"Mübarek Recep ayındayız. Recep, Şaban ve nihayetinde mübarek ayların üçüncü ve son basamağı olan Ramazan ayında her birimizin dikkat etmesi gereken şeyler var. Bu ayda kalpte nefsi ıslah etmek ve zulmü azaltmak yer edinmelidir.

Ademoğlunun hayatında, peygamberlerin bi'setinde yaşanan tüm bu sıkıntı ve keşmekeşler, onların Allah düşmanlarıyla yaptığı toplumsal, siyasi ve nizami mücadeleler, insanın geçmesi gereken yollardaki sınırlar için bir mukaddimeydi. Mutlu olun, ümitli olun, umudunuzu yitirmeyin.

Bütün sözler bunun içindir. Ahlaklı olun, ibadetlerinizde bilinçli olun, haksızlıkla savaşın. İbadet edin deniliyorsa; bunun sebebi bize verilen o ham maddeyi istenilen ve beğenilen kıvama getirip, yüce mertebelere ulaşmaktır.

Bize kendi amellerimizle doldurmamız için beyaz bir sayfa verildi. Bu temiz sayfayı iyi ve güzel amellerle doldurup yanımıza almalıyız. Bütün her şey ve hatta kaderimiz dahi ondadır. Bu ganimeti kaybetmemek için çalışmalıyız. Eğer bu sayfayı iyi amellerle doldurmazsak; elimizdeki en değerli sermaye yanar kül olur ve karşılığında zarardan gayrı hiç bir şey elde edemeyiz.

Kur’an-ı kerim de şöyle buyrulur:

"إن الإنسان لفي خسر"

"İnsan gerçekten de ziyandadır." Asr/2

'Husr' yani elden giden ve ziyan olmuş sermaye demektir. Hepimiz elindeki sermayeyi anbean yitiren bir tüccar gibiyiz. Peki, bu sermaye nedir? Ömürdür. Hepimiz gittikçe bu sermayeyi tüketiyoruz. Bugün düne oranla elimizdeki sermayenin bir miktarını daha kaybetmiş bulunuyoruz. Onlarca yılla sınırlı ömür sermayemiz her geçen gün erimekte. Sermayesini tüketen tüccar gibi bizler de ömrümüzü tüketmekteyiz. Ama önemli olan bu sermayeyi tükenirken karşılığında kazandığımız şeylerdir.

إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ

“Ancak, iman edip de salih ameller işleyenler, birbirlerine hakkı tavsiye edenler, birbirlerine sabrı tavsiye edenler başka (Onlar ziyanda değillerdir).” Asr/3

Eğer ömrümüzü iman ve salih amellerle geçirmeyi bilirsek; ömür tükenir ama yerini daha güzel şeylere bırakır. Bir miktar parayla pazara gideriz ve bir şeyler alırız eve döndüğünüzde cebinizde paramız yoktur fakat onunla bir şeyler satın almışızdır. Önemli olan pazardan boş dönmemiş olmamızdır."

(İslam Şurası Meclis Üyeleriyle Yaptığı Görüşme / 24.06.2009)

Recep Ayı Tövbe ve İstiğfar Ayıdır; Bu Fırsatı Ganimet Saymalıyız

Recep dua, tövbe, tevessül ve Allah'a yönelmek için bir fırsat ayıdır. Sürekli tövbe halinde olmalıyız. Hiç kimse tövbe etmekten beri olduğunu düşünmemelidir.
Şüphesiz Peygamber Efendimiz (s.a.a.) günde yetmiş defa bağışlanma dilerdi. Tövbe etmek hepimiz için gereklidir.

Bizler bu maddi dünyaya batmış ve kirlenmişiz. Tövbe bu kirlerin temizlenmesini ve yok olmasını sağlar. Bu istiğfar ve bağışlanma ayını ganimet sayalım. Recep Ayı'nın hepinize mübarek olmasını dilerim. İnşallah bu ayı Allah'ın yardım ve inayeti ile iyi amellerle geçirip Şaban Ayı'na hazırlanırız.

(İslam Şurası Meclis Üyeleriyle Yaptığı Görüşme / 24.06.2009)

Ruhunuzu Günahtan Arındırın ve Yeniden Yeşertin

Recep Ayı’ndaki münasebetleri ve özel günleri gözden kaçırmamak gerekir. İrfan ve ilim ehli olan kimseler, Recep Ayı'nı Ramazan Ayı için hazırlık olarak görürler. Recep ve Şaban İlahi ziyafetlerle dolu Ramazan Ayı için nefsi arındırma ve hazırlanma zamanıdır.

Peki hazırlık nasıl olmalıdır? Öncelikle, farkında olmak ve kalbi hazırlamak gerekir. Her halde, her durumda, her eylemde kendini Allah'ın huzurunda bilmek gerekir. Niyetlerini, işlerini, davranışlarını ve kalbinin derinliklerini Allah'a açmalı ve rızasını gözetmelidir.

Birinci derecede önemli olan bu hasletlerin insanda var olmasıdır. Eğer bu hâsıl olursa; işlerimize, konuşmalarımıza, davranışlarımıza, gidiş gelişimize, sessizliğimize, sözlerimize olan özen ve dikkatimiz daha çok artacaktır. Eğer insan kendini Allah'ın huzurunda bilirse; ne söylediğine, nereye gittiğine, ne iş yaptığına, kimin aleyhine veya kimin lehine konuştuğuna dikkat eder.

Bizim sorunlarımızın yegane kaynağı gaflettir ve maalesef gafletimiz davranışlarımıza ve işlerimize yansıtmaktadır. İnsan gafletten kurtulup uyanışa geçtiğinde onu gören birinin olduğunun farkına varır ve muhasebe yapar. Bütün işlerinin ve davranışlarının Allah'ın huzurunda olduğunu bildiğinde doğal olarak kurallara riayet eder. Bu halde insan temiz ve pak bir şekilde Ramazan Ayı'na girmiş olur. Yıkanmış ve günahlarından arınmış bir şekilde o kutlu aya girmiş olur. O zaman Ramazan'ın İlahi ziyafet sofrasından en güzel şekilde faydalanır. Recep Ayı'na bu gözle bakın ve en iyi şekilde istifade edin.

(Çeşitli Halk Grupları ile Yaptığı Görüşme / 15.05.2013)

Tevhit ve Allah’ın Azametine Teveccüh

Ehl-i Beyt İmamları’ndan Recep Ayı’nda okunması tavsiye edilen dualara baktığımızda; dualarda çoğunlukla Tevhid konularına vurgu yapıldığını görürüz. Allah’ın azameti, sıfatları, insanın kendisini bu azamet karşısında müşahede etmesi, O'na ulaşma yollarının tanınması, Allah Teâlâ’ya yöneliş ve rağbet yöntemlerinin şekli dualarda vurgu yapılan konulardandır. Recep Ayı dualarının özelliklerinden bir tanesi de; Tevhid inancına, Allah Teâlâ’yı, isimlerini ve sıfatlarını tanımaya dikkat çekmesidir.

Bu ayın başı mübarektir çünkü İmam Muhammed Bakır (a.s)kutlu doğumu vardır ve sonu da mübarektir İslam’ın en büyük hadisesi olan Peygamber Efendimiz’in (s.a.a) peygamberliğe seçilişi gerçekleşmiştir.

Geçmişte Rahip Brunson olayını yaşadık.
Casusluk ve teröre destekle suçlanıyordu.
Hakkında 35 yıl hapis isteniyordu.
Rahip Brunson, “hain Brunson”dı.
ABD ile Türkiye arasında kriz çıktı.
Trump devreye girdi.
“Serbest bırakın!” dedi.
Ekonomimizi çökertmekle tehdit etti.
Bir formül bulundu.
Brunson’a 3 yıl ceza verildi.
Ev hapsi ve yurt dışı çıkış yasağı kaldırıldı.
Brunson karar sonrası ABD’ye kaçtı.
“Hain Brunson” diyenler çark etti.
“Mister Brunson” demeye başladı.

EKSELANS
2015 tarihli BM kararı:
“HTŞ terör örgütüdür.”
Türkiye de aynı kararı aldı.
29 Ağustos 2018 tarihli Resmi Gazete.
Yayınlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı:
“HTŞ terör örgütüdür.”
Bu karar hâlâ da değişmiş değil.
Ama teröriste terörist muamelesi yapılmıyor.
Örgütün başındaki kişi…
“Terörist Colani” diye anılıyordu.
ABD, İsrail ve İngiltere Esad’ı düşürdü.
HTŞ Şam’ı ele geçirdi.
Colani birdenbire kahraman oluverdi.
“Terörist Colani” diyenler....
“Ekselans Colani” demeye başladı.

ÖCALAN
Abdullah Öcalan.
PKK terör örgütünün başı.
ABD Türkiye’ye verirken bir hesabı vardı.
Pimi çekilmiş canlı bomba diye düşündü.
Türkiye karışacaktı.
İç savaş çıkmasını umut etti.
Dönemin Başbakanı Ecevit…
“ABD Apo’yu bize niye verdi anlamadım.” demişti.
Ecevit nedenini elbette biliyordu.
Ama ABD’nin hesabı tutmadı.
Şimdi İmralı’da müebbet hapis.
Apo’ya “terörist başı” deniliyordu.
ABD “açılımı” dayattı.
O günleri anımsayın.
Habur çadır mahkemelerini...
Terörist başı “önder Apo” oldu.
Hükûmet üyeleri HDP görüşmeleri…
Diyarbakır meydanlarında okunan mektupları…
Hep böyle takdim edildi.
“Açılımı” destekleyenler…
Anında kıvırmışlardı.
Onların da dili değişmişti.
Ama halk kabul etmedi.
“Açılımı” çöpe attı.

SAYIN BAŞKAN
1 Ekim sonrası yaşananlar.
Bahçeli’nin yeni “açılım” hamlesi.
Arkasından yeniden İmralı yolları…
“Terörist başı” diye nutuk atanlar.
Birdenbire değişti.
“Terörist başı Öcalan…”
Şimdi “Sayın Başkan”lığa doğru evriliyor.
Ucuz kahramanlık yapanlar…
Şimdiden ağızlarını alıştırmaya başladılar.
Hain Brunson, “Mister Brunson”…
Terörist Colani, “Ekselans Colani”…
Terörist Başı Apo, “Sayın Başkan”…
Hep aynı çevreler…
Beyler nereye?
Bu kadar hızlı değişime can mı dayanır?

FETÖ
Gelinen nokta dehşet verici.
Türkiye’ye büyük kötülük yapıyorlar.
Geçmişte FETÖ olayında da yaşadık.
Uyarılarımız dinlenmedi.
Tam tersini yaptılar.
FETÖ’yü ve Fethullah Gülen’i övdüler.
Gerekçeleri de çoktu:
“Dünyaya ülkemizi tanıtıyorlar.
Türkçemizi yayıyorlar.
Ticaretimizi geliştiriyorlar…”
Bir sürü yalan dolan.
AK Parti iktidarı…
Ne istedilerse vermişti.
Yapılan hatalarla 15 Temmuz’a gelindi.
Bedelini tüm Türkiye ödedik.

İRAN ve RUSYA
Bu arada bir hatırlatma yapalım.
İran ve Rusya düşmanlığı yapanlar…
FETÖ’yü ilk keşfeden ülke Rusya idi.
Ülkesindeki okullarını kapattı
FETÖ’cüleri derdest etti.
Bir başka ülke de İran.
Ülkesine hiç sokmadı.
Yapılan tüm girişimleri reddetti.
15 Temmuz ABD/FETÖ darbe girişimi…
Bize önceden haber veren de Rusya’ydı.
Kim dost kim düşman hâlâ anlamadınız mı?

İsmet Özçelik

“Bir şahıs Müminlerin Emiri Ali b. Ebi Talib’in (aleyhi selâm) huzuruna vardı ve şöyle arz etti: “Ey Müminlerin Emiri! Allah’ın semavî kitabı hakkında şek içindeyim.” İmam (aleyhi selâm) ona şöyle buyurdu: “Yazıklar olsun sana! Söyle bakayım, Allah’ın kitabında şek ettiğin şey nedir?” Dedi ki: nasıl şek etmeyeyim? Kitabın bazı yerleri bazı yerlerini çürütmektedir!” Hz. Ali (a.s) Kur’an’ın nerelerinde şek içindesin açıkla diye buyurdu” Adam dedi ki: “Allah Kur’an’da şöyle diyor: “Onlar, bu günleri ile karşılaşacaklarını unuttukları gibi biz de bugün onları unuturuz. (A’raf, 51)” ve aynı şekilde şöyle söylemekte: “Onlar Allah'ı unuttular. Allah da onları unuttu! (Tövbe, 67)” ve yine şöyle diyor: “Senin Rabbin unutkan değildir. (Meryem, 64)” Bir yerde unuttuğunu haber veriyor, başka bir yerde unutmadığını haber veriyor. Bu nasıl mümkün olabilir? Ey Müminlerin emiri!”…

 *… Ebu Ma’mer Se’dani şöyle rivayet etmiştir:
“Bir şahıs Müminlerin Emiri Ali b. Ebi Talib’in (aleyhi selâm) huzuruna vardı ve şöyle arz etti: “Ey Müminlerin Emiri! Allah’ın semavî kitabı hakkında şek içindeyim.” İmam (aleyhi selâm) ona şöyle buyurdu: “Yazıklar olsun sana! Söyle bakayım, Allah’ın kitabında şek ettiğin şey nedir?” dedi ki: nasıl şek etmeyeyim? Kitabın bazı yerleri bazı yerlerini çürütmektedir!”

Ali b. Ebu Talib (aleyhi selâm) şöyle buyurdu: “Hiç şüphesiz kitabın bazı yerleri bazı yerlerini tasdik eder, bir birlerini tekzip etmez. Lâkin sen, onu anlayacak kadar akıl rızkına sahip değilsin. Söyle bakayım Allah Azze ve Celle’nin kitabının nerelerinde şek ettin?” dedi ki: Allah şöyle diyor: “Onlar, bu günleri ile karşılaşacaklarını unuttukları gibi biz de bugün onları unuturuz. (A’raf, 51)” ve aynı şekilde şöyle söylemekte: “Onlar Allah'ı unuttular. Allah da onları unuttu! (Tövbe, 67)” ve yine şöyle diyor: “Senin Rabbin unutkan değildir. (Meryem, 64)” Bir yerde unuttuğunu haber veriyor, başka bir yerde unutmadığını haber veriyor. Bu nasıl mümkün olabilir? Ey Müminlerin emiri!”

İmam (aleyhi selâm) buyurdu ki: “Başka nerelerde şek ettiysen onları da söyle.” Dedi ki: Allah şöyle diyor: “Ruh ve melekler saf saf olup durduğu gün, Rahmân'ın izin verdiklerinden başkaları konuşmazlar; konuşan da doğruyu söyler. (Nebe, 38)” konuşun diyor onlarda şöyle diyorlar: “Rabbimiz Allah'a yemin olsun ki, biz, ortak koşanlar değildik. (En’am, 23)” ve şöyle diyor: “Sonra kıyamet günü (gelip çattığında ise) birbirinizi tanımazlıktan gelecek ve birbirinize lânet okuyacaksınız. (Ankebut, 25)” ve yine şöyle diyor: “İşte bu, cehennem ehlinin tartışması, şüphesiz bir gerçektir. (Sad, 64)” ve şöyle diyor: “Benim huzurumda çekişip durmayın. Ben size daha önce 'kesin bir uyarı' göndermiştim. (Kaf, 28)” ve keza şöyle diyor: “Onların ağızlarını mühürleriz; yaptıklarını bize elleri anlatır, ayakları da şahitlik eder. (Yasin, 65)” Bir yerde onların konuşacağının haberini veriyor, başka bir yerde Rahman’ın izin verdiklerinin dışında kimsenin konuşmayacağının haberini veriyor. İzin verdiklerinin de doğru konuşacağını söylüyor. Bir yerde mahlûkların konuşmayacağının haberini veriyor, ama onların şu sözünü: “Rabbimiz Allah'a yemin olsun ki, biz, ortak koşanlar değildik.” Naklediyor. Bir yerde de onların kendi aralarında tartıştıklarını söylüyor. Bu nasıl mümkün olabilir? Ey Müminlerin emiri! Bu duyduğun şeyler hakkında nasıl şek etmeyeyim?!”

Hz. Ali (aleyhi selâm) buyurdu ki: “Yazıklar olun sana. Başka hangi ayetlerde şek ediyorsun? Onları da söyle.” Dedi ki: Allah Azze ve Celle şöyle diyor: “Yüzler vardır ki, o gün ışıl ışıl parıldayacaktır. Rablerine bakıp durur. (Kıyamet, 22 ve 23)” ve şöyle diyor: “Gözler O'nu göremez; halbuki O, gözleri görür. O, eşyayı pek iyi bilen, her şeyden haberdar olandır. (En’am, 103)” ve şöyle diyor: “Andolsun onu, Sidretü'l-Müntehâ'nın yanında önceden bir defa daha görmüştü. (Necm, 13 ve 14)” ve şöyle diyor: “O gün, Rahmân'ın izin verdiği ve sözünden hoşlandığından başkasının şefaati fayda vermez. O, insanların geleceklerini de geçmişlerini de bilir. Onların ilmi ise bunu kapsayamaz. (Ta-ha, 109 ve 110)” Gözler O’nu görürse ilmin de O’nu kapsadığı anlamına gelir. Bu nasıl mümkün olabilir? Ey Müminlerin emiri! Bu duyduğun şeyler hakkında nasıl şek etmeyeyim?!”

Hz. Ali (aleyhi selâm) buyurdu ki: “Yazıklar olun sana. Başka hangi ayetlerde şek ediyorsun? Onları da söyle.” Dedi ki: Allah Tebareke ve Teala şöyle diyor: “Allah bir insanla ancak vahiy yoluyla veya perde arkasından konuşur, yahut bir elçi gönderip izniyle ona dilediğini vahyeder. (Şura, 51)” ve şöyle diyor: “Allah, Mûsa ile de doğrudan konuştu. (Nisa, 164)” ve şöyle demiştir: “Rableri onlara seslendi… (A’raf, 22)” ve şöyle diyor: “Ey Peygamber! Hanımlarına, kızlarına söyle… (Ahzab, 59)” ve şöyle diyor: “Ey peygamber, Rabbinden sana indirileni tebliğ et. (Maide, 67)” Bu nasıl mümkün olabilir? Ey Müminlerin emiri! Bu duyduğun şeyler hakkında nasıl şek etmeyeyim?!”

Hz. Ali (aleyhi selâm) buyurdu ki: “Yazıklar olun sana. Başka hangi ayetlerde şek ediyorsun? Onları da söyle.” Dedi ki: “Medhi yüce olan Allah şöyle diyor: “Hiç, O’nun adını taşıyan bir başkasını biliyor musun? (Meryem, 65)” Bir taraftan insanı işiten, gören, sahip, terbiye eden olarak adlandırmakta, öte taraftan O’nun müşterek olan bir çok adının olduğunu söylüyor. Diğer taraftan da “Hiç, O’nun adını taşıyan bir başkasını biliyor musun? Diyor. Bu nasıl mümkün olabilir? Ey Müminlerin emiri! Bu duyduğun şeyler hakkında nasıl şek etmeyeyim?!”

Hz. Ali (aleyhi selâm) buyurdu ki: “Yazıklar olun sana. Başka hangi ayetlerde şek ediyorsun? Onları da söyle.” Dedi ki: Allah Tebareke ve Teala şöyle diyor: “Ne yerde ne gökte zerre ağırlığınca bir şey Rabbinden uzak (ve gizli) kalmaz. (yunus, 61)” ve şöyle diyor: “Kıyamet günü Allah onlarla konuşmayacak, onlara bakmayacak ve onları temize çıkarmayacaktır. (Al-i İmran, 77)” ve şöyle diyor: “Hayır! Onlar şüphesiz o gün Rablerinden (O'nu görmekten) mahrum kalmışlardır. (Mutaffifin, 15)” O’nu görmekten mahrum olanlar nasıl O’na bakabilirler? Bu nasıl mümkün olabilir? Ey Müminlerin emiri! Bu duyduğun şeyler hakkında nasıl şek etmeyeyim?!”

