پرسش : خداوند در سوره احزاب آیه 56 امر می فرماید که ای اهل ایمان بر پیغمبر (ص) سلام و درود بفرستید . چرا شیعیان آل پیغمبر را هم در صلوات اضافه می نمایند ؟
پاسخ :
اولاً این آیه منع از سلام و صلوات بر دیگری ننموده و فقط امر می فرماید که ای مومنین بر پیغمبر(ص) صلوات بفرستید .
ثانیاً خداوند در سوره صافات آیه 103 می فرماید :
سلام علی آل یاسین . یکی از خصائص بزرگ خاندان پیغمبر (ص) همین است که در قرآن همه جا سلام مخصوص انبیای عظام می نماید و مثلاً می فرماید : سلام علی نوح فی العالمین ، سلام علی ابراهیم ، سلام علی موسی و هارون . ولی هیچ کجای قرآن سلام بر اولاد انبیاء ننموده مگر به خاندان پیغمبر اسلام (ص) که می فرماید :
سلام علی آل یاسین . (یاسین یکی از نامهای حضرت خاتم الانبیاء است . خداوند در قرآن پنج اسم از دوازده اسم پیغمبر (ص) را برای مزید بینائی امت فرموده که آن پنج اسم محمد ، احمد ، عبدالله ، نون و یس است و می فرماید :
یس و القرآن الحکیم انک لمن المرسلین .
ای سید رسولان و ای کاملترین انسان قسم به قرآن حکمت بیان که تو البته از پیغمبران هستی .
در این آیه " یا " حرف ندا و "س " نام مبارک آن حضرت و اشاره به حقیقت ظاهریه و باطنیه آن حضرت می باشد . پس چون " س " نام مبارک آن حضرت می باشد وقتی که خداوند می فرماید :
سلام علی آل یاسین . یعنی سلام بر آل محمد (علیهم السلام) است .
ادله روایی :
1_ ابن عباس می گوید که مراد از آل یاسین ، آل محمد (ص) هستند پس سلام بر آل محمد (ص).
( ابن حجر مکی در الصواعق المحرقه در ذیل آیه سوم از آیاتی که فضائل اهل بیت (ع) را نقل نموده بیان کرده است.)
2_ امام فخر رازی می گوید :
ان اهل بیته صلی الله علیه و سلم یسارونه فی خمسه اشیاء فی الاسلام ، قال السلام علیک ایها النبی و قال السلام علی آل یاسین ، و فی الصلوه و علیهم فی الشهد و فی الطهاره . قال الله تعالی طه یا طاهر و قال یطهرکم تطهیرا .و فی تحریم الصدقه و فی المحبة . قال تعالی قل ان کنتم تحبون الله فاتبعونی یحییکم الله و قال قل لا اسئلکم علیه اجراً الا المودة فی القربی .
اهل بیت آن حضرت در پنج چیز با آن حضرت برابری می کنند . اول در سلام . خداوند می فرماید : سلام بر پیغمبر بزرگوار و نیز فرموده سلام بر آل یس (سلام بر آل محمد) و دوم در صلوات بر آن حضرت و بر ایشان در تشهد نماز . سوم در طهارت خدای متعال فرموده است " طه " یعنی ای طاهر و درباره آنها آیه تطهیر را نازل فرموده و چهارم در تحریم صدقه که بر پیغمبر و اهل بیت آن حضرت صدقه حرام است . پنجم در محبت که خدای تعالی فرموده : بگو اگر شما دوست میدارید خدا را پس متابعت نمائید مراتب تا دوست بدارد خدا ما را و درباره اهل بیت آن حضرت فرموده : بگو ( به امت ) من اجر و مزدی از شما نمی خواهم مگر دوستی اهل بیت من .
( ابن حجر مکی در الصواعق المحرقه ، امام محمد فخر رازی در تفسیرش ج7 ص163 )
3_ رسول خدا (ص) فرمودند: در صلوات بین من و اهل بیت من جدائی نیدازید .
( بخاری در صحیح _ مسلم در صحیح )
4_ کعب بن عجزه نقل می کند که چون آیه :
ان الله و ملائکته یصلون علی النبی ...
نازل گردید ، عرض کردیم یا رسول الله چگونه بر شما سلام کنیم ؟ رسول خدا فرمودند : به این طریق صلوات بفرستید : اللهم صل علی محمد و آل محمد و در ورایتی دیگر آمده
کما صلیت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید .
( بخاری در صحیح ج33، مسلم در صحیح ج1 ، سلیمان بلخی حنفی در ینابیع الموده ، ابن حجر در الصواعق المحرقه )
5_ از رسول خدا (ص) سوال نمودند چگونه صلوات بر شما بفرستیم ؟ فرمودند بگوئید :
اللهم صل علی محمد و آل محمد کما صلیت علی ابراهیم و علی آل ابراهیم و بارک علی محمد و علی آل محمد کما بارکت علی ابراهیم و علی آل ابراهیم انک حمید مجید .
( امام فخر رازی در ج6 تفسیر کبیرش ص797 ، شبهای پیشاور ص181 )
6_ رسول خدا (ص) فرمودند :
لا تصلوا علی الصلوة البتر .
یعنی صلوات بریده بر من نفرستید . اصحاب عرض کردند یا رسوال الله صلوات بریده کدام است؟ رسول خدا (ص) فرمودند : اینکه بگوئید اللهم صل علی محمد . بلکه بگوئید اللهم صل علی محمد و آل محمد .
( ابن حجر در الصواعق المحرقه )
7_ رسول خدا (ص) فرمودند :
الدعاء محجوب حتی یصلی علی محمد و آل محمد.
دعا در حجاب می ماند ( و مستجاب نمی شود ) تا صلوات بر محمد و آل محمد بفرستند .
( ابن حجر در الصواعق المحرقه ، شبهای پشاور ص 182 ، سید ابی بکر بن شهاب الدین علوی در رشفة الصادی باب2 ص29 تا 35 بیاناتی در وجوب صلوات بر محمد و آل محمد دارد )
زارع زاده
