توقف فعالیت پارلمان

در اولین گام تعطیلی‌ها و تعلیق فعالیت‌ها، نمایندگان پارلمان لبنان پیشگام بودند و از زمان اعلام تعلیق کارها و اتخاذ سیاست‌های پیشگیرانه، پارلمان تعطیل شد و جای خود را به کارگرانی داد که آنجا را ضد عفونی می‌کردند. با وجود اقدامات پیشگیرانه در پارلمان اما جلسات دیگر برگزار نشدند.

نبیه بری، رئیس پارلمان که قطب فعالیت‌های سیاسی لبنان به شمار می‌رفت همه دیدارهای معمول خود را لغو کرده و فقط دیدارهای رسمی را انجام می‌دهد که بسیار با اهمیت تلقی شوند با این حال وی برای هماهنگی با اقدامات دولت در جهت مبارزه با گسترش کرونا قرار است از هیچ کوششی فروگذار نکند. محل اقامت نبیه بری سه بار در هفته ضد عفونی و گفته می‌شود دیدارهای غیر رسمی او که شامل دیدار با سیاسیون، روزنامه نگاران و برخی کارشناسان حوزه‌های مختلف می‌شود طبق یک پروتکل بهداشتی همچنان ادامه دارد تا رشته امور وی از هم گسسته نشود.

ادامه فعالیت رئیس جمهوری و دولت لبنان

اما ریاست جمهوری لبنان و فعالیت‌های روزانه رئیس میشل عون متوقف نشده و با اتخاذ سیاست‌های بهداشتی ویژه کرونا و ضد عفونی کردن قصر بعبدا یکبار در هر ۴۸ ساعت، کارها ادامه پیدا کرد و کارمندان نیز با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی سر کار خود حاضر شدند.

بدون شک فعال‌ترین بدنه نظام سیاسی لبنان را دولت و شخص نخست وزیر این کشور تشکیل می‌دهد که پس از آغاز به کار، در برابر آزمون سختی قرار گرفته است. حسان دیاب که چند صباحی است به عنوان نخست وزیر وارد عرصه سیاست اجرایی کشور شده با مشکلات زیادی روبرو بود که بزرگترین آنها ادامه اعتراضات خیابانی علیه دولت وی بود اما کرونا موفق شد این اعتراضات را از خیابان‌ها جمع آوری کند به هر حال این ویروس نه تنها در خیابان‌ها بلکه سراغ کوچه و خیابان و منزل تک تک لبنانی‌ها رفت تا بزرگترین پرونده بهداشتی – سیاسی حسان دیاب را کف دستش بگذارد.

از همین رو منابع خبری می‌گویند که حسان دیاب حتی بدون توجه به احتمال ابتلا به کرونا به سختی در حال کار کردن است تا همکاران خود در هیئت دولت را نیز با خود به جلو ببرد.

اقدام پسندیده نخست وزیر و ادامه روال عادی کاری

وی در کاخ نخست وزیری دست به یک اقدام جذاب و پسندیده زد و برای ضد عفونی کردن مقر کاخ ریاست جمهوری با هیچ شرکتی قرارداد نبست بلکه مثل مراکز عادی و برخی منازل مردم، کارمندان خدماتی نخست وزیری مواد ضد عفونی کننده را با آب مخلوط کرده و خودشان این کار را انجام دادند و در طول هفته چند بار این کار را تکرار می‌کنند.

حسان دیاب این کار را به موازات سیاست کاهش در هزینه‌های جاری دولت انجام داده است. دیدارهای روزمره در محل نخست وزیری مثل روزهای عادی انجام می‌شوند اما همه کسانی که به نخست وزیری می‌آیند باید تست درجات حرارت یا همان تب سنجی را انجام بدهند و همه موارد بهداشتی مثل حفظ فاصله یا استفاده از دستکش و ماسک را انجام دهند.

محموله‌های پستی یا نامه‌های واصله نیز در محفظه‌ای نگهداری شده و ضد عفونی می‌شوند و پس از یک روز در اختیار مسؤولین قرار می‌گیرند. این رویه در بخش‌ها، نهادها، موسسات امنیتی و نظامی کشور نیز در حال اجراست به خصوص آن‌که این موسسات باید با تمام توان حامی سیاست‌های اتخاذ شده در کشور باشند و دولت را یاری رسانند. از همین رو با وجود مشکلات موجود در لبنان و وجود بیش از دو میلیون پناهنده سوری و فلسطینی در این کشور، دولت لبنان تدابیر پیشگیرانه خوبی اتخاذ کرده است.

مبارزه با کرونا در اوج مشکلات اقتصادی

دولت لبنان با استفاده از صلاحیت‌های قانونی که در قانون اساسی این کشور آمده است حالت ویژه عمومی در کشور (از ۱۵ تا ۲۹ مارس ۲۰۲۰ ) اعلام کرد که مساوی با استفاده دولت از اختیار جنگ و صلح در کشور است از همین رو نیروهای مسلح و امنیتی این کشور به عصای دست دولت برای توقف و اقامت اجباری دو هفته‌ای در خانه‌ها ، تعطیلی موسسات غیرضرروی، عدم خروج از منزل جز در حالات بسیار ضروری، بستن مرزهای هوایی، دریایی و زمینی تبدیل شدند اما این کار تبعات سنگین اقتصادی برای لبنان دارد همانطور که برای همه کشورهای فقیر و غنی دنیا دارد این در حالی است که حدود شش ماه است لبنان در نتیجه سیاست‌های اقتصادی آمریکا و عدم همراهی پادشاهی سعودی با دولت حسان دیاب و عدم حمایت مالی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از بانک و بازار مالی لبنان، این کشور در بحران رو به گسترشی به سر می‌برد و بیم آن می‌رود که بزرگترین موسسات و بانک‌های این کشور اعلام ورشکستگی کنند.