Hz. Ali (aleyhi selâm) buyurdu ki: “Yazıklar olun sana. Başka hangi ayetlerde şek ediyorsun? Onları da söyle.” Dedi ki: Allah Azze ve Celle şöyle diyor: “Gökte olanın, sizi yere geçirmeyeceğinden emin misiniz? O zaman yer sarsıldıkça sarsılır. (Mülk, 16)” ve şöyle diyor: “Rahmân, Arş'a istivâ etmiştir. (Ta-ha, 5)” ve şöyle diyor: “O, göklerde ve yerde tek Allah'tır. Gizlinizi, açığınızı bilir. (En’am, 3)” ve şöyle diyor: “zâhirdir, bâtındır. (Hadid, 3)” ve şöyle diyor: “Her nerede olsanız, O sizinle beraberdir. (Hadid, 4)” ve şöyle diyor: “biz ona şah damarından daha yakınız. (Kaf, 16)” Bu nasıl mümkün olabilir? Ey Müminlerin emiri! Bu duyduğun şeyler hakkında nasıl şek etmeyeyim?!”

Hz. Ali (aleyhi selâm) buyurdu ki: “Yazıklar olun sana. Başka hangi ayetlerde şek ediyorsun? Onları da söyle.” Dedi ki: “Övgüsü yüce olan Allah şöyle diyor: “Rabbin(in buyruğu) geldiği ve melekler saf saf durduğu zaman… (Fecr, 22)” ve şöyle diyor: “Andolsun, sizi ilk defa yarattığımız gibi (bugün de) 'teker teker, yapayalnız ve yalın (bir tarzda)' bize geldiniz. (En’am, 94)” ve şöyle diyor: “Onlar, ille de buluttan gölgeler içinde Allah'ın ve meleklerinin gelmesini mi beklerler? (Bakara, 210)” ve şöyle diyor: “Onlar ancak kendilerine meleklerin gelmesini veya Rabbinin gelmesini yahut Rabbinin bazı alâmetlerinin gelmesini bekliyorlar. Rabbinin bazı alâmetleri geldiği gün, önceden inanmamış ya da imanında bir hayır kazanmamış olan kimseye artık imanı bir fayda sağlamaz. (En’am, 158)” bir yerde Rabbinin gelmesini diyor, başka bir yerde Rabbinin bazı alametlerinin gelmesini diyor. Bu nasıl mümkün olabilir? Ey Müminlerin emiri! Bu duyduğun şeyler hakkında nasıl şek etmeyeyim?!”

Hz. Ali (aleyhi selâm) buyurdu ki: “Yazıklar olun sana. Başka hangi ayetlerde şek ediyorsun? Onları da söyle.” Dedi ki: Allah Celle Celaluhu şöyle diyor: “Doğrusu onlar Rablerine kavuşmayı inkâr etmektedirler. (Secde, 10)” Müminler hakkında ise şöyle buyurmuştur: “Onlar Rableriyle görüşeceklerine inanır ve şüphesiz ona geri dönerler. (Bakara, 46)” ve şöyle buyurmuştur: “Onunla görüştükleri gün sözleri selâmdır. Ahzap, 44)” ve şöyle demiştir: “Her kim Rabbiyle görüşmeyi ümit ederse Allah’ın vadi gelecektir. (Ankebut, 5)” ve şöyle buyurmuştur: “Her kim Rabbiyle görüşmeye ümit ederse salih amelde bulunmalıdır. (Kehf, 110)”

Allah bu ayetlerin birinde O’nunla görüşeceklerini söylüyor. Bir defasında gözlerin kendisini görmeyeceğini ve onun gözleri kuşattığını söylüyor ve bir defasında da “O’nu ilim olarak ihata edemezler” Diyor. Bu nasıl mümkün olabilir? Ey Müminlerin emiri! Bu duyduğun şeyler hakkında nasıl şek etmeyeyim?!”

Hz. Ali (aleyhi selâm) buyurdu ki: “Yazıklar olun sana. Başka hangi ayetlerde şek ediyorsun? Onları da söyle.” Dedi ki: Allah Tebareke ve Teâlâ şöyle buyuruyor: “Suçlular (o gün) ateşi görünce, onun içine düşeceklerini iyice anlayacaklar. (Kehf, 53)” ve şöyle diyor: “O gün, Allah hak ettikleri cezayı eksiksiz verecektir ve onlar da Allah'ın hiç şüphesiz hak olduğunu bileceklerdir. (Nur, 25)” ve şöyle buyuruyor: “Siz Allah hakkında (birtakım) zanlarda bulunuyordunuz. (Ahzap, 10)” Bir yerde onların zanlarda bulunduğunun haberini veriyor, başka bir yerde onların bildiklerini söylüyor. Zan, şektir. Bu nasıl mümkün olabilir? Ey Müminlerin emiri! Bu duyduğun şeyler hakkında nasıl şek etmeyeyim?!”

Hz. Ali (aleyhi selâm) buyurdu ki: “Başka hangi ayetlerde şek ediyorsun? Onları da söyle.” Dedi ki: Allah Teâlâ şöyle diyor: “Biz, kıyamet günü için adalet terazileri kurarız. Artık kimseye, hiçbir şekilde haksızlık edilmez. (Enbiya, 47)” ve şöyle diyor: “Biz onlar için kıyamet gününde hiçbir terazi kurmayacağız. (Kehf, 105)” ve şöyle buyuruyor: “işte onlar, cennete girecekler, orada onlara hesapsız rızık verilecektir. (Mü’min, 40)” ve şöyle diyor: “O gün tartı haktır. Kimin (sevap) tartıları ağır gelirse, işte onlar kurtuluşa erenlerdir. Kimin de tartıları hafif gelirse, işte onlar, ayetlerimize karşı haksızlık ettiklerinden dolayı kendilerini ziyana sokanlardır. (A’raf, 8 ve 9)” Bu nasıl mümkün olabilir? Ey Müminlerin emiri! Bu duyduğun şeyler hakkında nasıl şek etmeyeyim?!”

Hz. Ali (aleyhi selâm) buyurdu ki: “Yazıklar olun sana. Başka hangi ayetlerde şek ediyorsun? Onları da söyle.” Dedi ki: Allah Teâlâ şöyle buyuruyor: “De ki: Size vekil kılınan (bu konuda görevlendirilen) ölüm meleği canınızı alacak, sonra Rabbinize döndürüleceksiniz. (Secde, 11)” ve şöyle diyor: “Allah, ölüm anında canları alır. (Zümer, 42)” ve şöyle diyor: “Onlar vazifede kusur etmezler. (En’am, 61)” ve şöyle buyuruyor: “Ki melekler, güzellikle canlarını aldıklarında… (Nahl, 32)” ve şöyle diyor: “Kendilerine haksızlık ederlerken meleklerin canlarını aldıkları kimseler… (Nahl, 28)” Bu nasıl mümkün olabilir? Ey Müminlerin emiri! Bu duyduğun şeyler hakkında nasıl şek etmeyeyim?!” Eğer bana merhamet etmesen ve senin elinle açılacağına ümit ettiğim bu gönlümü açmasan hakikaten ben helâk olurum. Eğer rab Tebareke ve Teâlâ hak, kitabı hak ve peygamberleri hak olsa kesinlikle ben helâk ve ziyankârlardan olurum, yok eğer peygamberler batıl olsa benim için bir sakınca yoktur ve kurtulmuş olurum.”

Bunun üzerine İmam Ali (aleyhi selâm) şöyle buyurdu: “Çok kutsaldır benim Rabbim. Çok kutsaldır, Tebareke ve Tealadır. Yücedir, büyüktür. Şahadet ediyorum ki O, sonu gelmeyecek daimdir ve bunda şekkimiz yoktur. O’na hiçbir şey benzemez. O, işiten ve görendir. Kuşkusuz kitap haktır. Peygamberler haktır. Mükâfat ve azap haktır. Eğer imandan ziyadesiyle rızıklanırsan veya mahrum olmazsan ki bunlar Allah’ın elindedir. Dilerse rızıklandırır, dilemezse ondan seni mahrum bırakır. Ama ben şek ettiğin şeyleri sana öğreteceğim. Allah’tan başka hiçbir güç yoktur. Eğer Allah sana hayır vermeyi dilerse sana ilminden öğretecek ve sabit kılacaktır. Ve eğer şer ve kötülüğünü dilerse şaşırıp helâk olursun.

Allah’ın : “Onlar Allah'ı unuttular. Allah da onları unuttu!” sözünden maksat yani onlar dünya yurdunda Allah’ı unuttular ve ona itaat etmediler ve sonuçta Allah’ta onları ahirette unutur, yani onlara her hangi bir şeyden dolayı mükâfat vermez ve hayırdan unutulmuş olurlar. Allah Azze ve Celle’nin buradaki sözünde olduğu gibi: “Onlar, bu günleri ile karşılaşacaklarını unuttukları gibi biz de bugün onları unuturuz.” Yani Allah, unuttuklarından dolayı kendisine dünya yurdunda itaat edip, zikir eden dostlarına verdiği sevabı onlara vermez. Allah dostları ise Allah’a, Resulüne iman etmiş ve gaybtan (ölümden sonraki hayattan) korkmuşlardı. Allah’ın: “Senin Rabbin unutkan değildir.” bu sözünden maksat yani Rabbimiz Tebareke ve Teâlâ’dır, uludur, büyüktür. Unutmaz, gaflet etmez, bilâkis koruyan ve bilendir. Araplar unutkanlık hakkında şöyle derler: “Falan şahıs bizi unuttu ve artık bizi anmıyor” yani falan şahıs bizim için hayırlı bir iş yapıp, hayırla anmıyor. Allah Azze ve Celle’nin zikrettiği bu şeyi anladın mı?” dedi ki: Evet beni rahatlatın, Allah’ta seni rahatlatsın. Benim bu sorunumu çözdün. Allah mükâfatını arttırsın.

Sonra imam Ali (aleyhi selâm) şöyle buyurdu: Allah’ın bu sözü: “Ruh ve melekler saf saf olup durduğu gün, Rahmân'ın izin verdiklerinden başkaları konuşmazlar; konuşan da doğruyu söyler.” Ve bu sözü: “Rabbimiz Allah'a yemin olsun ki, biz, ortak koşanlar değildik.” Ve bu sözü: “Sonra kıyamet günü (gelip çattığında ise) birbirinizi tanımazlıktan gelecek ve birbirinize lânet okuyacaksınız.” Ve bu sözü: “İşte bu, cehennem ehlinin tartışması, şüphesiz bir gerçektir.” Ve bu sözü: “Benim huzurumda çekişip durmayın. Ben size daha önce 'kesin bir uyarı' göndermiştim.” Ve bu sözünden: “Onların ağızlarını mühürleriz; yaptıklarını bize elleri anlatır, ayakları da şahitlik eder.” Maksat şudur: bunlar o günün (kıyamet günü) miktarı elli bin yıl olan bir birinden farklı olan farklı yerlerine işarettir. Allah Azze ve Celle o gün (kıyamet günü) onları bir birinden farklı olan yerlerde bir araya getirir. Onlar kendi aralarında konuşurlar. Bazıları bazılarından bağış ve af talep etmektedirler. Bunlar dünya yurdunda (hak) olan reislerine (Peygamber, imamlar ve onların hak takipçilerine) itaat edip onlara tabi olan kişilerdir. Dünya yurdunda zulüm ve düşmanlıkta bir birlerine yardım eden günahkârlar kin kusarak bir birlerine olan nefretlerini dile getirmekte. Mustazaflar ve müstekbir zorbalar bir birlerine küfür isnat ederek bir birlerine lânet ederler. Bu ayetteki “küfür”den maksat tanımamazlıktan gelmek kabul etmemek anlamındadır. Yani gerçekte şöyle demek istemiştir: “Birbirlerini reddettiler ve dışladılar.” Bunun bir benzeri İbrahim Suresinde şeytanın şu sözünde gelmiştir: “Şüphesiz ben, daha önce sizin, beni Allah’a ortak koşmanızı (reddetmiştim) kabul etmemiştim. (İbrahim, 22)” Halilurrahman İbrahim’in şu sözü: “Sizi tanımıyor, inkâr ediyoruz. (Mumtehine, 4)” yani sizden uzağız. Sonra başka bir yerde bir araya gelerek ağlarlar. Eğer onların bu ağlama sesleri dünya ehline ulaşırsa tüm yaratıklar dünya yaşantısından el çekerler ve Allah’ın dilediği dışındakilerin tamamının kalpleri titrer. Onlar sürekli kan ağlarlar. Sonra başka bir yerde toplanırlar ve orada konuşmaları istenir ve şöyle derler: ““Rabbimiz Allah'a yemin olsun ki, biz, ortak koşanlar değildik.” Sonra Allah Tebareke ve Teala onların ağızlarına mühür vurur ve elleri, ayakları ve derileri konuşmaya başlar. Sonra onların işledikleri günahlara şahitlik ederler. Sonra onların dillerindeki mührü kaldırır ve derilerine: “Niçin aleyhimize şahitlik ettiniz? Derler. Onlar da: Her şeyi konuşturan Allah, bizi de konuşturdu. derler (Fussilet, 21)” sonra başka bir yerde toplanırlar ve sorgulanmaya başlanırlar. O sırada onların bazıları bazılarından kaçarlar. Bu da Allah Azze ve Celle’nin şu sözünde yer almıştır: “İşte o gün kişi kardeşinden, annesinden, babasından, eşinden ve çocuklarından kaçar. (Abese, 34 – 36)” onlar konuşmaya davet edilecekler, “Rahmân’ın izin verdiklerinden başkaları konuşamazlar; konuşan da doğruyu söyler.” Peygamberler (aleyhimu’s selâm) kalkarlar ve bu yerdeki duruma şahitlik ederler. Bu da Allah’ın bu sözüdür: “Her ümmetten bir şahit getirdiğimiz ve seni de onların üzerine bir şahit yaptığımız zaman, bakalım onların hâlleri nice olacak! (Nisa, 41)” sonra başka bir yerde toplanırlar. Orası “Makam-u Mahmud” denilen “Muhammed”in makamıdır. Hz. Muhammed (sallallahu aleyhi ve âlih) Allah Tebareke ve Teâlâ’ya ondan önce hiç kimsenin etmediği Hamdi sena edecek, sonra hiçbir meleğin kalmayacağı şekilde tüm meleklere sena edecek. Sonra O’ndan önce hiç kimsenin etmediği bir şekilde tüm peygamberleri övecek. Sonra “sıddıklar”, “şehitler” ve “Salihler”den başlayarak tüm mümin erkek ve kadınları övüp selâmlayacak. Sonra gök ve yer ehli O’na hamdedecektir. Bu da Allah’ın şu sözüdür: “(Böylece) Rabbinin, seni, övgüye değer bir makama göndereceği umulur. (İsra, 79)” o makamdan payı olana ne mutlu ve o makamdan pay ve nasibi olmayana yazıklar olsun. Sonra başka bir yerde toplanırlar ve birbirlerinden yararlanırlar. Bunların tümü hesaptan önce olacaktır. Hesaba götürüldüklerinde tüm insanlar kendi dertlerine düşerler. Allah’tan o günün bereketini istiyoruz. Soruyu soran adam: Allah seni rahatlığa çıkarsın, ey Müminlerin emiri! Benim sorunumu hallettin. Allah mükâfatını arttırsın!”

Hz. Ali (aleyhi selâm) şöyle devam etti: “Allah Azze ve Celle’nin şu sözünün anlamı ise: “Yüzler vardır ki, o gün ışıl ışıl parıldayacaktır. Rablerine bakıp durur.” ve şu sözünün: “Gözler O'nu göremez; halbuki O, gözleri görür. O, eşyayı pek iyi bilen, her şeyden haberdar olandır.” ve şu sözünün: “Andolsun onu, Sidretü'l-Müntehâ'nın yanında önceden bir defa daha görmüştü.” ve şu sözünün: “O gün, Rahmân'ın izin verdiği ve sözünden hoşlandığından başkasının şefaati fayda vermez. O, insanların geleceklerini de geçmişlerini de bilir. Onların ilmi ise bunu kapsayamaz.” Şudur: “Yüzler vardır ki, o gün ışıl ışıl parıldayacaktır. Rablerine bakıp durur.” Sözünden maksat: Allah Azze ve Celle’nin dostlarının hesaptan ayrıldıklarındaki yerdir. Onlar hesaptan ayrıldıklarında “heyevan” denilen bir nehirde gusül (yıkanırlar) alırlar ve o sudan içerler. Sonra yüzleri ışıl ışıl parıldar. Sonra onlardaki tüm çirkinlikler ve sıkıntılar gider. Sonra onlara cennete girmeleri emredilir. İşte bu makamdan rablerine onlara nasıl mükâfatlar verdiğinden bakarlar. Sonra o makamdan cennete girerler. İşte bu Allah Azze ve Celle’nin bu ayette söylediği meleklerin onlara selâm vermeleridir: “Size selâm olsun! Tertemiz oldunuz. Haydi, ebedî kalmak üzere buraya girin. (Zümer, 73)” işte bu sırada cennete girmeyi ve rablerinin onlara vaat ettiği şeylere bakmaya yakin ederler. Bu da Allah’ın şu sözüdür: “Rablerine bakıp durur.” O’na bakmaktan maksat, fakat Allah Tebareke ve Teâlâ’nın sevaplarına bakmaktır. Allah’ın şu sözünün anlamı ise: “Gözler O'nu göremez; hâlbuki O, gözleri görür.” Yani “Gözler O’nu göremez” maksat vehimler O’nu kuşatamaz, “hâlbuki O, gözleri görür.” Yani Allah onları kuşatır. O, eşyayı pek iyi bilen, her şeyden haberdar olandır.” Bu Rabbimiz Tebareke ve Teâlâ’nın kendisini methettiği sıradaki övgüsüdür. O, mukaddes ulu ve büyüktür. Musa (aleyhi selâm) Allah’tan şöyle bir istekte bulundu –Allah Azze ve Celle’nin hamdıyla bu söz O’nun ağzından cari oldu- “Rabbim! Bana (kendini) göster; seni göreyim! (A’raf, 143)” bu istek çok ağır bir istekti ve çok büyük bir istekte bulunmuştu da cezaya çarptırıldı. Allah Tebareke ve Teâlâ ona: Beni ölmedikçe dünyada göremezsin. Ben ancak ahirette görebilirsin. Ama eğer dünyada görmek istiyorsan şu dağa bak eğer yerinde durursa sende beni görürsün. Subhan Allah bazı nişanelerini aşikâr edince Rabbimiz dağa tecelli etti ve dağ parçalandı ve yumuşak toprak haline dönüştü. “Musa bayılarak yere düştü” yani öldü. Onun cezası ölümdü. Sonra Allah O’nu tekrar diriltti ve peygamberliğe seçti ve tövbesini kabul etti. Sonra Musa (aleyhi selâm) şöyle dedi: “Seni noksan sıfatlardan tenzih ederim, sana tövbe ettim. Ben inananların ilkiyim.” Yani onların içinden senin görülemeyeceğine ilk iman eden benim. Allah’ın bu sözünün anlamı ise: “Andolsun onu, Sidretü'l-Müntehâ'nın yanında önceden bir defa daha görmüştü.” Yani Allah’ın hiçbir mahlûkunun uğramadığı Sidretü’l-Münteha’daydı Muhammed (sallallahu aleyhi ve âlih). Allah’ın ayetin sonundaki şu sözü: “Gözü kaymadı ve sınırı aşmadı. Andolsun o, Rabbinin en büyük ayetlerinden bir kısmını gördü. (Necm, 17 ve 18)” yani Cebrail’i (aleyhi selâm) kendi çehresinde iki defa gördü. Bir şimdi bir de önceden. Ve kuşkusuz Cebrail’in yaratılışı azimdir ve O ruhanîlerdendir. Âlemlerin Rabbi Allah dışında hiç kimse ruhanîlerin yaratılışını ve özelliklerini idrak edemez.”

Allah’ın bu: “O gün, Rahmân'ın izin verdiği ve sözünden hoşlandığından başkasının şefaati fayda vermez. O, insanların geleceklerini de geçmişlerini de bilir. Onların ilmi ise bunu kapsayamaz.” Sözünün anlamı yani: varlıklar Allaha Azze ve Celle’yi bilgiyle kavrayıp kuşatamazlar. Çünkü O, Tebareke ve Teâlâ’dır. Kalp gözlerinin üzerine bir örtü çekmiştir. Dolayısıyla hiçbir idrak onun nasıllığına ulaşamaz ve O’nu sınırlarla sabit edecek hiç bir kalp yoktur. Ancak kendisinin nitelediği gibi nitelenebilinir. O’nun bir benzeri yoktur. O, işiten ve görendir. Evveldir (ilktir), ahirdir (sondur) Halik, yaratıcı, musavvir (şekil veren)dir. Eşyayı yarattı ve eşyada Allah Tebareke ve Teâlâ’ya benzeyen bir şey yoktur.

Soruyu soran adam: “Beni rahatlığa çıkardın, Allah da seni rahatlığa çıkarsın, Benim sorunumu hallettin. Allah mükâfatını arttırsın, ey Müminlerin emiri!” dedi.

