«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه در کنفرانس خبری مشترک با «سید عباس عراقچی» همتای ایرانی خود، با اشاره به توسعه روابط تهران و مسکو طی سالهای اخیر، تأکید کرد این مناسبات بهطور قابل ملاحظهای تقویت شده است.
لاوروف خاطرنشان کرد که معاهده مشارکت جامعه راهبردی میان روسیه و جمهوری اسلامی ایران، که توسط رؤسای جمهور «ولادیمیر پوتین» و «مسعود پزشکیان» امضا و لازمالاجرا شده، از سوی رئیسجمهور ایران نیز مورد تأیید قرار گرفته است.
وی افزود: در دیدار اخیر رؤسای جمهور دو کشور در عشقآباد، وظایف و اهداف مشخص شد و دو طرف توافق کردند که اجرای این معاهده به تقویت هماهنگیها و همکاریهای دوجانبه در عرصههای بینالمللی و منطقهای کمک کرده و توان دو کشور را برای تأمین و تحکیم امنیت در منطقه مشترک افزایش دهد.
وزیر خارجه روسیه همچنین به ویژگیهای گفتوگوهای سیاسی میان دو کشور اشاره کرد و گفت: این تعاملات در سطح عالی، در سطح بینوزارتی و نیز در ارتباطات میان محافل جامعه مدنی جریان دارد و پایههای روابط حسن همجواری ایران و روسیه را مستحکمتر میسازد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به همکاریهای تجاری، اقتصادی و سرمایهگذاری میان دو کشور پرداخت و اظهار داشت: روند این همکاریها مثبت بوده و حجم مبادلات کالا طی ده ماه نخست سال جاری بیش از ۱۰ درصد رشد داشته است، در حالی که در ۱۰ سال گذشته نیز رشد مبادلات بیش از ۱۵ درصد ثبت شده است.
وزیر امور خارجه روسیه در اظهارات خود درباره بحران اوکراین تأکید کرد که کشورهای غربی در چارچوب این بحران تلاش میکنند از تمامی ابزارهای حقوق بینالملل به نفع خود سوءاستفاده کنند، در حالی که این اقدامات هیچ ارتباطی با اصول واقعی حقوق بینالملل ندارد.
جهانیسازی با سیاستهای غرب در حال فروپاشی است
وی این رویکرد را انعکاس سیاستهای نواستعماری غرب دانست و گفت: آنها عادت کردهاند زندگی خود را به هزینه دیگران تأمین کنند؛ رویکردی که از دوران استعمار سنتی تاکنون ادامه یافته و امروز نیز در قالب وابستگیهای اقتصادی نوع استعماری با برخی کشورهای آفریقایی و آسیایی حفظ شده است.
لاوروف افزود: ما اقدامات تحریمی غیرقانونی و یکجانبه غرب را محکوم میکنیم، چرا که این اقدامات موجب تخریب روابط بینالمللی میشود.
به گفته او، در بحران اوکراین نیز اروپاییها تلاش میکنند سیاستهای دولت ترامپ را تخریب کنند و اصول جاری حقوق بینالملل را نادیده بگیرند.
وی خاطرنشان کرد: این اقدامات حتی اصول پیشین مورد قبول اروپاییها را نیز از بین میبرد و در روند جهانی شدن شاهد تجزیه و فروپاشی این روندها هستیم.
روسیه آماده کمک در یافتن راهحلهای قابل قبول برای حل مسئله هستهای ایران است
لاوروف در بخش دیگری از این کنفرانس خبری مشترک اظهار داشت: «روسیه بار دیگر آمادگی خود را برای کمک به دوستان ایرانی در یافتن راهحلهای قابل قبول برای حل بحران هستهای که توسط غرب ایجاد شده، اعلام میکند.»
وی افزود: نمایندگان کشورهای اروپای غربی با نادیده گرفتن «تمام توافقات ممکن» و مقررات شورای امنیت سازمان ملل، تمام تلاش خود را میکنند تا تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را دوباره برقرار کنند، در حالی که این تحریمها مدتهاست منقضی شدهاند. ما چنین بیاعتنایی به قانون و حقوق بینالملل را محکوم میکنیم و تلاشها برای قرار دادن منافع خودخواهانه بالاتر از اصول منشور سازمان ملل را نیز محکوم میکنیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه همچنین ابراز امیدواری کرد که دبیرکل سازمان ملل، که غرب تلاش دارد او را وارد این روند کند، بهروشنی دریابد که در «دام» کشیده میشود و اجازه ندهد از اعتبارش برای اجرای «طرحهای خودخواهانه و غیرقانونی کشورهای غربی» سوءاستفاده شود.