اکنون بیش از سه ماه هست که مشتریان بانک‌ها چه آنها که صدها هزار دلار در بانک دارند و چه آنها که فقط هزار دلار دارند هر هفته بیش از دویست تا سیصد دلار نمی‌توانند از حساب خود برداشت کنند و انتقال پول از لبنان به خارج نیز با محدودیت‌های بسیاری مواجه شده است البته طبق معمول همه کشورها، آنها که از رانت اطلاعات برخوردار بوده‌اند پیش از باز شدن و علنی شدن بحران، توانسته‌اند صدها میلیون دلار را از بانک‌های لبنانی خارج کرده و به حساب‌های خود در اروپا یا آمریکا و یا دیگر کشورها منتقل کنند.

راه حل‌های دولت لبنان

حالا دولت لبنان برای جبران خسارت زیان دیدگان از برنامه اجباری مبارزه با کرونا، با مشکل بزرگی دست بگریبان  است و از سوی دیگر، مبارزه با کرونا و تامین نیازهای بیمارستانی و درمانی نیز هزینه‌های بالایی نیاز دارد که دولت حسان دیاب را تحت فشار قرار خواهد داد، اینها از تاثیرات کرونا به شمار می‌رود که در دوران پساکرونای لبنان حتما موجب واکنش‌های اجتماعی گسترده در لبنان می‌شود؛ جایی که حتما آمریکایی‌ها برای تسویه حساب با میشل عون، حزب الله و دولت حسان دیاب وارد عمل می‌شوند.

میشل عون، رئیس جمهوری لبنان برای عبور از هزینه‌های کمرشکن کرونا دست به دامن چین شد و از این کشور خواست که لوازم، لباس‌ها، تجهیزات پزشکی ضروری و دیگر لوازم مورد نیاز بیمارستانی و پیشگیری و نیز در صورت لزوم پزشکان متخصص در اختیار لبنان قرار دهند. از سویی دیگر با هماهنگی با صندوق بین‌المللی پول، قرار شد هزینه‌های درمانی بیمارستان‌های خصوصی در لبنان، به حساب دولت لبنان گذاشته شده و به عنوان قرض در نظر گرفته شده تا دولت لبنان بتواند از ظرفیت بیمارستان‌های خصوصی نیز استفاده کند.

اما مشکل بزرگ دیگر لبنان موضوع پناهندگان سوری و فلسطینی بودند که بدون شک لبنان بدون کمک خارجی به هیچ وجه از پس آن بر نمی‌آید. در این بخش دولت لبنان دست به دامن سازمان ملل شده و قرار شده تا اداره امور پناهندگان سازمان ملل متحد در نزدیکی اردوگاه‌های سوری و فلسطینی با ایجاد بیمارستان‌های صحرایی کار رسیدگی به مبتلایان کرونا را انجام دهد.   

افزایش درصد بیکاران در اوج مبارزه با کرونا

بحران اقتصادی چند ماهه اخیر لبنان که از اکتبر سال ۲۰۱۹ به اوج خود رسیده است موجب شده تا پیش از ظهور کرونا عملا بسیاری از مردم خانه نشین بشوند زیرا در سایه بحران اقتصادی و مالی که این روزها همچنان سیر صعودی دارند هزاران مغازه و محله‌های تجاری، ده‌ها شرکت و بسیاری از فعالان اقتصادی، کار و پیشه خود را از دست دادند و آنهایی که دستی در خارج از لبنان داشتند برای کاری بهتر از این کشور رفتند. مطالبات مردمی که در خیابان‌های شهرهای لبنان عرض اندام می‌کردند نیز دلیلی دیگر برای تعمیق بحران اقتصادی بود زیرا یکی از انعکاس‌های این اعتراضات اجتماعی و خیابانی تعطیلی کارها و قطع ارتباط بین شهرها و بروز نوعی فلج سیاسی و اقتصادی در کشور بود.

حالا بیکاری و بحران‌های اقتصادی لبنان در سایه خیل کمرشکن پناهندگان سوری و فلسطینی کم بود که ویروس کرونا نیز به آن اضافه شده است. دولت لبنان به خوبی و به سرعت به این فهم رسید که اگر در مقابل کرونا دست به عصا حرکت کند یا سستی به خرج دهد آنگاه باید هزینه‌های مالی و سیاسی چند برابری در ماه‌های آینده پرداخت کند از همین رو برنامه فراگیر اجباری دو هفته‌ای را پیاده کرده است (به قول مثل معروف: از این ستون به آن ستون فرج است) به امید این‌که با عبور از بحران کرونا بتواند بر روی بحران‌های در پیش رو مرهمی نهاده و آنها را کم کم حل و فصل کند.