Hz. Ali (aleyhi selâm) sonra şöyle buyurdu: Allah’ın bu sözünün anlamı: “Allah bir insanla ancak vahiy yoluyla veya perde arkasından konuşur yahut bir elçi gönderip izniyle ona dilediğini vahyeder.” Ve şu sözü: “Allah, Mûsa ile de doğrudan konuştu.” Ve şu sözü: “Rableri onlara seslendi…” ve şu sözü: “Ey Âdem! Sen ve eşin cennette kalın. (A’raf, 19)” Allah’ın: “Allah bir insanla ancak vahiy yoluyla veya perde arkasından konuşur yahut bir elçi gönderip izniyle ona dilediğini vahyeder.” Sözünden maksat şudur: Allah’ın vahiy dışında beşerle konuşması yakışık almaz. Bu da perde arkasından yahut bir elçi gönderip izniyle ona dilediğini vahyeder. Bu şekilde buyurmuştur, yüce ve münezzeh olan Allah. O, Ulu ve büyüktür. Resule, bazen göklerin elçileri tarafından vahyedilir ve gökteki elçiler, yerdeki elçilere ulaştırırlardı. Bazen yeryüzü elçilerinin Allah’la arasındaki sözü gökyüzünün elçileri tarafından gerçekleşmiyordu. Allah Resulü (sallallahu aleyhi ve âlih): “Ey Cebrail! Rabbini gördün mü?” Diye bir soru sordu. Cebrail (aleyhi selâm) “Rabbim görülmez.” dedi. Bunun üzerine Allah Resulü (sallallahu aleyhi ve âlih) “Öyleyse vahyi nereden alıyorsun?” Diye sordu. Cebrail: “İsrafil”den alıyorum” dedi. Resulullah: “İsrafil onu nereden alıyor.” Dedi. Cebrail: “Onu ruhanîlerden olan onun üstündeki bir melekten alır.” dedi. Resulullah (sallallahu aleyhi ve âlih): “Onu o melek nereden alır?” dedi. Cebrail: “Onun kalbine bir çeşit atışla atılır.” İşte bu vahiydir, Allah Azze ve Celle’nin sözüdür. Allah’ın sözü bir tarzda değildir. Bazen elçileriyle konuşur, bazen onların kalplerine atar, bazen peygamberler onu rüyalarında görür, bazen onlara gönderilen ve okunan vahiy ve tenzildir. İşte bu Allah’ın kelâmından sana vasfettiğim kelâmıdır ki bunlara iktifa et. Bu sebeplerden dolayı Allah’ın sözü bir tarz ve biçimde değildir. Onlardan bazılarını gökyüzünün elçileri yeryüzünün elçilerine ulaştırır.

Soruyu soran adam: “Beni rahatlığa çıkardın, Allah da seni rahatlığa çıkarsın, Benim sorunumu hallettin. Allah mükâfatını arttırsın, ey Müminlerin emiri!” dedi.

İmam Ali (aleyhi selâm) sözlerine şöyle devam etti: “Hiç, O’nun adını taşıyan bir başkasını biliyor musun?” bu ayetin tevili şu şekildedir: Acaba Allah Tebareke ve Teâlâ’dan başka ismi “Allah” olan birini tanıyor musun? Kur’an’ı ulemadan açıklamasını öğrenmeden kendi rey ve görüşüne göre açıklamaktan sakın. Şüphesiz vahiy beşerin sözüne benzer, ama Allah’ın kelâmıdır. Yaratıklarından hiç birinin Allah’a benzemediği, Allah’ın fiil ve eylemlerinin beşerin fiil ve eylemlerine benzemediği, O’nun sözünün beşerin sözlerine benzemediği gibi, Onun tevili de beşerin sözüne benzemez. Allah Tebareke ve Teâlâ’nın sözü O’nun sıfatıdır, ama beşerin sözü onların fiilleridir. Dolayısıyla Allah’ın sözünü beşerin sözlerine benzetme ki helâk olursun ve delâlete düşersin.”

Soruyu soran adam: “Beni rahatlığa çıkardın, Allah da seni rahatlığa çıkarsın, Benim sorunumu hallettin. Allah mükâfatını arttırsın, ey Müminlerin emiri!” dedi.

Hz. Ali (aleyhi selâm) şöyle devam etti: Allah’ın bu sözü: “Ne yerde ne gökte zerre ağırlığınca bir şey Rabbinden uzak (ve gizli) kalmaz.” Böyledir, rabbimizden hiçbir şey gizli kalmaz. Eşyayı yarattığı ve ne yarattığını bilmediği halde nasıl yaratıcı ve her şeyden haberdar olabilir? Allah’ın: “Kıyamet günü Allah onlara bakmayacak” bu sözüyle onlara hayır ulaşmayacağının haberini vermektedir. İşte buradaki bakış Allah Teâlâ’nın kullarına olan bakışıdır. Dolayısıyla Allah’ın onlara olan bakışı Allah’tan onlara olan rahmetidir. Allah’ın: “Hayır! Onlar şüphesiz o gün Rablerinden (O'nu görmekten) mahrum kalmışlardır.” Bu sözünün anlamı yani onlar kıyamet günü rablerinin mükâfatlarından mahrum kalacaklardır.”

Soruyu soran adam: “Beni rahatlığa çıkardın, Allah da seni rahatlığa çıkarsın, Benim sorunumu hallettin. Allah mükâfatını arttırsın, ey Müminlerin emiri!” dedi.

Hz. Ali (aleyhi selâm) şöyle devam etti: Allah’ın bu sözü: “Gökte olanın, sizi yere geçirmeyeceğinden emin misiniz? O zaman yer sarsıldıkça sarsılır.” Ve bu sözü: “O, göklerde ve yerde tek Allah'tır.” Ve bu sözü: “Rahmân, Arş'a istivâ etmiştir. Ve bu sözü: “Her nerede olsanız, O sizinle beraberdir.” Ve bu sözünün: “Biz ona şah damarından daha yakınız.” Anlamı şüphesiz Allah Tebareke ve Teâlâ, münezzeh ve mukaddestir. Mahlûklarda cari olan şeylerin O’nda cari olmasından münezzehtir. O lâtif ve haberdardır. Kullarına inen sıkıntıların O’na inmesinden daha yüce ve daha büyüktür. O’nun ilmi arşa istiva etmiştir. Tüm fısıltılara şahit, tüm şeylere vekildir. Tüm şeylere kolayca erişen, tüm eşyanın tamamına tedbiri olandır. Allah arşta olmaktan münezzehtir, uludur, büyüktür.

Hz. Ali (aleyhi selâm) şöyle devam etti: Allah’ın: “Rabbin(in buyruğu) geldiği ve melekler saf saf durduğu zaman” ve Allah’ın: “Andolsun, sizi ilk defa yarattığımız gibi (bugün de) 'teker teker, yapayalnız ve yalın (bir tarzda)' bize geldiniz.” ve Allah’ın bu sözünün: “Onlar, ille de buluttan gölgeler içinde Allah'ın ve meleklerinin gelmesini mi beklerler.” Anlamı yani hakikaten bunların tamamı Allah Azze ve Celle’nin buyurduğu gibi haktır. O’nun gelmesi yaratıkların gelmesi gibi değildir. Ben sana öğrettim ki Allah’ın kitabının tenzili ile tevili farklı şeylerdir. Beşerin sözüne benzemez ve bunun dışında sana yetecek kadar olan şeyleri öğreteceğim inşallah. İbrahim’in şu sözü de aynı anlamdadır: “Şüphesiz ben, Rabbime gidiciyim; O, beni hidayete erdirecektir. (Saffat, 99)” sonra rabbine gitti. Onun Rabbine gidişi ibadet, çaba ve Allah Azze ve Celle’ye yakınlaşmasıydı. Görmüyor musun? Kur’an’ın tevili ile tenzili ayrı şeylerdir. Allah’ın şu sözü: “Kendisine çetin bir sertlik ve insanlar için (çeşitli) yararlar bulunan demiri de indirdik. (Hadid, 25)” yani silâh ve onun dışındaki şeyler için. Allah’ın: “Onlar, ancak meleklerin gelmesini mi beklerler.” Yani Hz. Muhammed’e müşrik ve münafıkların Allah’ı ve Resulünü kabul etmediklerinin haberini vermekte ve şöyle demektedir: “Onlar, ancak meleklerin gelmesini mi beklerler.” Çünkü onlar Allah’ı ve resulünü kabul etmemişlerdi. “veya Rabbinin gelmesini yahut Rabbinin bazı alâmetlerinin gelmesini bekliyorlar.” Yani ilk asırlarda azaba uğradıkları gibi dünya yurdunda onlara gelecek azaptır. İşte bunlar Allah’ın peygamberine onlar hakkında verdiği haberlerdir. Sonra şöyle buyuruyor: “Rabbinin bazı alâmetleri geldiği gün, önceden inanmamış ya da imanında bir hayır kazanmamış olan kimseye artık imanı bir fayda sağlamaz.” Yani bunlar gelmeden önceki alâmetlerdir. Bu alâmetler ise güneşin batıdan doğmasıdır. Akıl sahibi, zekâlı ve bilgi sahibi kişilerin perdelerin kaldırılacağı gün de vaat edilen şeyleri görüp bilmeleri onlara yeterlidir. Başka bir ayette de şöyle buyurmaktadır: “Böylece Allah(ın azabı) da, onlara hesaba katmadıkları bir yönden geldi. (Haşr, 2)” yani onlara azabını gönderdi. Aynı şekilde Allah Azze ve Celle’nin buradaki temelleri söküp alması gibi: “Allah(ın azab emri) onların kurdukları yapıların temellerine gelerek söküp aldı. (Nahl, 26)” evlerinin temellerine gelmesi, yani onlara azabını göndermesi demektir. İsmi kutlu olan Allah ahiret işlerini de aynı şekilde vasfetmektedir. O yücedir, büyüktür. Allah, miktarı elli bin yıl olan o gün de işlerini bu dünyada uyguladığı gibi uygular ne kaybolur ne de batanlarla birlikte batar. Allah Azze ve Celle’nin kitabında vasfettiği şeylerden kalbine koyduğu miktar kadar sana vasfettim, bunlarla yetin ve O’nun sözünü beşerin sözü gibi algılama. O kendisini burada tanımladığı gibidir: “O'nun benzeri hiçbir şey yoktur. O işitendir, görendir. (Şura, 11)” bu şeklin dışında tanımlayanlardan daha büyük, daha yüce, daha cömert, daha üstündür.”

Soruyu soran adam: “Beni rahatlığa çıkardın, ey Müminlerin emiri! Allah da seni rahatlığa çıkarsın, Benim sorunumu hallettin.” dedi.

Hz. Ali (aleyhi selâm) sözlerine şöyle devam etti: Allah’ın: “Doğrusu onlar Rablerine kavuşmayı inkâr etmektedirler.” ayeti ile müminleri zikrettiği “Onlar Rableriyle görüşeceklerine inanır ve şüphesiz ona geri dönerler.” Ayeti, başkaları hakkındaki “Allah’a verdikleri sözünde durmadıkları için onunla görüştükleri güne kadar…(Tövbe, 77)” ayeti ve “Her kim Rabbiyle görüşmeye ümit ederse salih amelde bulunmalıdır” “Onlar rableriyle görüşmeyi inkâr ederler” ayetine gelince… Maksat aziz ve celil olan Allah’ın kendisiyle görüşmek olarak adlandırdığı kıyamettir. Müminler hakkındaki “Onlar Rableriyle görüşeceklerine inanır ve şüphesiz ona geri dönerler” ayetinden maksat ise onların dirilmeye, haşrolmaya ve hesaba çekileceklerine sevap ve mükâfat göreceklerine yakin ettikleri anlamındadır. O halde ayette geçen zandan maksat yakin anlamındadır. Dolayısıyla “Her kim Rabbiyle görüşmeye ümit ederse salih amelde bulunmalıdır” ayeti ile “Her kim Rabbiyle görüşmeyi ümit ederse Allah’ın vadi gelecektir” ayetinden maksat ise dirilişe iman eden kimsedir. Zira Allah’ın mükâfat ve ceza hakkındaki vadi gerçekleşecektir. Buradaki görüşmek ise görmek anlamında değildir; diriliş anlamındadır. O halde Allah’la görüşme hakkında yer alan ayetleri anla ki bunların tümünde diriliş anlamındadır. Hakeza “Onunla görüştükleri gün sözleri selâmdır” ayetinden maksat, dirildikleri gün kalplerinden imanın asla çıkmayacağıdır.”

Soruyu soran adam: “Beni rahatlığa çıkardın, ey Müminlerin emiri! Allah da seni rahatlığa çıkarsın, Benim sorunumu hallettin.” dedi.

Hz. Ali (aleyhi selâm) sözlerine şöyle devam etti: Allah’ın: “Suçlular (o gün) ateşi görünce, onun içine düşeceklerini iyice anlayacaklar.” Yani onlar, onun içine gireceklerine yakin edeceklerdir. Allah’ın: “Çünkü ben, hesabıma kavuşacağımı sezmiştim. (Hakka, 20)” ayeti de aynı anlamdadır, yani ben dirilip hesaba çekileceğime yakin ediyordum. Hakeza şu sözün: “O gün, Allah hak ettikleri cezayı eksiksiz verecektir ve onlar da Allah'ın hiç şüphesiz hak olduğunu bileceklerdir.” Anlamı da aynıdır. Münafıklar için söylediği bu söz: “Siz Allah hakkında (birtakım) zanlarda bulunuyordunuz.” Buradaki zan ise şek anlamındadır; yakin anlamında değil. (Az öncekilerin hepsi yakin anlamında kullanılmıştı.) iki türlü zan vardır; şek anlamına gelen zan ve yakin anlamına gelen zan. Zan eğer “mead” ve “ahiret işleri” için kullanılırsa yakin anlamına gelir, yok eğer “dünya işleri” için kullanılırsa şek anlamına gelir. Senin için açıkladığım şeyleri anla.”

Soruyu soran adam: “Beni rahatlığa çıkardın, ey Müminlerin emiri! Allah da seni rahatlığa çıkarsın, Benim sorunumu hallettin.” dedi.

Hz. Ali (aleyhi selâm) sözlerine şöyle devam etti: Allah Tebareke ve Teâlâ’nın: “Biz, kıyamet günü için adalet terazileri kurarız. Artık kimseye, hiçbir şekilde haksızlık edilmez.” Bu sözündeki teraziler, kıyamet günü kurulacak ve mahlûklar onunla muhakeme olunacaklardır. Allah Tebareke ve Teâlâ bu terazi vesilesiyle insanların bazılarını bazılarından ayıracaktır.

Bu hadisin dışındaki hadislerde teraziler enbiya ve vasiler anlamında gelmiştir. (Yazarın kendi açıklaması)

Allah Azze ve Celle’nin: “Biz onlar için kıyamet gününde hiçbir terazi kurmayacağız.” Bu özel bir durumdur. Allah’ın: “işte onlar, cennete girecekler, orada onlara hesapsız rızık verilecektir.” Ayetinin anlamı hakkında Resulullah (sallallahu aleyhi ve âlih) şöyle buyurmuştur: “Allah Azze ve Celle şöyle buyurmuştur: “Beni –veya sevgimi demiştir- dikkate alan, celâl ve büyüklüğüme ilgi duyan kimseye cömertliğim haktır. Şüphesiz onların yüzleri, kıyamet günü nurdan olan minberlerin üzerinde nurdan ve elbiseleri de yeşil renktendir.” Denildi ki: “bunlar kimlerdir? Ey Allah’ın Resulü!” buyurdu ki: “Gerçi bunlar enbiya ve şehitlerden olan bir topluluk değildir, ama Allah’ın celali hatırına bir birlerini severler ve hesapsız olarak cennete girerler. Allah Azze ve Celle’den kendi rahmetiyle bizleri de onlardan karar kılmasını istiyoruz.”

Allah’ın: “Kimin (sevap) tartıları ağır gelirse” ve “Kimin de tartıları hafif gelirse” ayetlerinin anlamı ise hesap demektir. İyilikler ve kötülükler tartılır; iyilikler terazinin ağır tarafını, kötülükler hafif tarafını sembolize eder.”

Hz. Ali (aleyhi selâm) sözlerine şöyle devam etti: Allah’ın bu sözü: “De ki: Size vekil kılınan (bu konuda görevlendirilen) ölüm meleği canınızı alacak, sonra Rabbinize döndürüleceksiniz.” Hakeza bu sözü: “Allah, ölüm anında canları alır.” Ve bu sözü: “Elçilerimiz (görevli melekler) onun canını alırlar. Onlar vazifede kusur etmezler.” Ve bu sözü: “Kendilerine haksızlık ederlerken meleklerin canlarını aldıkları kimseler.” Ve bu sözü: “Ki melekler, güzellikle canlarını aldıklarında: "Selâm size" derler.” Şu anlama gelmektedir: Allah Tebareke ve Teala işleri nasıl isterse öyle idare eder. Yarattıklarından kimi isterse onu yapmak istediği şeye görevlendirir. “meleku’l-Mevt”a (ölüm meleğine) gelince Allah, yaratıklarından her kimi isterse ona has olarak onu görevlendirir. Meleklerinden olan elçilerini yaratıklarından her kimi isterse ona has olarak onları görevlendirir. Zikri üstün olan Allah’ın adlarını andığı melekleri ise yaratıklarından her kimi isterse ona has olarak onları görevlendirir. O, yüce ve münezzehtir işleri nasıl isterse öyle idare eder. İlim sahibi kişiler tüm ilimleri insanlara açıklamaya güç yetiremezler. Çünkü onların arasında zayıf ve güçlü olanlar vardır ve bazı ilimler tahammül edilerek yüklenilebilinir ve bazı ilimler tahammül edilerek yüklenilmez. Ancak Allah’ın yüklenilmesini kolaylaştırdığı ilimleri, kendisine yardım da bulunduğu has evliyaları yüklenebilir. Senin için Allah’ın dirilten ve öldüren olduğunu, melekleri ve onların dışındaki yaratıklarından istediklerinin elleriyle canları aldığını bilmen sana yeterlidir.”

Soruyu soran adam: “Beni rahatlığa çıkardın, Allah da seni rahatlığa çıkarsın, ey Müminlerin emiri! Allah seninle Müslümanları yararlandırsın.” dedi.

Hz. Ali (aleyhi selâm) soruyu soran adama şöyle buyurdu: “Eğer sana açıkladığım şeyler konusunda Allah göğsünü açsa, tohumu yaran ve insanı yaratan Allah’a yemin ederim ki hakikî müminlerden oldun.” Adam dedi ki: “Ey Müminlerin Emiri! Nasıl bilebilirim hakikî müminlerden olduğumu?” buyurdu ki: “Allah’ın, nebisinin diliyle bildirdiği, Resulullah’ın onun için cennete şahadet ettiği veya Allah Azze ve Celle’nin resul ve nebilerine gönderdiği kitapları bilmesi için göğsünü açan kimselerin dışında kimse bilmez.” Dedi ki: “Ey Müminlerin Emiri! Buna gücü yeten var mı?” buyurdu ki: “Allah’ın göğsünü açtığı ve bunun için başarı ve muvaffakiyet verdiği kişi. Bundan dolayı Allah’a gizli ve açık işlerinin tümünde amel etmek zorundasın. Hiçbir şey amelin ölçüsü ve karşılığı olamaz.”

*Bu hadis, Şeyh Saduk’un (r.a) yazdığı “Tevhid” adlı kitapta yer almıştır.
abna

Çocuk katili İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ne 7 Ekim'den bu yana düzenlediği saldırılar 448. gününde artarak sürüyor.

İsrail rejiminin Gazze Şeridi'nde düzenlediği saldırılar 448 gündür devam ediyor.

Filistin Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, İsrail güçlerinin son 24 saatte düzenlediği 3 saldırıda 37 Filistinlinin şehit olduğu, 98 Filistinlinin ise yaralandığı belirtildi.

Gazze Şeridi'ne saldırıların başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana toplam şehit sayısının 45 bin 436'ya, yaralı sayısının ise 108 bin 38'e yükseldiği aktarıldı.

Soykırımcı İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin kuzeyinde yaklaşık 3 aydır düzenlediği saldırılarda, en az 4 bin 800 Filistinlinin şehit olduğu ya da kaybolduğu açıklandı.

Soykırımcı İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin kuzeyinde yaklaşık 3 aydır düzenlediği saldırılarda, en az 4 bin 800 Filistinlinin şehit olduğu ya da kaybolduğu, 12 bin 500 kişinin yaralandığı ve 1900 kişinin de alıkonulduğu bildirildi.

Gazze'deki hükümetin Medya Ofisi Müdürü İsmail es-Sevabite, İsrail ordusunun bölgede yaklaşık 3 aydır "etnik temizlik" yaptığını vurgulayarak, bu süre zarfında en az 4 bin 800 Filistinlinin şehit edildiği veya kaybolduğu, 12 bin 500 kişinin de yaralandığını belirtti.

