه و مناسک حج در سخنان امیرالمومنین(علیه‌السلام)
1. امیرالمومنین(علیه‌السلام) فریضه حج را چنین توصیف می‌کند: «خداوند حج خانه خود را بر شما واجب کرد، خانه‌ای که آن را قبله مردم قرار داد. مردم چونان تشنه‌کامان وارد آن می‌شوند و همانند کبورتران به آن پناه می‌برند. خداوند سبحان کعبه را نشانه فروتنی آدمی در برابر بزرگی خود و اعتراف به عزت خویش قرار داد و از میان آفریدگان خود شنوایان و اطاعت کنندگانی را برگزید که دعوت او را اجابت و سخن او را تصدیق کرده و در جاهایی که انبیا ایستاده‌اند، قرار گرفتند، و خود را به فرشتگانی که به دور عرش می‌گردند شبیه ساخته‌اند. اینان سودهای فراوانی در این تجارت‌خانه عبادی می‌برند و برای رسیدن به وعده آمرزش نزد خداوند می‌شتابند. خداوند، کعبه را پرچمی برای اسلام و حرم امنی برای پناهندگان به آن قرار داد و رفتن به سوی آن و حج گزاردن و شناخت و ادای حق آن را واجب گرداند و بندگان را به زیارت آن فرا خواند».[3]
2. همچنین آن حضرت درباره فضیلت حج فرمودند: «بهترین وسیله‌ای که سالکان برای رسیدن به خداوند متعال، بدان چنگ می‌زنند، ایمان به او و پیامبرش و جهاد در راه او .... و زیارت خانه اوست؛ همانا حج فقر را از میان برمی‌دارد و گناهان را می‌ریزد».[4]
3. حضرت در لحاظات آخر عمرشان، در بخشی از وصیت خود به حسنین(علیهم‌السلام) و عموم مردم می‌فرمایند: «خدا را خدا را، درباره خانه پروردگارتان، تا زنده هستید آن را خالی نگذارید زیرا اگر کعبه ترک شود، مهلت داده نمی‌شوید.[5]
4. امام باقر(علیه‌السلام) درباره «جامعیت و سابقه کهن حج» فرمود: «آدم هزار بار پیاده به سوی کعبه رفت که هفتصد بار آن برای انجام حج و سیصد بار نیز برای انجام عمره بود.[6]
5. امام صادق(علیه‌السلام) در پاسخ به شخصی که از مردم نقل کرد: کسی که حج واجب خود را به جا آورده، اگر در سال بعد به جای حج، صدقه دهد برای او بهتر است، فرمود: «دروغ گفتند، اگر مردم چنین کنند، خانه خدا تعطیل می‌شود، حال آن‌که خدای سبحان کعبه را برای قیام و قوام مرم قرار داده است».[7]
6. در روایتی دیگری امام رضا(علیه‌السلام) درباره آثار و برکات حج فرمود: «مردم به گزاردن حج فرمان یافته‌اند تا به مهمانی خدای(عزوجل) وارد شوند و از او طلب افزونی روزی کنند و از گناهانی که بدان آلوده شده‌اند خارج شوند».[8]
در نتیجه: همان‌طوری که در روایات، دیدیم بر انجام و مناسک حج تاکید فراوان شده است، و از نظر معصومین(علیهم‌السلام) عظمت فراوان دارد و به بین راحتی نمی‌شود آن را تعطیل کرد، مگر این‌که امام مسلمین و حاکم شرع تشخیص دهد که فعلا انجام آن به صلاح نیست که به صورت موقت می‌تواند آن را تعطیل کند.
..................................................................
پی‌نوشت
[1]. وسائل الشیعه ، ج 8، س 79.
[2]. همان، ج 8، ص 20.
[3]. نهج البلاغه، خطبه 1.
[4]. همان خطبه، 110.
[5]. همان، نامه 47.
[6]. وسائل الشیعه، ج 8، ص 94.
[7]. همان، ج 8، ص 14.
[8]. وسائل، ج 8، ص 8-7.