Sevabite, Gazze Şeridi'ne yönelik süren acımasız saldırılarda 1900 kişinin de İsrail askerleri tarafından alıkonulduğunu ifade ederek, uluslararası topluma, Gazze'nin kuzeyinde Filistinlilere karşı uygulanan "soykırımı durdurmak için acil müdahale" çağrısını yineledi.

"İşgal ordusu, Gazze Şeridi'nin kuzeyinde yürüttüğü etnik temizlik suçları çerçevesinde mahalleler, konutlar ve sivil yaşam alanları açıkça ve özellikle hedef alınıyor." diyen Sevabite, işlenen bu suçların, tüm uluslararası yasa ve normlara aykırı olduğunu; savunmasız sivillere karşı devam eden bu katliamları durdurmak için gerçek ve somut adımlar atamayan uluslararası toplum için de bir utanç teşkil ettiğini vurguladı.

"Uluslararası sessizliğin ve bu suçların sorumluluğunu üstlenmemenin işgalciye örtülü bir destek ve saldırganlığını sürdürmesi için bir teşvik haline geldi." ifadelerini kullanan Sevabite, İsrail işgalinin Gazze Şeridi'ndeki saldırı hedeflerinin, özellikle de Filistin halkına yönelik zorla yerinden edilme planının başarılı olmayacağının altını çizdi.

Cibaliya Mülteci Kampı başta olmak üzere Gazze'nin kuzeyine 5 Ekim'de yoğun hava saldırıları düzenleyen İsrail ordusu, 6 Ekim'de söz konusu bölgelere kara saldırısı başlattı.

Bu adımın, daha önce İsrail basınına yansıyan ve "generallerin planı" olarak bilinen, İsrailliler için yerleşim yeri hazırlığı yapmak amacıyla Filistinlilerin Gazze'nin kuzeyinden tahliye edilmesi adına atıldığı düşünülüyor.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, 7 Ekim'de sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Hanun, Cibaliya ve Beyt Lahiya'daki Filistinlileri tehdit ederek, boşaltılması istenilen bölgelerin haritasını paylaşmıştı.

Filistinlilere Gazze'nin güneyindeki Mevasi bölgesine gitme çağrısı yapan Adraee'nin paylaştığı haritanın, İsrail ordusunda eski Operasyonlar Bölümü Başkanı General Giora Eiland'ın girişimiyle hazırlanıp hükümete sunulan Filistinlilerin zorla göç ettirilmesine ilişkin "generallerin planına" benzerliği dikkati çekmişti.

"Generallerin planı" Filistinlileri, Gazze Şeridi'nin kuzeyinden tehcir etmeyi, ardından bölgenin kuşatılması, gıda, yakıt ve temiz su girmesine izin verilmemesini öngörüyor.

 Suriye’de Beşar Esad yönetimini devirerek iktidarı ele geçiren Heyet Tahrir’uş Şam’ın (HTŞ) başkent Şam’a atadığı vali Mahir Mervan, ABD’nin kamu radyosu NPR’ye konuştu, İsrail’le ilgili sıcak mesajlar verdi.

HTŞ lideri Ahmed Şara (Culani) tarafından Şam’a vali olarak atanan Mervan, yeni Suriye hükümetinin İsrail ile “samimi ilişkiler” geliştirmek istediğini söyledi.

NPR’nin aktardığına göre Mervan ABD radyosu ekibini makamında kabul etti, ekipten sadece erkeklerle tokalaştı.

Mervan verdiği uzun mülakatta İsrail’e ilişkin pozisyonu anlattı. NPR muhabiri Hadeel Al-Shalchi’nin aktardığına göre Mervan yeni Suriye hükümeti iktidarı aldığında İsrail’in endişelenmesinin “anlaşılabilir” olduğunu söyledi, bunun nedenini de “fraksiyonlar”a bağladı.

İsrail Suriye'yi 'biraz' bombalamış

Cihatçıların iktidarı ele geçirdiği saatlerde İsrail Golan Tepeleri’ndeki işgalini genişletip Suriye topraklarında ilerlemeye başlamış ve Suriye’nin askeri ve bilimsel altyapısını yok etmek üzere ülke genelinde hava saldırıları düzenlemişti.

Yeni Şam Valisi Mervan ise bunu NPR’ye “İsrail korku duymuş olabilir. Bu yüzden biraz ilerledi, biraz bombaladı, vb.” diye yorumladı.

İsrail'e güvence: 'Tehdit olabilecek hiçbir şeye karışmayız'

Bu korkuyu “doğal” diye niteleyen Mervan, “Bizim İsrail’e yönelik bir korkumuz yok ve sorunumuz İsrail ile değil” dedi.

Mervan “İsrail’in güvenliğini ya da herhangi bir ülkenin güvenliğini tehdit edecek hiçbir şeye karışmak istemiyoruz” diye ekledi.

NPR muhabiri Şam Valisi Mervan’ın mülakatta ne Filistinlilerden ne de “Gazze’deki savaş”tan söz ettiğini vurguladı.

ABD'den destek istedi, 'İsrail'e karşı olamayız' dedi

HTŞ lideri Ahmed Şara’nın da daha önce İsrail ile çatışma istemediklerine ilişkin sözlerini hatırlatan NPR muhabiri, Şam Valisi Mervan’ın bir adım ileri giderek “ABD’ye İsrail ile daha iyi ilişkileri kolaylaştırma çağrısında bulunduğunu” da aktardı.

Mervan “Bir arada yaşamak isteyen bir halk var. Barış istiyorlar. Anlaşmazlıklar istemiyorlar” dedi.

İsrail medyasında ABD’nin İsrail’i HTŞ ile etkileşime girmeye çağırdığı ancak İsrail’in isteksiz olduğu iddia edilmişti.

NPR’ye konuşan ismi açıklanmayan bir ABD yetkilisi HTŞ’nin mesajını İsrail’e taşıdıklarıını söyledi. Yetkili ABD’nin İsrail’i ya da Suriye’yi herhangi bir doğrultuda hareket etmeye zorlamadığını da söyledi.

Haberde Şam Valisi Mervan’ın bu durumun değişmesini istediği belirtilirken, Mervan’ın şu sözleri aktarıldı: “Biz barış istiyoruz, İsrail’e ya da herhangi birine karşı olamayız.”

Ensarullah güçleri, ABD ve İsrail’e kök söktürüyor. Kızıldeniz’de aylardır geçit vermeyen Yemen, son 9 günde attığı füzelerle İsrail’deki birçok noktayı hedef aldı. Hareketin liderlerinden Hizam el-Esad, ‘İsrail şunu anlamalı: Yemen Colani Suriye'sine benzemez.’ dedi

İsrail'in Yemen'e düzenlediği hava saldırısına cuma sabaha karşı yanıt geldi. Ensarullah güçleri, Tel Aviv bölgesine bir balistik füze daha fırlattı. İsrail ordusu füzeyi engellediğini iddia etti. Ülke basını patlamaların Kudüs'ten Tel Aviv'e kadar duyulduğunu ve “siren sesleriyle birlikte milyonlarca vatandaşın sabaha karşı sığınaklara koştuğunu” yazdı. Çıkan izdihamda 18 kişi yaralandı, şok geçiren iki kişi de tedavi altına alındı.

 
Başkentteki Ben Gurion Havalimanı faaliyetlerini durdurdu.

Bu, Yemen'in son dokuz gün içerisinde İsrail'e düzenlediği yedinci operasyon oldu. Bu süreçte bazıları ağır olmak üzere 90'a yakın İsrailli yaralandı. Ensarullah'ın üst düzey yetkilisi Hizam el-Esad, X platformunda şöyle yazdı: "İsrail düşmanı şunu anlamalı: Yemen Colani Suriye'sine benzemez."

Sana Havalimanı bombalanırken, Dünya Sağlık Örgütü Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus'ta tesisteydi: “Uçağımızın mürettebatından bir kişi yaralandı. Havaalanında en az iki kişinin öldüğü bildirildi.”, 26 Aralık.

'TIRMANIŞA TIRMANIŞ'
İsrail ordusu perşembe öğleden sonra Ensarullah hareketinin lideri Abdülmelik el-Husi'nin konuşması sırasında Yemen'e 25 savaş uçağının katıldığı hava saldırıları düzenledi. Tel Aviv günlerdir el-Husi ile diğer liderlerin “kellesini almakla” tehdit ediyordu. ABD ve İngiltere'nin izni ve desteğiyle yapılan hava baskınında, altı kişi hayatını kaybetti, 42 kişi de yaralandı.
Hedefler, başkent Sana'daki Uluslararası Havalimanı, Hudeyde Limanı, iki elektrik santrali ve akaryakıt istasyonlarıydı. Hudeyde Limanı'na yapılan saldırıya ABD savaş gemilerinin destek verdiği belirtildi.

Ensarullah, “tırmanışa tırmanışla ve hesap yapmadan” yanıt verileceğini açıkladı.

İsrail'in sivil hedeflere saldırmada “ne kadar ısrarcı olursa olsun, Yemen halkını Gazze'yi desteklemekten alıkoymayacağını" belirtti.

Yemenli kaynaklar, sivil hedeflerin vurulmasının İsrail'in Ensarullah'ın stratejik bölgelerine saldırabilmek için yeterli istihbaratının olmadığını gösterdiğini belirtti.

'KAHRAMAN VE ASİL ÜLKE'
Tahran, Hizbullah ve HAMAS Yemen'e düzenlenen saldırıyı kınadı. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, "Bu saldırılar uluslararası barış ve güvenliğin açık bir ihlali ayrıca işgal ve soykırıma karşı Filistin halkına destek olmak için elinden gelen her şeyi yapan kahraman ve asil Yemen'e karşı işlenmiş yadsınamaz bir suçtur." açıklamasında bulundu. Amerika, “İsrail'in kendini savunma hakkını destekliyoruz." dedi.

Birleşmiş Milletler ise sivil hedeflerin vurulmasını “endişe verici” bulurken, her iki tarafı da kınamayı tercih etti.

'ÇUKUR'DAN TAKİP ETTİLER
Binyamin Netanyahu ve diğer üst düzey yetkililer operasyonu, Hava Kuvvetlerinin Tel Aviv'de bulunan “Çukur” adındaki yer altı komuta merkezinden takip etti.

Netanyahu, "İran kötülük ekseninin bu terör kolunu kesmeye kararlıyız. İşi tamamlayana kadar vurmaya devam edeceğiz." dedi.

Savunma Bakanı İsrael Katz, son günlerdeki tehditlerini yineledi: “Tüm Husi liderlerini avlayacağız, hiç kimse İsrail'in uzun kolundan kaçamayacak."

EK HEDEF: ABLUKA
Yediot Aharonot gazetesi, son İsrail hava saldırısını “iddialı” ifadesiyle nitelese de yeterli gelmeyeceğini savundu. Gazete, “hedeflere ilişkin yüksek kaliteli istihbarata, gelişmiş operasyonel kabiliyetlere ve yükü paylaşacak etkili bir uluslararası koalisyonun kurulmasına ihtiyaç var.” gözleminde bulundu.

Yediot Aharonot'a göre İsrail'in stratejisi Yemen'i vurmaya devam etmek, Ensarullah'a ait stratejik hedeflere yönelmek ve hareketin liderlerine suikast düzenlemenin dışında “İran'ın kaçakçılık rotasını kesmek için Yemen'e deniz ve hava ablukası uygulamayı” da içeriyor.

  Yemen güçleri tarafından fırlatılan füze nedeniyle işgal altındaki Filistin topraklarının orta ve güney kesimlerinde sirenler çaldı. Füze saldırısında en az 18 Siyonist yaralandı.

Mehr Haber Aajansı’nın haberine göre, Yemen güçleri tarafından fırlatılan füze nedeniyle işgal altındaki Filistin topraklarının orta ve güney kesimlerinde sirenler çaldı.

Haberde füze saldırısında en az 18 Siyonistin yaralandığı belirtildi.

İşgal güçleri, füzenin başarılı bir şekilde etkisiz hale getirildiğini iddia etti.

Siyonist İsrail medyasına göre, Ben Gurion Havaalanı'na inişlerde gecikmeler yaşandı.

Katil İsrail ordusu tarafından dün Yemen'in Sana ve Hudeyde kentlerindeki hedeflere hava saldırıları düzenlenmişti.

Yemen Sağlık Bakanlığı, Siyonist İsrail’in ülkenin batısındaki Sana ve Hudeyde’ye düzenlediği saldırılarda şehit sayısının 6’ya çıktığını duyurmuştu.

Yemen'de ABD ve İsrail Protesto Edildi
 
 Yemen'de ABD, İngiltere ve Siyonist İsrail'i protesto amacıyla geniş katılımlı gösteriler düzenlendi.
Yemen'e ait el-Mesire televizyonuna göre ülkenin başkenti Sana ve diğer kentlerde ABD, İngiltere ve Siyonist İsrail'i protesto amacıyla geniş katılımlı gösteriler düzenlendi.

Yemen halkı, cuma namazının ardından ABD ve İsrail'in Yemen'e düzenlediği son hava saldırılarını protesto etti.

Gösterilerde, Siyonist rejimin Gazze Şeridi'ndeki Filistin halkına karşı işlediği soykırım protesto edildi.

İşgalci İsrail dün akşam saatlerinde başkent Sana ve Kızıldeniz kıyısındaki Hudeyde kentine hava saldırıları düzenlemişti.

Yemen Sağlık Bakanlığına göre düşman İsrail'in Uluslararası Sana Havalimanı ile Hudeyde'ye düzenlediği saldırılar sonucu 6 kişi şehit oldu, 40 kişi yaralandı.

İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri ile; İran'ın Suriye'deki varlığının felsefesinden, IŞİD fitnesine karşı mücadeleden, Filistin’in durumu ve halkın güvenliğinin korunmasına kadar çok önemli konularda bir röportaj yapıldı.

Suriye hükümetinin silahlı gruplar tarafından düşürülmesiyle birlikte, pek çok soru ve belirsizlik ortaya çıktı. Direniş Ekseninin düşmanları, yıllardır İran'ın Suriye'deki varlığı hakkında sürekli ve yoğun psikolojik ve medya operasyonları yürütüyorlardı ve bu yeni durumu, bu operasyonların bir aşamaya daha girmesi için bir fırsat olarak gördüler.

Direniş Ekseni, İran'ın Suriye'deki varlığı, bu çöküşün nedenleri ve nasıl olduğu gibi konularda her türlü şüphe ve yalanı geniş çapta yaymaya başladılar. 

İran  İslam İnkılabı Rehberi Ayetullah Hamenei, geçtiğimiz hafta Çarşamba günü, Suriye'deki olaylar hakkında önemli bir konuşma yaparak "gerçekleşen ve belki de gözlerden saklanmaya çalışılanları" açıkladı.

 Bu doğrultuda, KHAMENEI.IR medya organı, Dr. Ali Ekber Ahmediyan ile yaptığı görüşmede, İran'ın Suriye'deki danışmanlık varlığının daha ayrıntılı bir incelemesini yaptı. Bu varlığın mantığı ve önkoşulları, İran'ın IŞİD sonrası Suriye'deki varlığının azaltılma nedenleri, IŞİD ve Suriye'deki silahlı gruplar arasındaki farklar, İran'ın bu silahlı gruplarla geçmiş yıllarda nasıl bir ilişki kurduğu ve onlara bakış açısı, İran'ın son Suriye olaylarına askeri yönden müdahale etmemesinin nedenleri ve son olarak bu olayların direniş eksenine ve ona verilen desteğe etkisi gibi konular bu detaylı görüşmede ele alınmıştır.

Kudüs Gününde yer alan röportajın tamamı:

Soru: İslam Cumhuriyeti'nin bakış açısının ve dolayısıyla ülkenin güvenlik kurumlarının tüm bu kurumların birleşim noktası olan Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreterliği'nin"ulusal güvenlik" konusundaki teorik temeli nedir?

     Dr. Ahmediyan: ‘Bizim görüşümüze göre, halk ulusal güvenliğin temel direğidir. İslam Devrimi halkla kazandı, halkla kuruldu ve halkla kaldı. "Ulusal güvenlik" meselesi etrafında ortaya çıkan tüm teoriler halkın gölgesi altında şekillenir. "Halk" dediğimde, tüm halkı kastediyorum; çünkü tüm halk devrim yaptı. Ülkedeki belirli bir grubun devrim yaptığını düşünmek doğru bir düşünce değildir. Evet, farklı alanlarda paylar farklı olmuştur; bir yerde biri daha fazla katkıda bulunmuş, başka bir yerde başka biri daha fazla katkı sağlamıştır, ancak tüm İran halkı devrim yaptı. 

Bu bakış açısı, devrim liderinin teorik temelleri ve pratik duruşlarıyla da örtüşmektedir. İki üç yıl önce, İslam Cumhuriyeti'nin halk olmadan anlamı olmadığını ve halk olmadan hiçbir şey olmadığını ifade etmişti. (1) Bu devrim başından itibaren halkla hareket etme temeline dayanıyordu, gücünü halkın varlığında görüyordu ve halkın gücünü kendi gücü olarak kabul ediyordu. Ayetullah Hamenei’nin ifadesiyle, "dinî demokrasi" demek, İslam'a göre, "halkın" toplumun ve işlerinin lideri olması demektir (2) ve devrim bu sesi dünyaya duyurdu.

Dolayısıyla, İslam Devrimi nereye gitmişse, özelliği halkın öne çıkmasıdır, tek bir bireyin değil. Suriye ile ilgili olarak yapılan tartışmalara gelince, mesele şu ki, biz Suriye hükümetini iktidara getirmedik; Esed ailesinin hükümeti bizden önce vardı ve güçlüydü. Siyonist rejimle uzlaşmazlık ve Amerika ve İsrail'e karşı direniş konusundaki büyük ortak paydalarından dolayı karşılıklı etkileşim ve destek sağladık

İkinci önemli nokta ise, devrim liderinin "gerçekçi idealizm" teorisidir. Bu teori, yaygın olan "idealizm" ile "realizm" ikilemine karşı geliştirilmiş ve idealizmin gerçekçilik olmadan bir yanılsama, gerçekçiliğin ise idealizmsiz sıradanlık olduğunu vurgulamıştır. (3)    

Son on yılda, bölgede terörist grupların artan gücüyle birlikte, İran İslam Cumhuriyeti, terörizmle mücadele etmek için resmi sınırlarının dışında doğrudan askeri veya danışmanlık operasyonları yapmaya başlamıştır. İran'ın askeri ve danışmanlık varlığı elbette özel bazı ilke ve kurallara tabidir. Bu kurallar nedir?   

  İran'ın her yerdeki varlığı, hatta bu varlık ideolojik bir kökene dayanmış olsa bile, belirli ilkelere dayanmaktadır. İstisnaen, bir yerde hata yapılmış olabilir, ancak temelde her zaman belirttiğim bu ilkelere dayanmaktadır:  Birinci ilke, ülkenin, halkın ve ulusal çıkarların yabancılara karşı kesin savunmasıdır. Bu ilkeye hiçbir zaman şüphe duyulmamıştır. Bu düşman, ister Amerika, ister İsrail, ister küçük bir ülke, isterse bir komşu olsun, bu ilke her zaman temel bir davranış kılavuzu olmuştur.  Bir diğer önemli ilke, hiçbir zaman bir saldırıyı başlatmamış olmaktır. Devrim Lideri, gerçekten bu ilkeye sadık kalmıştır. Çoğu zaman, başkaları bir durumu karar aşamasına getirmiştir, ancak liderlik seviyesine ulaştığında o karar, engellemiş ve zamanla diğer sorumlulara da bunu öğretmiştir. 

Üçüncü ilke, diğer ülkelerin iç işlerine müdahale etmemektir. İslam Devrimi, ideolojik ve bazen evrenselci söylemleriyle birlikte, hiçbir ülkeye bu idealler nedeniyle ya da ulusal çıkarlar için müdahale etmemiştir  bu da gerçekçilik ilkesinin bir örneğidir . Bunun üç istisnası vardır:  İlk olarak, orada resmi bir hükümetin resmi bir talebi olmalıdır. Hem Suriye’de hem de Irak’ta, biz bu iki ülkenin hükümetlerinin resmi davetini aldık. Örneğin, Şehit Süleymani'nin suikastı ve şehit edilmesi olayında, Irak Başbakanı, kendisinin Süleymani’yi davet ettiğini söylemişti.

IŞİD fitnesine karşı mücadele ederken de, dönemin Irak Başbakanı Nuri el-Maliki, bizden IŞİD’e karşı mücadele için talepte bulunmuştu.

Bu nedenle, resmi bir davet mutlaka gerekli olmuştur.  İkinci olarak, halkla çatışmamaktır. Bize herhangi bir ülke, oraya gidip oradaki halkla çatışmamızı isterse, kesinlikle böyle bir şey yapmayız ve bu, dikkatle uyduğumuz bir ilkedir.  Üçüncü olarak, belirli bir fayda ya da ideal olmalıdır. Orada, ya kesin bir ulusal çıkarımız olmalı ya da kesin bir idealimiz, örneğin "mazlumları savunmak" gibi, bizim ideallerimizden biri olmalıdır. Eğer bir halk zulme uğruyorsa ve daha önce belirttiğim diğer iki şart da sağlanıyorsa, bizim müdahil olmamamız için bir neden yoktur, çünkü dini ve insani bir görevimiz ortaya çıkar. Elbette bazen mazlumları savunmak mümkün olmayabilir, bu durumda hiçbir şey yapamayız ve sadece dille tepki gösteririz; ancak bazen şartlar uygun olduğunda ve halk zulme uğradığında ve hükümeti de yardım istiyorsa, burada yardım etmemenin bir nedeni yoktur, tabii ki yardım prensibini gözeterek, yani o halkın kendi mücadelesine devam etmesi gerekir ve biz de onlara yardımcı oluruz.’ 

Soru: İran ile Suriye arasındaki askeri ve güvenlik ilişkileri son on yılla sınırlı değildir. Bu ilişkilerin felsefesi nedir ve İran’ın Suriye’deki varlığının nedeni ve ardından askeri varlığının azalmasının nedeni nedir? 

Dr. Ahmediyan: ‘Suriye hükümeti, Hafız Esed zamanında, İslam Devrimi’ni samimiyetle destekledi ve savaş sırasında, Baas Partisi aynı zamanda Irak’ta da iktidar olmasına rağmen, yine de bize güçlü bir destek verdi. O zamandan itibaren resmi olarak ve sahada etkileşimlerimizi genişlettik. Suriye'nin İran’a yakın olmasının nedenlerinden biri de, Mısır ve Ürdün’ün siyonist rejimle uzlaşmasıydı. Suriye bu uzlaşmayı kabul etmedi ve bu nedenle bir yalnızlık ve tehlike hissi içindeydi.  Ancak diğer taraftan, Suriye’deki yönetim sistemi, bölgedeki diğer Arap yönetimleri gibi bir sistemdi. Esed ailesinin olumlu ve ayırt edici yönü, gerçekten de uluslararası, bölgesel, dostlar, tanıdıklar ve düşmanlardan gelen tüm baskılara karşı, siyonist rejime karşı direniş ve Filistin halkının haklarını savunma konusunda geri adım atmamış olmasıydı. Eğer birazcık geri adım atsaydılar, bu olaylarla karşılaşmazlardı ve bu nedenle yaşanan her şey, o direnişin bedeliydi. Ancak siyonizm karşıtı olan bir yönetimle birlikte, Suriye’deki mevcut sistemde halkla ilgili hoş olmayan bazı davranışlar da gözlemlenmişti ve bunlar, hükümet ile halkın bazı kesimleri arasında bir çatlak oluşturmuştu. Bazı halk kesimleri gerçekten hükümeti istiyordu, ancak bazı kesimler istemiyordu; kendi görüşleri ve karşıtlıkları vardı, ve bu durum İran İslam Cumhuriyeti’nin Suriye’deki varlığından kaynaklanmıyordu. Ayrıca Hafız Esed’in yönetimi ile İslam dünyasında bazı düşünsel akımlar arasında, özellikle Müslüman Kardeşler (İhvanul Müslimin) arasında çok eski bir çatışma vardı ve aralarındaki tartışmalar devam ediyordu. İran İslam Cumhuriyeti, ilk günden itibaren, Hafız Esed zamanında Suriye’de sürekli olarak sosyal barışın sağlanması yönünde çaba gösterdi. Bunun nedeni, halkın bir ülkenin kaderinde belirleyici olduğuna olan inancımızdır ve bu görüş, İslam Cumhuriyeti’nde her zaman var olmuştur.  Sonra orada üçüncü bir fenomen ortaya çıktı, o da IŞİD'in yükselmesiydi; IŞİD fitnesi. Biz, İran İslam Cumhuriyeti'nin IŞİD dönemiyle, önceki dönemi tamamen ayırmamız gerektiğini düşünüyoruz. Evet, biz IŞİD ile kararlı bir şekilde savaştık, tıpkı Suriye ve Irak'ta IŞİD ile savaştığımız gibi. Bugün de IŞİD, önceki özellikleriyle çevremizde varlık gösterip gelecekte bize saldırma potansiyeli taşıyorsa, elbette yine aynı yerde onları bastırırız; ancak bunu yukarıda belirttiğim şartlara dikkat ederek yaparız. Peki, IŞİD’in bizleri bu sonuca iten özellikleri nelerdi?  İlk olarak, IŞİD bir istihbarat servisinin ürünüydü. Biz bunun farkındaydık ve bunların nerelerde tutuklandığını, kimlerin onlarla çalıştığını, nereye götürüldüklerini, nasıl eğitildiklerini ve onlara çok makul bir imaj verildiğini biliyorduk. Başlangıçta, IŞİD kendisini meşru bir şekilde ve İslam Devrimcisi olarak tanıtmaya çalıştı. Bu nedenle, IŞİD'in kendine ait bir kimliği yoktu.  İkinci olarak, IŞİD’in hiçbir toprağı yoktu; yani çok önemli bir nokta, IŞİD’in hiçbir ülkeye ait olmamış olmasıydı; başka bir deyişle, bu gruptan birinin toprağı veya halkı yoktu. Onlarla savaştığımız her yer, onların toprağı değildi.  Üçüncü olarak, onlar her yeri kendi toprakları olarak kabul ediyorlardı; yani başkalarının topraklarını kendi malı olarak görüyorlardı ve diğer tüm İslam ülkeleri ve bölge ülkeleri de onların malıydı. Bu yüzden, tüm bölge ülkelerinin, İran da dahil, düşmanıydılar.  Dördüncü olarak, IŞİD, tüm İslam fırkalarına karşı tekfirci bir düşünceye sahipti. IŞİD’in temeli, sadece Şii'leri değil, kendileri dışında kalan tüm Müslümanları tekfir etmeye dayalıydı.  Beşinci olarak, kitlesel terörizm uyguluyorlardı. IŞİD, her ölçüte göre teröristti; yani temelde ana silahları terördü, tıpkı bugün olduğu gibi. O terörizm, siyasi veya askeri yetkililere yönelik değildi, halkı hedef alıyordu, halkın geneline karşıydı. Kirman’daki patlama olayını herkes hatırlıyor. IŞİD, bu operasyonların başarılı olduğunu açıklamıştı! Hala her gün aynı tür saldırıları yapmaya devam ediyorlar. Güvenlik birimlerimiz, ülkeye gönderdikleri farklı grupları sürekli yakalayıp tutukluyorlar ve gizli bir savaşı sürekli yürütüyoruz; bazen bu gruplardan yirmisini birden yakalıyoruz.  IŞİD ortaya çıktığında, artık duraksama yoktu. Elbette, bazı Suriye hükümeti karşıtı gruplar, böyle bir hareketin doğmasına bir şekilde yardımcı oldular ya da sonradan onlara katıldılar, bu yüzden onlarla da zorunlu olarak karşı karşıya geldik. Ancak bu süreçte biz , başından itibaren, IŞİD ile diğer muhalifler arasındaki farkı gözettik. (O muhalif grupları, IŞİD ile aynı kefeye koymadık.) Şükürler olsun, IŞİD, ardı ardına yapılan operasyonlarla hem Irak'ta hem de Suriye’de temizlendi; ancak diğer muhalifler ki Halep, Şam, Doğu ve Batı Guta, Deraa ve güneydeki Suveyda gibi yerlerde bulunuyorlardı, İran İslam Cumhuriyeti, hükümet ile bunlar arasında arabuluculuk yapmaya çalıştı. Tabii ki bir yerde bizlere saldıracak olsalar, kendimizi savunuyorduk. IŞİD'e karşı olduğumuz yerlerde, örneğin o dönemde Halep Havaalanı veya Halep-Şam otobanı gibi yerlerde savunma hattımız vardı, biri bize saldıracak olursa, mecburen savunma yapmak zorundaydık, hatta bazen onları biraz geri itiyorduk. Ancak amacımız, bunları IŞİD gibi kökünden yok etmek asla olmadı. Hatta kuşatma altındaydılar ve bulundukları bölgeden tahliye edilmeleri gerektiğinde, onların güvenliğini sağladık ve farklı noktalardan İdlib’e transfer edilmelerini sağladık. Halep’te bazı arkadaşlarımız, bu muhaliflerin ailelerini, Halep’in bazı bölgelerinde yaşayanları, İdlib’e taşımak için canlarını ortaya koydular. Sonrasında, tüm siyasi anlaşmalarda, biz bunların kendilerine ait bir yerleri olmasını ve orada yerleşebilmelerini destekledik, bu bölge bir gerilim azaltma bölgesi olsun ve kimse onlara müdahale etmesin.  IŞİD meselesinin sona ermesinin ardından, bölge Suriye ordusuna teslim edildi ve artık tam anlamıyla bizim bulunmamızın bir anlamı kalmadı. Tabii ki, Beşar Esad hükümeti, İran'ın varlığı nedeniyle ciddi baskılara maruz kaldı; hem Araplardan, hem İsrail'den, hem de Amerika'dan. İran'ın Suriye'yi işgal ettiği gibi iftiralar atılıyordu. Sonuç olarak, kuvvetlerimizin büyük kısmı oradan geri çekildi ve sadece direniş için ya da Suriye ordusuna veya hükümetine yardımcı olmak için gereken kısım kaldı.’ 

Soru: Bazı analizler, Suriye'nin kuzeybatısındaki çeşitli grupların, son saldırıdan önce hareketlendiğini belirtiyor. İran, bu hareketliliklerle ilgili Suriye'ye herhangi bir bilgi vermemiş miydi? 

Dr. Ahmediyan: ‘Bu grupların her birinin farklı talepleri var. Türkiye, Suriye, İran, Şia ve İsrail'e karşı farklı görüşleri bulunuyor; bu yüzden farklı pozisyonları var. Bu açıdan, oldukça karışık bir yapıdalar, ancak birlikte hareket ederek böyle bir adım atmaya karar verdiler. Bu hareketlilik, Suriye hükümetine defalarca bildirildi; onlar da aslında kötü bir istihbarat kapasitesine sahip değillerdi, bunu biliyorlardı. Ancak burada iki nokta vardı. Birincisi, Suriye hükümeti ve ordusu, bunların büyük bir harekete geçebileceklerine inanmadı. İkincisi, kendi ordu ve güvenlik aygıtlarına güveniyorlardı; bu gruplar hareket etse bile, durumun biraz karmaşıklaşacağını düşünüyorlardı, ancak sonunda bunu engelleyeceklerini düşünüyorlardı; bu nedenle, bu tehdit Suriye hükümeti tarafından ciddi şekilde fark edilmedi. Tabii ki, Suriye ordusunun çöküş kapasitesinin bu kadar hızlı olacağını da düşünmemişlerdi!  Sonunda bu grupların operasyonu başladı ve yine Suriye ordusuna, buralarda durabileceklerini ve yollarını engelleyebileceklerini söyledik  çünkü biz, eğer bu gruplarla görüşme yapmak isteseler bile, en azından bir pozisyon belirlemeleri gerektiğini düşündük  ama Suriye ordusunun savaşma iradesi ve direnişe isteği yoktu; dolayısıyla, Suriye'nin bölgeleri birer birer düşmeye başladı ve nihayetinde Şam'a kadar geldi. Bu süre zarfında Beşar Esad ve askerleriyle görüşmeler yaptık, onlara tavsiyelerde bulunduk ve siyasi sürecin etkinleşmesi için çaba göstermeye de devam ettik.

Irakçi'nin Türkiye'ye yaptığı ziyaret de bu amaçla yapılmıştı, Doha ziyareti de aynı şekildeydi ve bazı başarılar elde edildi. "Sekiz ülkenin bildirisi" bana göre iyi bir bildiri oldu ve nihayetinde bölgedeki beş Arap ülkesi de buna katıldı ve endişelerini dile getirdi, siyasi çözüm talep ettiler, ancak çöküşün hızı bu çabalara fırsat vermedi.’ 

Soru:Ülke içinde halk arasında büyük bir belirsizlik var, özellikle de İran'ın doğrudan müdahalesinin olmamasıyla ilgili. Bizim ülkemiz bu konuda, doğrudan müdahale etmeme konusunda bir sonuca mı vardı yoksa başka bir şey mi oldu? 

Dr. Ahmediyan: ‘İran, asla Suriye ordusunun yerine savaşmaya karar vermemişti, hele ki bu hareket, İslam Cumhuriyeti için doğrudan bir tehdit oluşturmadığı sürece. Eğer hazır bir kuvvet olsaydı veya asker ve ekipman göndermeye yönelik bir fırsat olsaydı ve çöküş bu kadar hızlı gerçekleşmeseydi, tabii ki halk ve Suriye ordusu direndiği sürece biz de direnirdik; ayrıca, Suriye hükümeti son günlere kadar bizden böyle bir talepte bulunmamıştı.  Bir diğer önemli nokta ise şu: Biz, IŞİD devletinin sona ermesinin ardından, Suriye hükümetinin isteğiyle kuvvetlerimizi geri çekmiştik ve bölgede operasyonel bir varlığımız yoktu, bu yüzden katılıp katılmama kararını verme durumumuz yoktu. Hızlı bir takviye olma imkânı da yoktu, ancak Suriye ordusu direnirse böyle bir şey yapılabilirdi. Dolayısıyla, İran'ın bu konuda "bölgeyi terk etti" denilmesinin yanlış olduğunu düşünüyoruz, çünkü biz zaten orada değildik ki terk edelim. 

Soru: Bazı karşıt medya organları, İran'ın Suriye'deki varlığının ve maliyetinin geçmişte faydasız olduğunu iddia etmeye çalışıyor. Siz bu iddia hakkında ne düşünüyorsunuz?

  Dr. Ahmediyan: ‘Yaptığımız harcamalardan kesinlikle pişman değiliz. Bunu sadece propaganda amacıyla söylemiyorum; gerçekten pişman değiliz çünkü varlığımız ve harcamalarımız güvenliğimiz içindi ve beklenen kazanımlar elde edildi. Eğer IŞİD Suriye ve Irak'ta yenilmemiş olsaydı, bugün içerde IŞİD'le savaşıyor olacaktık ve buna çok daha fazla maliyetle katlanmamız gerekecekti. Sanırım, IŞİD devleti Irak ve Suriye'de kurulsaydı, bugün İran'ın sınırlarında ve Irak sınırının kenarında savaşmak zorunda olacağımızı kimse inkar edemez. Onlar kendileri de resmen, "Hedefimiz İran" diyordu! Bu hedef, yani IŞİD'in yok edilmesi, gerçekleşti ve bu büyük bir başarıydı. Bu, Amerikan planını tamamen boşa çıkardı ve yıllarca süren yatırımlarını heba etti. Arkadaşlar belki detayları bilmeyebilir. Onlar gerçekten bir ordu kurmuşlardı! Kendi ifadelerine göre, devrim karşısında devlet kurmayı, toplum oluşturmayı başarmışlardı ve işi bitirdiklerini düşünüyorlardı. Ancak İslam Cumhuriyeti'nin müdahalesiyle bu plan sona erdi ve bu tek başına, orada harcadığımız maliyetin karşılığıydı.  Bunun yanı sıra, nihayetinde Filistin ve Hizbullah’ı güçlendirmeyi başardık ve onları, artık bize bağımlı olmamaları için yeterince güçlendirdik. Bugün Hizbullah tamamen bağımsız ve kendi kendine yeten bir grup olmuştur. Gazze'de, örneğin, direnişin kendi tünellerinde roket ve füze üretimi yaptığını görüyoruz. Hizbullah, daha geniş bir alana sahip olduğu için bu konuda daha fazla güce ve donanıma sahip olmuştur. Hizbullah, siyasi ve kültürel güç kazanmış durumda. Bugün, tüm bu yıkımlara rağmen, Lübnan'da Hizbullah'a gösterilen ilgiye bakın! Savaş yüzünden büyük darbeler almış Lübnan halkı, hepsi Hizbullah bayrağı altında yuvalarına geri dönüyorlar. Bunlar, İslam İnkılabı’nın stratejik ve kültürel derinliğinin meyveleridir. Hizbullah, Lübnan’da böyle bir duruma gelmiştir. Kimse Hamas’ı, İslami Cihad’ı, Hizbullah'ı ya da Ensarullah'ı ortadan kaldıramaz. Bu gruplar halk ile özdeşleşmiştir. Bu halklar; kendilerini savunmak için gereken ekipmanları yapmak için bilgi ve teknolojiye sahip, olgunlaşmış ve donanımlı halklardır.’ 

Soru: Mevcut koşullar göz önüne alındığında, direnişi desteklemek daha zor hale geliyor gibi görünüyor; doğru mu? 

Dr. Ahmediyan: ‘Evet, daha zor hale geliyor. Tabii ki birçok dönemde işimiz daha zor oldu, bazı dönemlerde ise daha kolay oldu; bu doğal bir şey, ilk günden bugüne hep böyle oldu. Ama ilk olarak şunu söylemek gerekir ki, bugün Hizbullah, Hamas ve İslami Cihad, doğrudan ve fiziksel desteğimize pek de bağımlı değiller. Bakın! Biz hiç Gazze’de Hamas ile doğrudan bir bağlantı kurabildik mi? Hiçbir zaman kuramadık, her zaman İsrail’in engelleri ve onun müttefikleri durumu kontrol ediyordu. Şu anda bizim Yemen ile doğrudan kara bağlantımız var mı? Deniz yolu da ablukada. Ama Yemen halkı her gün bir şeyler yapıyor ve bin kilometre menzilli füzeler üretiyor! Bu gerçekten bir mucize. Biz bile uzun bir süre boyunca roket üreticisi olabilmek için çok zaman harcadık, ama Yemenliler kısa bir sürede bunu başardılar ki, bu da İslam İnkılabı’nın bereketlerinden ve başarılarından biridir. İslam İnkılabı, inanç temelli olarak gittiği her yerde, o ülkenin halkını geliştiriyor, onları olgunlaştırıyor ve onurlandırıyor; tıpkı Firavun gibi onları bağımlı ve zayıf yapmıyor. Firavun şöyle derdi: *فَاستَخَفَّ قَومَهُ فَاَطاعوه; (4) kavminin aklını çeldi ve ona itaat ettiler; bugün Amerika'nın uydu devletleriyle yaptığı da tam olarak budur. Fakat İslam İnkılabı, Hz. Musa ve diğer peygamberler gibi, başkalarını geliştiriyor (ülkelerin ve toplumların rüşdüne vesile oluyor). Suriye, bizden önce Sovyetler Birliği'yle kaç yıl birlikteydi? Uzun bir süre Sovyetlerle birlikteydi ve fakat hatta bir tank parçası üretme teknolojisini bile Suriye’ye vermemişlerdi! Fakat İslam İnkılabı ile kurulan ilişki sayesinde, Suriye füze üreticisi oldu. Sonuç olarak, direniş, hayatta kalabilmek için bize bağımlı değildir. Bununla birlikte, İran ile Direniş ve Hizbullah arasındaki ilişki asla kesilmeyecektir.  Bunlar düşmanın psikolojik operasyonlarıdır. Şeytanın işi korkutmak: "Şeytan size fakirlik vaad eder ve sizi kötülüklere sevk eder." (5) İsrail’in stratejisi, Müslümanları zayıflatma ve aşağılamak üzerine kuruludur. Maalesef içerde bazıları da bu düşmanın psikolojik operasyonlarına teslim oluyorlar. Yani, dikkat etmeden, sürekli olarak İsrail’in istediği şeyi yapıyorlar; yani zayıflık yaymak; bu da düşmanın stratejisinin gerçekleşmesine yardımcı oluyor.  Bazıları ise kötü niyetle, bazıları da özel hedeflerle sorular soruyorlar, mesela "Sadık Vaat 3 ne oldu, şimdi mi vuracaksınız, yoksa yarın mı vuracaksınız?" Sorun net; bu konuda askeri bir mantık var; ne zaman gerekirse vururuz, ne zaman düşman daha fazla acı çeker ve milli çıkarlarımıza hizmet ederse vururuz. Duygusal bir şekilde hareket edilemez ve edilmemelidir. Sadık Vaat 1 ile 2 arasında ilk darbenin zayıflıkları analiz edildi; düşmanın kapasitesi de değerlendirildi, bu yüzden ikinci sefer daha etkili oldu. Bunlar akıl, tedbir ve mantıkla, yani bahsedilen gerçekçilikle alakalıdır.  Düşmanın psikolojik savaş oyunlarından biri de şudur: "Eğer vurmazsanız, kesinlikle korkuyorsunuzdur!" Ardından, içimizden bazıları, dün şehadet meydanlarında olan, bugün de her gün şehit düşen, peş peşe şehit olan büyüklerimizi suçlamaya başlarlar; "Korkaklar" diye. Bu, talepkârlık değildir; bu, istemeden düşmanın psikolojik operasyonunun tuzağına düşmektir, çünkü sonucunda istenen şey gerçekleşir, yani zayıflık ve korku yaymak. Eğer biz korksaydık, diğerleri gibi İsrail ve Amerika'ya karşı durmaz, halkımızın ideallerini ve çıkarlarını onlara satardık. Her dönemde, koşullar farklıdır, durumlar değişir; bunları görmek ve ona göre karar vermek gerekir.  Bence, bugün psikolojik ve medya operasyonları sahasında, savunmada değil, taarruzda olmamız gerekiyor. Gerçekler gösteriyor ki, bugün bize bir saldırı olursa, hatta "nizama karşı" olduklarını iddia eden veya açıktan karşı duranlar bile, ülkelerini savunmak için sahaya çıkarlar.  İkincisi, stratejik açıdan kim başarısız oldu? Son dört yüz beş yüz gün içerisinde "Aksa Tufanın"dan sonra, siyonist rejimin durumu ne oldu? Dünya çapında resmen tanınan geçici siyonist rejim; bugün işgalci, soykırımcı ve apartheid rejimi olarak tanımlanıyor ve başbakanının tutuklanması talep edildi. Filistin halkı ise, bu toprakların asli sahipleri olarak ve işgale karşı bir özgürlük hareketi olarak tanındı. Küresel kamuoyu ve hatta birçok resmi kurum, Filistin’in Filistinlilere ait olduğunu ve İsrail’in yetmiş yıldır işgal yaptığı savını savunmak zorunda kaldı.  Gerçek şu ki, bugün İsrail çaresiz durumda, yaptığı tüm bu eylemlere rağmen güvenliği yok, meşruiyeti yok, içindeki ayrılıklar oldukça arttı ve ekonomik durumu çok kötü. Bazı Batılılar diyor ki, bu Gazze ve Lübnan’daki çocuklar, Yahya Sinvar veya Seyyid Hasan Nasrallah gibi olacaklar. Yani, genel hareket, Direniş Cephesi’nin ve İslam İnkılabı’nın zaferi yönündedir. İslam İnkılabı güç kazanmıştır. İsrail zayıflamıştır.’ 

Soru: Bu açıklamalarınıza göre, yani İran İslam Cumhuriyeti’nin İsrail rejimiyle mücadelesindeki ana dayanağı, yalnızca askeri mücadele değil, halkları ve İslam dünyasını güçlendirerek bu rejimle mücadele etmektir diyebilir miyiz? 

Dr. Ahmediyan: ‘Evet, aynen öyle. Filistin halkı, kendini savunma gücüne sahip olmalı, kendisine yönelik saldırılara cevap verebilmelidir. İsrail, doğası ve yapısı gereği çöküş potansiyeline sahip bir devlettir. İsrail’in kalıcı olma potansiyeli yok, çünkü sahte bir devlettir. Son bir yılın olayları bu yolu çok iyi bir şekilde gösterdi. İsrail, tüm dünya halklarının gözünde çöküş yaşadı ve küresel düşünceler değişti. Bugün, İsrail’i reddetmeyen kimse yoktur, İsrail’in meşruiyetsizliğini ve Filistin’in haklılığını onaylamayan kimse yoktur. İsrail, sahte meşruiyetini ve kabulünü kaybetti, işgalcilik, soykırım ve apartheid gerçeği açığa çıktı. Genel hareket budur. 

 Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Afganistan ve Irak işgallerinden beri Genişletilmiş Orta Doğu’da Amerikan düzenindeki dikenleri ayıklayan ve İsrail için çevre temizliği yapan muhteşem katkılar sunan manevraları onu Bilad-i Şam’da söz sahibi yaptı. Fakat perde yeni açılıyor. Daha düzen kurulmadı! Kurulursa da nasıl bir düzen olacağı her şeyden daha önemli hale gelecek.

 [Suriye’yi birlikte yıktık, yıkarken Halep sanayi kentini yağmalattık, yeniden inşa ederken de Türkçe bilen fikirdaş, duygudaş ve heveskâr İslamcı kadrolarla fethi temellendireceğiz! Ganimet ya Rasullah…]

Bilad-i Şam’a dair iç sesten sızıntılar…

Ağır mı oldu? Sanmıyorum.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Afganistan ve Irak işgallerinden beri Genişletilmiş Orta Doğu’da Amerikan düzenindeki dikenleri ayıklayan ve İsrail için çevre temizliği yapan muhteşem katkılar sunan manevraları onu Bilad-i Şam’da söz sahibi yaptı. Fakat perde yeni açılıyor. Daha düzen kurulmadı! Kurulursa da nasıl bir düzen olacağı her şeyden daha önemli hale gelecek.

Suriye, Heyet Tahrir el Şam (HTŞ) ve selefi cihatçı ortaklarının elinde kalırsa, “Cehennemin kapıları açıldı” diyerek yakınacağımız, onlarca yılın başındayız demektir.

Elbette yıkılmış bir rejim farklı etnik, dini ve mezhebi bileşenlerin korkularını diriltirken aynı zamanda her tarafa açılabilecek fırsat pencereleri sunuyor. Bu fırsat Suriye’de tüm farklılıkları içine alan demokratik-çoğulcu bir sistemin kurulmasına izin verirse ne ala! Lakin masadaki kumaştan bu elbise çıkmaz!

Azınlıklara “korkuya mahal yok” diyen ılımlı mesajlar, kurulacak rejimin rengine dair kaygıları gidermiyor. Tiyatronun profesyonelce kurgulanıp oynandığını herkes görüyor. Meşruiyet krizini aşmak, yaptırımlardan kurtulmak ve terör örgütleri listelerinden çıkmak için bu mesajları vermek zorundalar. HTŞ, Aleviler “kapı çalacak ve bıçak altına yatırılacağız” diye korkuyla beklerken sağda solda görülen infaz, yağma, darp, tehditler ve kutsallara saldırılar karşısında ‘düzen partisi’ rolünü de iyi oynuyor.

Colani geçen hafta güneyde Süveyde’den Dürzi heyetini kabul edip endişeleri dindirmeye çalıştı. Dün de Lübnan’da İlerici Sosyalist Partisi’nin doğal lideri Velid Canbolat ve Dürzi ruhani liderleri ağırladı. Bakalım bu kapı Alevilere de açılacak mı? O tarafla hesaplaşma arzusu sahile inen selefi cihatçı tayfanın hal, tavır ve kelamından fışkırıyor!

***

MİT Başkanı İbrahim Kalın’dan sonra Dışişleri Bakanı Hakan Fidan dün Şam’daydı. Fidan, Colani ile Halk Sarayı’nda görüşen ilk dışişleri bakanı oldu. Keyfi yerindeydi. “Başardık” der gibiydi. Colani’deki dönüşüm kravat detayıyla tamamlanmıştı. Colani’nin değişim hikayesinde Fidan’ın doğrudan rolü var. Bak bir makyaj nelere kadirmiş “Sayın Colani”. Şam’da ipleri eline alan HTŞ’nin meşrulaştırılması çabalarına bizzat öncülük eden Erdoğan’ın Colani’yi “Sayın” taltifiyle anmaması yakışık almazdı!

“Beni en çok sevindiren şeylerden biri, gerek İslam Dünyası gerekse Batıdan birçok ülkenin artık Sayın Colani ile irtibatlarını geliştiriyor olmasıdır. Bunlar yeni yönetime güvenin işaretidir” dedi.

Ama Colani’ye güvenli gidişi temin eden ilk vuruşun ABD’den geldiğini teslim etmek lazım. ABD Dışişleri Müsteşar Yardımcı Barbara Leaf, Şam’la diplomatik teması kuran ilk Amerikalı yetkili olurken Colani’nin kellesine konulan 10 milyon dolarlık ödül kaldırıldı. Türk-Amerikan-İngiliz ortak yapımı cihatçı hamle, ABD’ye Suriye’de hedeflerinin çoğunu sağladı. İran gitti, Hizbullah’ın ikmal hattı kesildi, işgalci İsrail ‘stratejik derinlik’ kazandı. Lübnan’da direniş nedeniyle ulaşamadığına cihatçılar sayesinde Suriye’de ulaştı.

Erdoğan neden “Sayın Ahmed el Şara” demedi, şaşırdım doğrusu. Acaba ağız alışkanlığı mı yoksa IŞİD, Nusra ve El Kaide ile iltisaklı hale gelmiş; Ebu Musab el Zerkavi ve Ebu Bekir el Bağdadi’nin yanında savaşmış Colani ismini temize çekmek daha mı efdal geldi? Belki de!

***

Colani’yle görüşen her bir heyet gönlündeki Suriye tarifini masaya bırakıp gidiyor. Kalın ve Fidan’ın bıraktığı tarifleri tarife gerek yok. Sakın ha özerklik falan olmasın! SDG’siz Suriye olsun!

Kürtlerin özerklik beklentisine odaklanıyoruz ama Dürzi ruhani lider Hikmet el Hicri de adem-i merkeziyetçi bir sistemi içeren yeni anayasa için tüm kesimlerin katılacağı bir konferans talep etti.

Coşkulu kutlamalardan sonra yavaş yavaş endişeli laikler, hassaten kadınlar kendi hayatlarını zehredecek geleceğe itiraz etmeye başladı. Açılmakta olan karanlık sayfaya karşı baskının gecikmeden kendini göstermesi çok önemli.

Yabancı heyetlerin kendi ajandaları bir kenara Suriyeliler için çoğulcu demokratik sistem önerdiklerini de görüyoruz.

Fakat “Ayinesi iştir insanın lafa bakılmaz” sözü sıra Şam’a gelince suya düşecek değil ya. Ziya Paşa’ya ayıptır yani.

Laftan öteye ilk atamalar Colani’nin Suriye’yi nereye götürmek istediğini gösteriyor. Ayrıca tek adam yetkisi kullanıyor. Vakti zamanında 123 ülkenin Suriye’nin meşru temsilcisi olarak tanıdığı Suriye Ulusal Koalisyonu ve ‘Suriye geçiş hükümeti’ Azez ve Çobanbey’deki ofislerini daha Şam’a bile taşıyamasa da Colani’nin kimseye danışmadan kendi adamlarını sağa sola atamasını ‘ya kritik zamanda kendi güvendiği isimlerle çalışması normaldir’ diyerek kendi kendini teselli edebilir. Fakat insanlığın kaderine hükmetmiş tecrübeler de ‘Nasıl başlarsa öyle gider’ diyor.

Kuşkusuz HTŞ’nin bütün Suriye’yi yönetecek ne kadrosu var ne de silahlı gücü. İllaki en yakınındaki cihatçı örgütlerden başlayarak yetki ve sorumlulukları dağıtacak. Başka şansı yok. Önceki gün silahlı grup lideriyle bir toplantı yapan Colani, Fidan’la basın toplantısında silahlı grupları içine alacak şekilde yeni savunma bakanlığının kuruluşunu yakında ilan edeceklerini söyledi.

***

HTŞ başta olmak üzere İslamcıların ağırlıkta olduğu silahlı grupların yeni Suriye ordusu olarak karşımıza çıkacak olması bir kenara ilk sivil kadrolar Suriye’nin başına örülmekte olan çorabı anlatıyor.

Sukur el Şam’ın lideri Ebu İsa el Şeyh, İdlib Valisi oldu. Sukur’uş Şam, İslami Cephe'nin kurucuları arasındaydı. Bu grup temsili demokrasi ve laikliği reddedip şura meclisini içeren bir şeriat devleti istiyordu.

Ahrar el Şam’ın liderlerinden Emir el Şeyh de Şam Kırsalı Valisi oldu. Ahrar el Şam’ın eski lideri Hasan Sufyan ise Lazkiye Valiliği’ne atandı. Katar-Türkiye ekseninden beslenmiş olan Ahrar el Şam, El Kaide lideri Eymen el Zevahiri'nin Suriye temsilcisi Ebu Halid el Suri tarafından kurulmuştu.

Cephet el Şamiyye’nin komutanı Azzam Garib, Halep Valisi oldu. Garib de yüksek lisansını Türkiye’de tamamladı. Suriye sahnesinde ‘Ebu el İzz Serakib’ takma adını kullanıyordu.

Tartus Valiliği’ne atanan isim Enes Ayrut. HTŞ’nin, şeriatın nasıl pratik bulacağına kafa yoran fetva kurulunda üyeydi.

Colani’nin Dışişleri Bakanlığı’na atadığı kişi Esad Hasan el-Şeybani, HTŞ’nin şura meclisindeydi ve İdlib’deki Kurtuluş Hükümeti’nde siyasi işler dairesi başkanıydı. Haseke doğumlu. Türkiye’de yüksek lisans yaptı. HTŞ’de "Zeyd el Attar” adını kullanıyordu. IŞİD’in Suriye yapılanması Nusra Cephesi saflarındaki kod adı ise ‘Ebu Ayşe’ idi.

Savunma Bakanlığı’na Hamalı Merhef Ebu Kasra atandı. ‘Ebu Hasan’ olarak tanınıyordu. HTŞ’nin üst düzey komutanlarındandı.

Ebu Kasra ilk mesajında Fırat’ın doğusunu hedef aldı. "Kürt halkı ile SDG arasında ayrım yapıyoruz. Kürt halkı, Suriye’nin diğer tüm bileşenleri gibi tam haklarını alacaktır. Ancak bölünme, federalizm veya benzeri projeler olmayacak. Suriye bir olarak birleşik kalacaktır" dedi.

Syria TV'ye göre yeni hükümet iç ve dış politikada hedeflerini belirledi. Birinci hedef, İran'ın Suriye'deki projesini sona erdirmek. İkinci hedef ayrılıkçı projelerle ilgili Türkiye'nin ulusal güvenlik kaygılarını gidermek. Mültecilerin döndürülmesi de hedefler arasında.

***

Hiçbir silahlı grup kalmayacak. Peki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) de Suriye Milli Ordusu gibi sisteme entegre edilecek mi? Fidan’ın yol haritası tam tasfiyeyi içeriyordu. Ayrıca Fidan son mesajlarında ABD’nin yaptırım tehditleri Kobani’ye harekâtın önünü kestiğinden SDG’yi halletme işini yeni Suriye yönetimine bıraktıkları izlenimi veriyordu.

İçeride konuşulan tam olarak nedir? Zorla silahsızlandırma mı, uzlaşarak entegrasyon mu? Eğer uzlaşma olmazsa yeni Suriye ordusu Fırat’ın doğusuna savaş mı ilan edecek? Bunu yapmaları Washington’ın tutumuna bağlı. ABD de Suriye’deki asker sayısını 900’den 2 bine çıkararak ‘Henüz buradayım’ dedi.

Amerikan nihai tutumu Şam’da iktidarın alacağı istikamete bağlı. Leaf’in Colani ile görüşmeden sonra ettiği şu laflar, ABD’nin yeni Suriye’de istediği garantileri aldığı zaman Fırat’ın doğusunda ‘çatışmasız bir sıfırlamaya’ göz yumulabileceğine işaret ediyor:

“Suriye'nin kuzeydoğusundaki Kürtleri örgütlenmeye ve kendilerini savunmaya iten koşullar dramatik bir şekilde değişti.”

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock’un "Kürt grupları silahsızlandırılmalı ve ulusal güvenlik yapısına entegre edilmelidir" sözü de AB’deki yeni havayı yansıtıyor.

SDG Komutanı Mazlum Abdi kalıcı ateşkes için peşi sıra birkaç teklifte bulundu.

İlk teklif Süleyman Şah türbesinin eski yerine getirilmesiydi. Karşılık bulmadı.

Sonra Kobani’nin asker ve silahlardan arındırılmış bölgeye dönüştürülmesini teklif etti. Bu teklif ABD’nin Ankara’yı frenlemesine yaradı ama Fırat hattında çatışmasızlığı garantilemedi.

Abdi daha sonra PKK’li kadrolar dahil tüm yabancı savaşların kalıcı ateşkes olduğu zaman Suriye’den ayrılacağını söyledi.

Abdi son olarak France 24 kanalında, silah bırakmadan SDG’nin bazı özelliklerini korumak suretiyle Suriye ulusal ordusunun parçası olabileceklerini ve bunu yeni hükümetle görüşmeye hazır olduklarını vurguladı.

Beri tarafta Kürtler Şam’a ortak heyet göndermek istiyor ama Kürt Ulusal Konseyi (ENKS), PYD’nin olduğu daireye uzak duruyor. Bu konuda Şeyh Mürşid Haznevi de devreye girdi. Kamışlı’da görüşmeler yaptı. Kürt kaynaklara, 2005’de öldürülen babası Şeyh Maşuk Haznevi’nin adını taşıyan camideki hutbesinde ellerinde silah yoksa müzakerelerde başarılı olamayacaklarını belirterek “SDG sizin silahınızdır, vazgeçilmez kırmızı çizginizdir” diye çıkıştı.

SDG zorlu bir dönemece giriyor. Çatışma ya da uzlaşma!

***

Colani’yi yoğurma işinde Türkiye önde gidiyor. Colani, Fidan’ın yanında ilk basın toplantısında “Gerek bizim kontrolümüzdeki gerek PKK/YPG'nin kontrolündeki bölgelerde, hiçbir grubun elinde silah bulunmasını kabul etmemiz mümkün değil" dedi. Bu, Ankara’nın bölge politikasının Şam’a olduğu gibi transferidir. Suriye’nin stratejik denklemdeki yeni yeri, Türkiye’nin Batılı müttefiklerini de memnun ediyor. Ankara buradan yakaladığı manivelayı kullanıyor. Tabii bu işe yeni Osmanlıcılık sosu katmaları potansiyel olarak ters tepecek bir şey. Şam’daki geçici maslahatgüzar Burhan Köroğlu, Erdoğan'ın Şam'a gideceğini müjdelerken "Suriye ile Osmanlı dönemindekine benzer bir ilişkiye sahip olacağımızı da takdir ediyorum" demiş. İslamcı müttefiklerine güvenerek Arap milliyetçiliğinin kalbine paldır küldür gidiyorlar.

Fehim Taştekin

 İnsanoğlu bu dünyaya ayak basıp toplu olarak yaşadığı günden beri hem tabiî olarak meydana gelişi ve hem de toplumsal yaşamını sürdürmesi açısından kadın cinsine ihtiyaç duymuş, hiçbir zaman yaşam ve bekasında kadından ihtiyaçsız olmamıştır.

İster vahşî, isterse medenî beşer toplumu, yaşam yolunu sürekli örf ve âdetler, adilâne veya zalimane kanunlar gibi birtakım kuralların sayesinde kat etmiştir. İşte bu nedenle kadın cinsi hususunda da her kabile, her kavim, her soy ve her millet arasında özel birtakım kurallar uygulanmıştır.

Bir beşer toplumunda uygulanan bütün âdet ve kurallar; su, hava, bölge, muhit ve yaşam sabıkası şartları vs.nin birtakım tabiî etken ve şartlardan kaynaklandığı gibi, aynı şekilde tabiatta hüküm süren değişim ve tekâmül kanunu da, bir şekilde tabiatın ortaya çıkarmış olduğu toplumsal kurallarda kendini göstermekte ve etki bırakmaktadır. Kadın hakkında uygulanan kurallar da, bu genel hükümden istisna olmamış, insanoğlunun yaşam yolunda ilerlemesiyle değişim ve tekâmül göstermiş, mükemmelliğe doğru -elbette çok yavaş bir şekilde- ilerlemiştir.

Toplumda kadının konumunu, değişim ve tekâmülünü şu maddelerde özetlemek mümkündür:

Birinci Merhale:

Kadın, ilkel insan toplumlarında insan toplumunun bir parçası sayılmıyordu ve hiçbir şekilde toplumsal ağırlığa sahip değildi. Kadına karşı yapılan muamele, bir hayvana yapılan muamelenin aynısı idi.

İnsanoğlu, özel yaşam bölgesinde hedefi olan ve tabiî maksatlarını izleyen vahşî hayvanı istihdam ve istismar saikiyle ve ihtiyaçlarından dolayı istihdam eder ve insanî çıkarları doğrultusunda onu mülkiyetine geçirir, onun etinden, derisinden, yününden, kemiğinden, sütünden, kanından, güç ve kuvvetinden ve hatta dışkısından yararlanır ve onu toplumsal yaşamına sokup beslemesine rağmen ona hiçbir hak tanımaz.

İnsan, mülkiyetindeki evcil hayvanlarının yiyip içmesi ve çiftleşmesini sağlıyorsa ve onların ihtiyaçlarını gideriyorsa, onların da insan gibi şuurlu, iradeli ve canlı varlıklar olup belli bir hukuka sahip oldukları için değil, onlardan beklediği çıkarları içindir.

İnsanın istihdamındaki evcil hayvanlardan birine bir zarar dokundurulacak olur ve sonuçta o zararı veren kişi cezalandırılırsa, o kişinin o hayvanın sahibinin haklarından birini çiğnediği ve bu vesileyle bir suç işlediği içindir, o hayvanın insan toplumunda bir hukuku olduğu için değil.

İnsanoğlu kendi huzur ve rahatlığını temin etmek için her gün kimyasal ilâçlar kullanarak milyarlarca zararlı mikrop ve haşereleri ortadan kaldırmakta, beslenmek ve diğer ihtiyaçlarını gidermek için milyonlarca hayvanı öldürmekte ve bundan dolayı en küçük bir suç işlemiş olmak duygusuna kapılmamaktadır.

Kadın da, ilkel insan toplumlarında bu durumdaydı. Tarihin gösterdiği ve vahşî kavimler ile dünyanın bayındır bölgelerinde yaşayan insanların geriye bıraktıkları eserlerden anlaşıldığı gibi, insanoğlunun tarihinde çok uzun bir zaman -belki de milyonlarca yıl- boyunca kadın, insan toplumunda bir asalak hükmünde olmuş ve insan toplumunda hiçbir hakka sahip olmamıştır. Toplumdaki varlığı ve insanlar arasında korunmasının tek nedeni, toplumun haklarından yararlanmak değil, toplumun birtakım ihtiyaçlarını gidermek olmuştur. Yayla veya kışlağa göçtüklerinde eşyaları taşımak, yakacak toplamak, balık avlamak, erkeklerin evlerine hizmet, çocukları yetiştirmek ve hasta bakıcılığı yapmak gibi alçak ve değersiz işler kadının yapması gereken görevler olmuştur.

Kadın, babasının veya velilerinden birinin evinde olduğu müddetçe erkeğin malı sayılır, hiçbir şeye sahip olamazdı. Hatta özel elbisesi ve ziynet gereçleri bile ev reisine aitti. Hakkında ön görülen her türlü siyaset uygulanabiliyor, her türlü cezaya, hatta ölüm cezasına bile çarptırılabiliyordu. Bağış, hediye, borç ve ödünç olarak diğerlerine verilebiliyordu. Kocasının evine intikal ettiğinde de -ki elbette alış veriş şeklinde intikal ederdi ve bu gidişatın kalıntılarından biri de, günümüzde bazı yerlerde devam eden başlık veya süt parasıdır- babasının evinde kendisinden edilen yoğun istifadelere ilâveten erkeğin şehvetini gidermesi için bir alet oluyor, erkeğin cinsel ihtiyaçlarını gideriyordu. (Ne yazık ki hâlihazırda bile günümüz medenî toplumlarının köşe-bucağından, medenî şehirlerde tuvalet sorununu gidermek için umumî tuvaletlere ihtiyaç olduğu gibi cinsel ihtiyaçların giderilmesi için ve yine aile kurma gücüne sahip olmayanların veya gurbette olmaları ya da başka nedenlerden dolayı geçici olarak mahrumiyet yaşayanların vücutlarında toplanan şehvet maddesini defetmeleri için genel evlerine ihtiyaç olduğunu söyledikleri duyulmaktadır.)

Eski toplumlarda, erkek istediği kadar kadınla evlenebilir, kadının tam aksine bu konuda hiçbir sınırlamaya tâbi tutulmazdı. Boşama hakkı da kadının elinde değil, erkeğin elindeydi. Kadın her zaman erkeğin emri altında yaşar, mutlak surette erkeğin eğilimlerine feda olur, hatta umumî kıtlıklarda ve özel misafirliklerde kadının etinden yararlanılır, onun etlerinden rengarenk yemekler hazırlanır, misafirlere sunulurdu.

Kısacası, ilkel toplumlarda kadın insan şeklindeki hayvan gibiydi.

İkinci Merhale:

Kadının toplumdaki yaşamında, medenî milletler arasında medenî kanun ve kuralların ortaya çıktığı bir merhale vardır; medenî kanunlarla benzerliği olan Babil’deki Samurabi kuralı, eski Roma, eski Yunan kanunu, eski İran, Çin ve Mısır kuralları gibi.

Bu kanun ve kurallar arasında her ne kadar birçok farklılıklar varsa da, kadının insan toplumunda birtakım haklara sahip olduğu ve kadına yaşamını sürdüremeyen zayıf bir insan gözüyle bakılması konusunda ortak özelliğe sahiptirler.

Bu toplumlarda kadın, her zaman ve her durumda erkeğin velâyet ve yönetimi altında yaşamalıdır. Sürekli günlerini uyumluluk ve bağlılıkla geçirmeli, hiçbir istiklâli olmamalıdır. Ne yaşamında kendine bir yol seçmek veya serbest bir girişimde bulunmak için irade bağımsızlığına ve ne de az da olsa kendisine çalışmak, bir işinden kendisi yararlanmak, bir ücreti hak etmek, yargı makamlarında bir dava açmak veya tanıklıkta bulunmak ya da emir ve nehiy etmek için amelî bağımsızlığa sahiptir. Bu toplumlarda kadın, babasının evinde olduğu müddetçe babasına uyar, özellikle ona itaat eder. Babasının onun hakkındaki her türlü tasarrufu geçerlidir; onu kiminle evlendirirse, kime hediye ederse, hakkında hangi siyaseti uygularsa, itiraz edemez.

Kadının bu toplumda hiç kimseyle miras alma ve diğer aile hakları için şart olan resmî bir akrabalık bağı yoktur. Ne erkeklerle ve ne de diğer kadınlarla böyle bir hakka sahiptir. Sadece bazen babası, kardeşi ve oğluyla evlenmesini engelleyen tabiî bir akrabalık bağı vardır.

Elbette eski İran’da mahrem konumundakilerle de evlenilebiliyordu. Çin ve Himalya’nın etrafında ise tabiî akrabalık, sadece kadınla oluyor ve nispetler onda merkezleşiyordu. Bu da, bir kadının birkaç kocası olmasından kaynaklanıyordu. Onlardan bazıları arasında bu âdet, hâlâ bile sürdürülmektedir ve çocuk babası ve babasının babasıyla değil de annesi ve anne annesiyle tanıtılmakta ve soy silsilesi annelerle sayılmaktadır.

Bu millet ve kavimlerde kadın, bazen velisinin izniyle yaptığı bir iş veya evlilik mihri ile elde ettiği para dışında servet sahibi olamazdı. Eğer velinin kendisi kullanmasaydı, kadının geçimi velisinin kefilliği veya onun kayyımlık ve velâyetiyle idare edilirdi. İşte bu nedenle babası veya kocası kadını istediği gibi cezalandırma -hatta uygun görürse öldürme- hakkına sahipti.

Kadının en kötü durumu, yabancı bir erkekle çirkin bir ilişkide bulunduğu veya ay başı âdeti gördüğü -bu durumda ondan çirkin bir varlık gibi kaçınılırdı- ya da doğum yaptığı ve özellikle kız doğurduğu zamanlardı.

Kadın iyi bir iş yapsaydı, onun yarar ve övgüsü erkeğin olur, iyi mükâfatı erkeğe verilirdi. Fakat kötü ve çirkin bir iş yaptığında, o işten kendisi sorumlu tutulur ve o işin cezasını kendisi çekerdi.

Evet, bazen istisna olarak baba-evlâtlık şefkati veya karı-kocalık sevgisiyle vasiyet vb. yollarla ona bir mal verilir veya hakkında bazı özellikler tanınırdı. Fakat her durumda irade ve amelinde bağımsız değildi.

Bir benzetme yapacak olursak, bu millet ve kavimlerde kadın, yaşamını idare etme gücüne sahip olmayan, velilerinin velâyet ve kayyımlığı altında ve onlara uyarak yaşayan küçük bir çocuk gibiydi. Küçük bir çocuk, her ne kadar bir insan olsa da, fakat yine de irade ve amel bağımsızlığına sahip olamaz. Aksi takdirde düşünce zaafı ve irade güçsüzlüğü nedeniyle toplumun düzenini bozar, toplumun azalarını felç eder. İşte bu nedenle tedricen eğitilip toplumun bir üyesi olma liyakati bulmak için velilerine uyarak yaşamak, büyüklerinin emirlerine uygun olarak davranmak zorundadır.

Bu millet ve kavimlerde kadının konumunu kul ve köle hâlinde yaşayan, irade ve amel serbestliği nimetinden mahrum olan esirliğe de benzetebiliriz. Savaşta zafere ulaşan düşmana esir düşen bir köle, her ne kadar bir insan olsa ve insan vücudundaki bütün teçhizata sahip olsa da, ancak onun sonuçta fatih ve galip toplumun düşmanı olduğu, irade ve amel özgürlüğünün o toplumun yıkılmasına, parçalarının dağılmasına ve insanlığın yok olmasına yol açabileceği göz önünde bulundurarak, galip gelen toplumun hareketini normal olarak sürdürebilmesi için, onun amel ve irade özgürlüğünü elinden alarak zillet ve köleliğe düşürmeli, sulta altında tutmalıdır.

Aynı şekilde kadının şuuru zayıf, duygu ve şefkati kuvvetli olduğu için toplumun düşmanı sayılır; kadının irade ve amel bağımsızlığıyla topluma girmesi toplumu felç etmekten ve pişmanlıktan başka bir şey doğurmaz.

Eski medenî milletlerin ortak kanun ve kurallarında kadın bu konuma sahipti. Yahudilik ve Hıristiyanlık açısından ise, ellerinde olan İlâhî kitapları Tevrat ve İncil'e bakılacak olursa, kadının toplumdaki yeri, hemen hemen medenî milletler toplumunda olduğu gibi idi. Çünkü Tevrat ve İncil'de her ne kadar kadınlarla iyi geçinmek tavsiye edilmişse de, fakat bu mukaddes kitapların açıklamalarında kesin olan bir şey vardır. O da şudur: Kadın, kesinlikle erkeğin seviyesine ulaşamaz; kadının toplumsal ve dinî ağırlığı, erkeğin toplumsal ve dinî ağırlığından oldukça aşağıdır.[1]

İlâhî olmayan diğer dinlerde ise, kadının dini amellerinin ya hiç ya da pek önemli bir değeri yoktur.

Üçüncü Merhale:

İslâm’ın kadın için belirlediği makam ve mevkidir ki, bu makale de özetle bunu açıklamak için yazılmıştır. İslâm dini, kadını bir insan bireyi saymış, tam anlamıyla insan toplumunun bir parçası bilmiş ve ona bir insanın tesir, irade ve ameli miktarında insan toplumunda bulabileceği ağırlığı vermiştir.

İslâm’ın kadın hakkındaki görüşünün aydınlığa kavuşması için şunu hatırlatmamız gerekir ki, biz şimdi muhalif siyasî rüzgârlarının estiği, zıt ve çelişkili tebligat dalgalarının çarpıştığı bir ortamda yaşamaktayız. İçimize ıstırap, vahşet ve korku düşürerek doğru düşünmemize engel olmuşlar, bağımsız ve doğru düşünceye uyulması gerekir diye Allah vergisi olan fıtrî mantığımızı körü körüne taklide çevirmişlerdir.

Bir taraftan, ortaçağ kilisenin asırlar boyu sürüp giden diktatörce metodu, mantıksız ve zorba öğretileri, birçok düşünceleri canlı canlı toprağa gömdü; milyonlarca suçsuz canı işkence altında öldürdü; temelsiz ve gevşek teşkilâtının durum ve konumunu korumak için kendine en tehlikeli rakibi saydığı İslâm dinini her türlü iftirayla suçladı; izleyicilerine onu en çirkin inanç diye tanıttı ve bu kutsal dinin bütün güzel hakikatlerini en çirkin şekilde gösterdi. Kilisenin aşırılık ve saçmalıkları öyle bir yere ulaştı ki son asırlarda Avrupalılar, sanayi hareketiyle birlikte kendilerinde buldukları düşünce inkılâbıyla kilisenin dünyaya hükmeden gücünü alıp Roma kilisesinin dört duvarı arasında sınırladılar. Kilise inancının asırlarca saçmalıkları, zorlamaları ve zorbalıkları zihinlerinde öyle kötü bir etki bıraktı ki artık din gerçeklerini bir avuç hurafe saydılar, “din” terimiyle “körü körüne taklit” terimini eş anlamlı bildiler ve bu inanç hâlâ da devam etmektedir. Elbette kendi dinlerine karşı böyle bir duyguya sahipken o kadar kötü propagandadan sonra diğer dinlere ve özellikle İslâm dinine karşı nasıl bir duyguya sahip olacakları da besbellidir.

Bir taraftan, Avrupa milletleri ilim ve sanayide ilerlemeyle elde ettikleri büyük güçle dünyanın diğer kıtalarını fethetme, siyasî etkinliklerini, iktisadî güçlerini artırmak ve genişletmek için her vesileden yararlandılar ve nihayet tam bir muvaffakiyetle halkı, kendilerinin ilmî ve amelî üstünlüklerine ikna ettiler; Avrupa hayatı dışında bir hayatın hiçbir değeri olmadığına, bilgisiz ve cahil geçmişlerinin hurafelerini taklitten başka bir şey olmadığına inandırdılar. Böyle bir ortamda oluşan mantığa göre şuuru olan herkes, Allah vergisi olan mantığını ayaklar altına almalı, hiç itiraz etmeden ve sebebini aramadan Avrupa hayatını izlemelidir.

Batı propagandası tam bir muvaffakiyetle zihinlerimize şu mantığı işledi: Dünya ismi verilebilecek tek yer batıdır; insan denilebilecek tek kişi batılıdır ve insanı saadete ulaştırabilecek hayat da Avrupa hayatıdır. Aydınlarımızın mantığı budur. Din hükümlerimiz ve eski toplumsal kurallarımız, günümüz dünyasıyla bağdaşmaz. Bizim dünyaya yaraşan kanunlara ihtiyacımız var. Bu gün medenî dünya, falan metodu kullanmaktadır. (Bu cümlelerde dünyadan maksat batı ve dünya halkından maksat da batılılardır.)

Bir taraftan da şu acı gerçeği de itiraf etmek gerekiyor ki, biz bin yıllık iç çekişmeler, ihtilâflar ve yöneticilerimizin bencillikleri ve zevk u sefaya düşkünlükleri neticesinde düşünce bağımsızlığımızı tamamen kaybetmiş, özgür düşüncemizi ve Allah vergisi mantığımızı birtakım çürük ve içi boş kavmî taassuplara dönüştürmüşüzdür.

Bu etkenlerin bir araya gelmekle verdiği sonuç ve üzerimizde bıraktığı etki, düşünce özgürlüğü ve taklit bağlarını koparma adına Allah vergisi mantığımızı bir kenara bırakarak tamamen batılıları taklit etmeye koyulmamız, onların söz ve hareketlerini izlemekten başka bir şeye girişmememiz olmuştur.

Bu cümleden olmak üzere, kendimize ait hakikatlerin açıklanmasını, maneviyatımızın tefsirini ve öğretilerimizin beyanını da onlardan istedik, kendi öz malumatımızı onlardan öğrendik. Oysa onların bizim İslâm gerçeklerimiz hakkındaki bilgileri, ortaçağa ait eski bilgiler ve çirkin hatıralar veya yazılarını incelediğimizde Haçlı Savaşları dönemi rahipleri ve yazarlarına yüzlerce rahmet göndermemizi gerektirecek müsteşriklerin acayip incelemelerinden ibarettir. Örneğin bu müsteşrikler, “Muhammed yedi yaşında Hatice’yle evlendi. Ömer’den sonra Ali hilafete geçti. Kâzimeyn şehrinde Şiîlerin on birinci imamı defnedilmiştir…” diye yazmışlardır. İşte bu mantıkla da kadının İslâm’daki yerini tanıtmış ve İslâm’da kadının toplumsal haklardan tamamen yoksun bir hâlde esir olarak yaşadığını, irade ve amel özgürlüğünden mahrum olduğunu, miras ve şahadette erkeğin yarısı konumunda olduğunu (o da uygulamada değil, sadece sözde) söylemişler, kadının sürekli eve hapsedilmesi gerektiğini, okur-yazarlık nimetinden mahrum bırakılması gerektiğini ve ara sıra zaruret gereği dışarı çıktığında da önüyle arkasının seçilmeyeceği siyah bir çarşafa bürünmesi gerektiğini dile getirmişlerdir!

Bu durumları ve bunların doğuracağı felâketleri göz önünde bulundurduğumuzda bu meselede ve diğer temel dinî meselelerde İslâm’ın görüşünü açıklarken sağa sola koşmadan veya şunun bunun sözünü dinlemeksizin özgür düşünceyle ve Allah vergisi mantığımızla mümkün olduğu kadar dinî açıklamalara müracaat ederek bu hakların birbirleriyle ilişkilerini ve temel dayanaklarını tespit etmemiz gerekiyor.

İslâm Kanunlarının Genel Kaynakları

Şüphesiz, insanı diğer hayvanlardan ayıran özelliği, onun düşünmesidir. İnsan bu vesileyle duyu organlarının elde ettiği şeyleri genelleştirerek bu küllî malumatı özel bir şekilde düzenleyip bunlardan küllî sonuçlar alır ve böylece meçhulleri keşfeder.

Her ne kadar insanın, yaşamı doğrultusunda çok iyi yararlandığı birçok duyguları varsa da, ancak insanın canlı özelliğini göz önünde bulundurarak bütün bunların düşünce mekanizması düzeni altında etkilerini göstermesi gerekmektedir. Yoksa bütün hayvanlar, bu duygulara sahiptirler; hatta bazıları bazı açılardan insandan çok daha güçlüdürler.

Kur’an-ı Kerim, birçok ayette insana akıl verdiğini bildirerek onun üzerine minnet bırakmakta, insanı duygu ve düşüncelerinden sorumlu tutmaktadır:

“Sizi yaratan, size işitme (duyusu), gözler ve gönüller veren O’dur.” (Mülk, 23)

“Doğrusu kulak, göz ve gönül, bunların hepsi o (yaptığı)ndan sorumludur.” (İsra, 36)

Bu ilkeye dayanarak, insana has teçhizin ürünü ve bu özel ağacın meyvesi olan insan toplumunu duygu ve hislerin isteklerine değil, düşünme özelliğine bağımlı kılmış, toplumsal kanun ve kuralları akl-ı selimin teşhisine ait bilmiştir. Sonuçta, toplumun fertlerinin çoğunun isteklerine ters düşse bile aklın, hakkaniyetini teşhis ettiği hüküm ve kuralların toplumda uygulanmasını gerekli görmüştür. Çünkü insan, saadeti doğrultusunda hayvanî eğilimlerinin değil, nev'î vicdanının (aklının) saadet noktası olarak teşhis ettiği şeyi hedef edinmelidir.

“Gerçeğe ve doğru yola götüren bir kitap…” (Ahkaf, 30)

“Eğer hak, onların keyiflerine uysaydı, gökler, yer ve bunların içinde bulunan kimseler bozulur, giderdi.” (Mü’minun, 71)

İslâm'a göre insanlık, seçkin bir birimdir; erkek ve kadın her ikisi de insandır ve erkeklikle dişilik açısından farklı olmalarına rağmen insanlık açısından bu ikisi arasında hiçbir fark yoktur. Çünkü ister erkek olsun, ister kadın her insan, erkek ve dişi iki kişinin cinsel ilişkisinden meydana gelmektedir.

“Ben, sizden erkek-kadın, hiçbir çalışanın işini zayi etmeyeceğim. Hep birbirinizdensiniz.” (Âl-i İmran, 195)

“Ey insanlar, biz sizi bir erkek ve bir kadından yarattık ve birbirinizi tanımanız için sizi milletlere ve kabilelere ayırdık. Allah yanında en üstün olanınız (günahlardan) en çok korunanınızdır.” (Hucurat, 13)

İşte buna dayanarak kutlu İslâm dini, kadını da erkek gibi insan toplumunun kâmil bir parçası bilmiş, her ikisini de eşit olarak bir bütünün iki parçası saymış ve erkeğe tanıdığı düşünce ve amel özgürlüğünü kadın için de tanımıştır. Ancak bir kişinin toplumun kâmil bir parçası olması, onun, toplumun diğer her bir parçasının sahip olduğu her hakka ve her meziyete sahip olmasını gerektirmiyor. Çünkü cüz ve parça olmakla birlikte, fertlerin ve cüzlerin toplumsal mevki ve ağırlıklarının farklı olması, onların farklı toplumsal haklara sahip olmasını gerektiriyor. Tarihin de gösterdiği gibi, insanlık tarihinde sürekli toplumlar olmuş, erkekler de onun cüzleri ve parçalarını oluşturmuşlar, fakat bununla birlikte hiçbir zaman bilgin bir adamın konumu cahile verilmemiş, güçlü ve denenmiş bir erkeğin vazifesi tecrübesiz ve güçsüz bir kişiye bırakılmamış, zalim ve takvasız biri adil ve takvalı birinin yerine geçirilmemiştir.

Evet, toplumun bütün fertleri kanun karşısında eşit olmalıdırlar; fakat bu eşitlik, kanunun uygulanması açısındandır (yani adaletle davranılması açısındandır), toplumsal mevki ve ön görülen haklar açısından değildir. Yoksa nasıl olur da bir toplumda amir ile memur, küçük ile büyük, akıllı ile akılsız, bilgili ile bilgisiz, zalim ile takvalı bütün toplumsal özelliklerde eşit olsun da, buna rağmen toplum hayatını sürdürüp de dağılmasın?!

Buna göre, insan toplumunun bir parçası olmakla nasıl ve hangi nitelikte bir parça olmak iki farklı konudur. Dolayısıyla bu ikisini birbiriyle karıştırmamak gerekir. İnsan toplumunun durumunu tamamen göz önünde bulundurmak, onun azalarında toplumsal adaletin uygulanmasını ve herkesin hak ettiği kadar haklardan yararlanmasını gerektirir.

***

İslâm dini, kadına toplumda nasıl bir yer vermiştir? İşaret ettiğimiz gibi, İslâm güneşi bu dünyanın bulanık ufkundan doğup parlak ışığıyla dünya ve dünyada yaşayanları aydınlığa kavuşturduğunda dünya birbirinden tamamen farklı iki gruba ayrılmıştı:

Bir grubu medenîydi; Büyük Roma İmparatorluğu, İran Şahlığı, Mısır, Habeşistan, Hindistan ve Çin milletleri gibi. Bu milletler arasında kadın bir esir hükmündeydi. Düşünce ve amel özgürlüğüne sahip olmayan, toplumun genel meziyetlerinden tamamen mahrum olan bir insandı. Miras almaz, işine saygı duyulmazdı. Yeme, içme, giyme, mesken, evlenme ve boşanma konusunda, muaşeret çeşitlerinde, mallarda tasarruf etmede ve diğer konularda hiçbir bağımsızlığa sahip değildi. Aldığı her nefes ve attığı her adım, erkeğin izniyle olmalıydı. Bir zulme veya tecavüze uğrasaydı, onun şikâyetini erkekler etmeli, davasını erkekler açmalıydı; kadının davasına, tanıklığına ve sözüne itina edilmezdi.

İkinci grup, Afrika halkı ve bayındırlık bölgelerin köşe-bucağında yaşayanlar gibi geri kalmış milletler ve kavimlerdi. Bu kavim ve milletler arasında kadın insan bile sayılmıyor, toplumun asalağı kabul edilir, hayvanların, sömürülmüş ve hizmete geçirilmiş varlıkların safında yer alıyordu. Yük taşır, avlanır, erkeklere hizmet eder, çocukların terbiyesiyle uğraşır, hasta bakıcılığı yapar, kocalarının veya onların istedikleri kimselerin şehvet ateşini söndürür ve bazen de kıtlık döneminde ve büyük misafirliklerde onun etiyle beslenilirdi.

İslâm’ın zuhurunun genel muhiti ve Arabistan yarım adasının özel muhitinin o günkü umumî durumu böyleydi. O bölgenin halkı genellikle çöl hayatı yaşadığından ve yine dışarıdan Büyük Roma, İran, Habeşistan ve Mısır milletleriyle sınırlı olmalarından ve içeriden de Yesrib ve etrafındaki Yahudilerle, Yemen ve Irak Hıristiyanlarıyla haşır-neşir olmalarından ve büyük çoğunluğu putperest olduğundan dolayı yaşam şekilleri bu milletlerin örf ve âdetlerinden oluşmuş ve herkesin gidişatından bir pay almıştı.

Tıpkı Roma, İran ve diğer milletler gibi kadını toplumun genel haklarından mahrum eder ve ona karşı hiçbir toplumsal saygı göstermezlerdi. Bedevî âdetleri nedeniyle kadını esasen alçaklık ve utanç kaynağı bilip, kızdan nefret etmeleri dışında, hatta Temimoğulları kabilesi, kızları diri diri toprağa gömerlerdi. Nitekim Kur’an-ı Kerim de özellikle bu iki konuya itiraz etmektedir: “Onlardan birine kız (çocuk) müjdelendiği zaman içi öfkeyle taşarak yüzü simsiyah kesilir, kendisine verilen müjdenin kötülüğünden dolayı kavminden gizlenir, onu horlukla tutsun mu, yoksa onu toprağa mı gömsün (diye düşünceye dalardı)! Bak, ne kötü hüküm veriyorlar!” (Nahl, 58-59) “Ve sorulduğu zaman o diri diri toprağa gömülen kıza: 'Hangi suçla öldürüldü?' diye” (Tekvir, 8-9)

Tavsif ettiğimiz böyle bir ortamda, İslâm dini, kadını insan toplumunun gerçek bir parçası ve mükemmel bir üyesi kıldı. Onu esirlikten kurtardı, ona irade ve amel özgürlüğü verdi. Kadını erkekle ölen tabakanın miras bıraktığı servete ortak kıldı. O da babasından, kardeşinden, amcasından, dayısından, diğer akrabalarından ve eşinden miras alır oldu. Kendisi için meşru olan her işi ve her türlü yaşamı seçmede ona serbestlik tanıdı. İşine toplumsal saygınlık ve değer verdi. Haklarını talep etmek için yetkili mercilere doğrudan müracaat etme hakkını verdi. Hakkı çiğnendiğinde dava açabileceğini, tanıklıkta bulunabileceğini bildirdi. Ve hayatın genel hatlarını belirleyen bütün bu merhalelerde erkek için kadın üzerinde hiçbir türlü velâyet ve kayyımlık tanımadı. “Kadınların kendileri için uygun olanı yapmalarında size bir günah yoktur.” (Bakara, 234) “Ana babanın ve akrabaların geriye bıraktıklarından, azından ve çoğundan kadınlara da pay vardır.” (Nisâ, 7)

Resulullah’ın (s.a.a) sireti de, bu konunun cüz'î örnekleriyle doludur; fakat bu makalede onları genişçe nakletmeye fırsatımız yok.

Erkek Haklarına Kıyasla Kadın Haklarının Dengelenişi

Kadının mirastan aldığı pay erkeğin aldığı payın yarısıdır. “Allah size çocuklarınız hakkında, erkeğe kadının payının iki katını tavsiye eder.” (Nisâ, 11)

Bu konuda her ne kadar kadının payı erkeğe nazaran daha aşağı bir seviyede tutulmuşsa da, ancak bu eksiklik başka bir yolla giderilmiştir. Şöyle ki, kadının nafakası (geçim masrafları), erkeğin üzerine bırakılmıştır. Dolayısıyla bu alanda İslâm’ın temel görüşünü inceleyerek gerçek maksadın ne olduğunu anlamak gerekir.

Şüphesiz kadında his ve duygu ruhu, akletme ve düşünme ruhuna galiptir. Kadının bütün hâl ve amelleri çeşitli ince şefkat ve duyguların mazhar ve cilvegâhıdır. Ancak erkek, yaratılışı gereği bu halet-i ruhiyenin tam karşı noktasında yer almıştır. Konunun başında değinildiği gibi İslâm dini, insan toplumunu düzene sokmada akıl ve düşünceyi duygu ve hislerden öne geçirmektedir.

İnsan toplumuna bütünsel bir bakışla baktığımızda, her asırda dünyadaki tüm servetler o asrın insanlarına aittir. O asrın insanları hayatta oldukları süre içerisinde ondan yararlanırlar. Öldükten sonra da onu kendilerinden sonrakilere (gelecek nesle) miras bırakırlar. Yani o tabaka yok olup gidince, normalde yarı yarıya kadın ve erkekten oluşan sonraki tabaka iş başına geçer ve bırakılan servetin üçte ikisini erkek, üçte birini de kadın alır. Ancak kadının nafakası erkeğin üzerine olduğundan kadının hakkı olan malın üçte birinde erkekler tasarruf edemez ve erkeklerin üçte iki payları erkekle kadın arasında yarı yarıya kullanılır ve sonuçta dünya servetinin üçte ikisinden kadınlar, üçte birinden ise erkekler yararlanırlar. Bu miktar, onların Kur’an-ı Kerim’de belirtilen paylarının tersidir: “Erkeklerin kadınlar üzerinde bulunan hakları gibi, kadınların da erkekler üzerinde hakları vardır.” (Bakara, 227)

Böyle bir taksim gereğince, malikiyet, idare ve çalıştırma açısından erkek yeryüzünün servetinin büyük bölümüne sahiptir ve bunun yuları ona teslim edilmiştir; fakat kullanma ve yararlanma açısından servetin büyük bölümü kadının istifadesine sunulmuştur. Toplumsal adalet de, bunu gerektirir. Yani, servetin idare ve korunması akla ve ondan yararlanma ise duygu ve hislere bırakılmalıdır.

İşin saygınlığı, el emeğinin malikiyeti ve onda tasarrufta bulunma açısından İslâm dininde kadın tamamen bağımsızdır; hiçbir engelle karşılaşmadan veya erkeğin yönetim ve kayyımlığına girmeksizin amel ve iradesinde serbesttir.

Öğrenme, öğretme, terbiye, meşru toplumsal ilişkiler ve beğenilir muaşeret konusunda da kadınla erkek arasında en küçük bir fark yoktur; ziynetlerini ortaya koymama, kendini sergilememe, cilve yapmama ve erkeklerin şehvetini uyandırmama şartıyla kadın erkeklerle muaşerette serbesttir.

“Kadınların kendileri için uygun olanı yapmalarında size bir günah yoktur.” (Bakara, 234)

İslâm açısından makam ve saygınlık ihtilâfının yegane kaynağı olan dinî ameller ve meziyetler hususunda da erkekle kadın arasında hiçbir fark yoktur. “Ben, sizden erkek kadın, hiçbir çalışanın işini zayi etmeyeceğim. Hep birbirinizdensiniz.” (Âl-i İmran, 195.) “Ey insanlar, biz sizi bir erkek ve bir kadından yarattık ve birbirinizi tanımanız için sizi milletlere ve kabilelere ayırdık. Allah yanında en üstün olanınız, (günahlardan) en çok korunanınızdır.” (Hucurat, 13.)

Hiçbir tabakaya özel bir ayrıcalık tanınmadığı bu konuda da İslâm açısından sadece takva ve dinî hizmetler muteberdir ve bu hususta da kadınla erkeğin hiçbir farkı yoktur; takvalı bir kadın, takvasız bin erkekten daha saygın ve üstündür.

Nikâh ve evlilik konusunda da kadın istediğiyle evlenmekte serbesttir. Fakat miras farzları ve yine evlilik ölçüleri soy ve akrabalık esasına dayandığından kadın aynı zamanda birden fazla erkekle evlenemez, diğer erkeklerle karı-koca ilişkisi kuramaz. Fakat erkek eşleri arasında adaleti gözetme şartıyla birden fazla kadınla evlenebilir. İnsan toplumlarının tabiatı ve karşılaşılan beklenmedik olaylar üzerinde düşünüldüğünde bu hükmün doğruluk ve sağlamlığı ve mantıklı olduğu açıklık kazanmaktadır. Çünkü insan toplumunda kadınla erkeğin sayı bakımından eşit olduğu farz edecek olursak (nitekim çoğu sayımlar bunu gösterir), eğer belli bir yılı başlangıç tutar, o yılla diğer yıllarda dünyaya gelen erkek bebeklerle kızları ayrı ayrı toplarsak, erkek çocukların bir grubunun tabiî veya kanunî mükellefiyet yaşına erdiği ilk yılda evleneme şartlarına sahip olan kızların erkeklerden kaç kat fazla olduğunu görürüz.

Diğer taraftan, kadınların az bir grubu dışında çoğunluğu elli yaşından sonra doğuramazlar; oysa erkekler genelde ömürlerinin sonlarına kadar çocuk yapma gücüne sahiptirler. Toplumda erkeklerle kadınların sayı bakımından eşit olduğu ve erkeğin bir kadından fazlasıyla evlenmesinin yasaklanması varsayımında sürekli birçok yetenekler iptal olacaktır.

Bunların dışında can alıcı savaşlar, zor ve tehlikeli işler gibi sürekli karşılaşılan beklenmedik tabiî olaylar sayısız miktarda erkeğin canını almakta, sonuçta çok sayıda kadınlar dul ve evlenme çağındaki birçok kızlar kocasız kalmaktadır. Bir erkeğin birden fazla kadınla evlenmesinin yasaklanması durumunda iffet perdelerinin yırtılması ve meşru olmayan çocukların dünyaya gelmesi kaçınılmaz olacaktır.

Nitekim birinci ve ikinci dünya savaşısın sonuçları bu konuyu ispatlamıştır. Bu savaşlardan sonra durum öyle bir yere vardı ki kocasız kadınlar sonunda Alman devletinden İslâm dininde olduğu gibi bir erkeğin birden fazla kadınla evlenmesine müsaade etmesini ve böylece kocasız kadınların sorunlarının halledilmesini istediler; gerçi bu istekleri kilisenin muhalefetiyle reddedildi.

Bu olay gösteriyor ki kadınların, erkeklerin birkaç kadınla evlenmelerine muhalefetleri tabiat ve fıtrata değil, örf ve âdete dayanmaktadır. Yine bu olay, bu İslâmî hükme, “Erkeğin birden fazla kadınla evlenebilmesi hükmü, toplumda kadınların duygu ve hislerini yaralamış, kalplerini kırmış, onlarda intikam hissini uyandırmış ve birçok tatsız olayların kaynağı olmuştur” şeklindeki itirazlara da en güzel cevaptır. Çünkü bu ve benzeri olaylar, ihtiyaç duyulduğunda ve kadınların evlenebilmek istediklerinde koca azlığıyla karşılaştığında bütün bu muhalif düşüncelerin muvafık düşüncelere dönüşeceğini ve bu hüküm karşısında teslim olunacağını ispatlamaktadır.

Ayrıca, birden fazla kadınla evlenme olayı İslâm dininden önce belli bir sınırla sınırlanmadan ve İslâm dininde de belli bir sınırla sınırlandırılarak uzun zamanlar uygulanmış, ama hiçbir zaman toplumun düzenini bozmamış, kayıtsızlık meydana getirmemiştir. Evli erkeklerle ikinci, üçüncü veya dördüncü karısı olarak evlenen kadınlar da, yerden bitmemiş veya gökyüzündeki başka kürelerden inmemişlerdir. Oysa bu itirazda bulunan kişinin iddiasına göre, tabiat ve fıtratları gereğince erkeğin birden fazla kadınla evlenmesine muhalif olan kadınlardı.

Yine İslâm dini erkeğin aynı zamanda birden fazla kadınla evlenmesini farz kılmamış, erkeğin onlara karşı adaletsiz davranmaktan korkmadığı ve aralarında adaleti uygulayabileceği durumda birden fazla kadınla evlenmesini caiz görmüştür. Bütün bunlarla birlikte İslâm dininde kadının, kocasının başka bir kadınla evlenmesini engelleyebilmesi veya bu durumda kocasını kendisini boşamaya zorlayabilmesi için bir yol bırakılmıştır. Bunun bir benzeri, boşamada da söz konusudur. Dinimize göre boşama hakkının ilk etapta erkeğin elinde olmasına rağmen kadın bir yola başvurarak boşama hakkını erkeğin elinden çıkarabilir veya zaruret durumlarını göz önünde bulundurarak bu yollara başvurarak bu hakkı kendi elinde tutup içini rahatlatabilir.

Evlilikte boşama yasası ve bunun yasama hasebince erkeğe verilmesi meselesi (gerçi kadın da özel birtakım yollarla gayr-i müstakim olarak boşama hakkını kendi eline geçirebilir), İslâm dinine has bir övünç kaynağıdır. Dünyanın medenî milletleri ve kanunlarla yönetilen devletleri, çektikleri birçok ıstıraplar ve uzun çekişmeler sonucu nihayet boşamayı yasallaştırmış, fakat boşama hakkını doğrudan doğruya hem erkeğe ve hem de kadına verdikleri için her yıl boşanma (özellikle kadınların isteğiyle gerçekleşen boşanmaların) oranının yükselmesiyle karşılamışlardır. Bu durum, bu devletleri sarsmış ve bunun bir çaresini bulmaya yöneltmiştir. Özellikle kadınların boşanma için ileri sürdükleri deliller -ki gazeteler ve dergilerde bunlara yer yer rastlarız-, İslâm’ın görüşünün metanetini güneşten daha fazla aydınlatmaktadır.

İslâm’da Kadınların Kısıtlandığı Konular

Geçen bahislerden anlaşıldığı gibi, İslâm’da kadın, hayatın çeşitli alanlarında ve toplumsal imtiyazlarda erkekten geri kalmamış, hiçbir durumda düşünce ve amel serbestliğini kaybetmemiş, erkeğin velâyet ve kayyımlığı altına girmemiştir. Bu alanda kesin olarak söyleyebileceğimiz şey, cinsel ilişki konusunda kocasına itaat etmesinin gerekliliğidir.

İslâm dininde tepeden tırnağa sevgi ve şefkatle dolu kadının sınırlılığı üç aklî alandadır. İslâm dini, bu üç alanı, duygu ve hislerden uzak tutulması gerektiği için, akıl ve düşünceye bırakmış ve üç başlık altına almıştır: “Hükümet, yargı ve cihad.”

Dinî açıklamalardan ve Resulullah’ın (s.a.a) sünnetinden anlaşıldığı kadarıyla İslâm toplumunda kadın, hükümet ve devletin başına geçemez, kadı ve yargıç olamaz ve doğrudan doğruya cihada katılıp savaşamaz.

“Süs içinde yetiştirilen ve mücadelede belirgin olmayanı mı (Allah’ın çocuğu yaptılar)?” (Zuhruf, 18) “Erkekler, kadınlar üzerinde yöneticidirler.” (Nisa, 34) Bu üç konunun düşünme ruhuyla ilişkisi, bunların duygu ve hislerin müdahalesiyle zayi oluşu o kadar açıktır ki hiçbir bahis ve araştırmaya gerek yoktur ve kesin tecrübe, bu konuda en küçük bir şüpheye yer bırakmamalıdır. Nitekim dünyanın medenî milletleri, birkaç yüz yıl içinde kadın ve erkeği takriben bir safta kılmış ve bütün gücüyle kadın ve erkeği eğitip terbiye etmeye çalışmış, sonuçta binlerce ve milyonlarca bilgin ve becerikli kadınlar yetiştirmiş, mucitler ve toplumsal dahiler takdim etmişlerdir. Fakat hâlâ yöneticiler, hükümet başkanları, yargıçlar, kanun koyucular ve askerî komutanlar listesinde kadınların sayısı erkeklerle eşit olmamıştır ve hatta erkeklerin sayısına oranla kayda değer bir sayıya ulaşmamışlardır.

Hiç unutmuyorum, son Dünya Savaşı'nın başlarında savaş Fransa topraklarına uzamış, Fransa topraklarının bir bölümünde savaş tüm şiddetiyle sürüyordu. Gökyüzünden ateş yağıyor, yerden kan fışkırıyordu. Fakat tam bu sırada Fransa Genel Kurmayı'nın yüksek rütbeli üyelerinden biri olan Fransalı bir kadın -gazetelerde yazıldığı üzere-, önünde makas işareti bulunan güzel bir kadın şapkası buldu!

[1]– Fransa Dinî Kurultayı, Miladî 586 yılında kadın hakkında uzun tartışmalardan sonra, kadının da bir insan olduğuna, fakat erkeklere hizmet için yaratılmış olduğuna karar verdi. Yaklaşık yüz yıl öncesine kadar İngiltere'de de kadın, insan toplumundan sayılmıyordu. Yine çoğu eski dinler, kadının amelinin Allah katında kabul olmadığını söylüyordu. Eski Yunan'da diyorlardı ki: Kadın, şeytanın meydana getirdiği bir çirkinlik ve pisiliktir.

Allâme M. Hüseyin Tabatabaî