بهخوبی میدانیم چگونه ایالات متحده برجام را تخریب کرد
وزیر امور خارجه روسیه با اشاره به نقش فعال مسکو در روند شکلگیری برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، تأکید کرد: «روسیه در جزئیات تهیه این توافق که در سال ۲۰۱۵ تصویب شد و سپس به تأیید شورای امنیت سازمان ملل رسید، مشارکت جدی داشت.»
وی افزود: «ما بهخوبی میدانیم چگونه ایالات متحده برجام را تخریب کرد و اکنون همان کسانی که این توافق و قطعنامه مربوط به آن را از بین بردند، تلاش میکنند ایران را مقصر جلوه دهند. این موضوع برای همه روشن است.»
لاوروف با اشاره به تماسهای مستمر میان روسیه و ایران گفت: «رؤسای جمهور دو کشور در ارتباط هستند و من نیز با همکار و دوست ایرانی خود در تماس دائمی هستم. چندین بار سفرهایی در این چارچوب انجام شده و آقای لاریجانی و همچنین آقای عراقچی با رئیسجمهور پوتین دیدار داشتهاند.»
وزیر خارجه روسیه تأکید کرد: «ما همانند ایران خواهان عادیسازی وضعیت هستیم و بر این باوریم که نباید هیچ ابزاری مبتنی بر توسل به زور در این روند وارد شود. این موضوع در شرایط کنونی یک ضرورت است.»
آمریکا را به یافتن راهحل ترغیب میکنیم
وزیر امور خارجه روسیه در ادامه اعلام کرد که مسکو در تماسهای خود با ایالات متحده آنها را به یافتن راهحلهای مورد قبول متقابل در خصوص وضعیت پیرامون ایران ترغیب میکند.
لاوروف گفت: «ما در تماسهای کارشناسی با همکاران آمریکایی نیز این مسائل را مطرح میکنیم و آنها را به یافتن راهحلهای مورد قبول متقابل تشویق میکنیم. بنابراین اقدامات میانجیگرانه که میتوانیم ارائه دهیم، شناخته شده است.»
وی افزود: «ما این میانجیگری را تحمیل نمیکنیم، اما اگر جمهوری اسلامی ایران بهعنوان طرف اصلی این روند تصمیم بگیرد که چنین خدماتی مورد نیاز است و دیگر طرفهای تهران نیز مخالفتی نداشته باشند، در آن صورت ما قطعاً آماده این کار خواهیم بود.»
اقدامات پنتاگون امید به دستیابی به توافق درباره ونزوئلا را تضعیف میکند
وزیر خارجه روسیه همچنین درباره موضوع ونزوئلا گفت: «اظهارات جنگطلبانه پنتاگون که علاوه بر اقدامات غیرقانونی غرق کردن کشتیهای غیرنظامی بدون محاکمه در دریای کارائیب، از برنامهریزی برای عملیات زمینی نیز خبر میدهد، همه اینها امید به دستیابی به توافق در چارچوب توازن کنونی قدرت در صحنه بینالمللی را تضعیف میکند. با این حال، ایالات متحده همچنان برای گفتوگو باز است.»
روابط ایران و روسیه ماهیتی جامع و همهجانبه دارد
از سوی دیگر، «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه کشورمان در کنفرانس خبری با همتای روس خود در مسکو تاکید کرد: امروز مذاکراتی بسیار نزدیک، دقیق و جزئی در تمامی حوزهها، شامل مسائل دوجانبه، منطقهای و بینالمللی، برگزار شد. روابط دوجانبه جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه طی سالهای اخیر، بهویژه در سال جاری، از گسترش چشمگیری برخوردار بوده است.
وزیر خارجه ایران تاکید کرد که با امضای معاهده مشارکت جامع میان دو کشور، همکاریها وارد مرحلهای جدید شده و شتاب بیشتری گرفته است. به گفته او، این معاهده هماکنون وارد مرحله اجرا شده و دو طرف بر اساس چشمانداز ترسیمشده در آن در حال حرکت هستند.
عراقچی گفت: در توافقی که امروز با وزیر امور خارجه روسیه، سرگئی لاوروف، به امضا رسید، دستور کار وزارتخانههای امور خارجه دو کشور برای سالهای ۲۰۲۶ تا ۲۰۲۸ تعیین شد که بهعنوان نقشه راه همکاریهای سهساله آینده مورد عمل قرار خواهد گرفت. روابط ایران و روسیه ماهیتی جامع و همهجانبه دارد.
وزیر امور خارجه ایران همچنین اشاره کرد که در یکسالونیم گذشته و در دوره دولت چهاردهم، رؤسای جمهور ایران و روسیه پنج بار دیدار داشتهاند که نشاندهنده سطح بالای روابط دوجانبه است. همچنین دیدارها و رایزنیهای منظم میان وزرای امور خارجه دو کشور نیز بهصورت مستمر ادامه داشته و آخرین دیدار رؤسای جمهور دو کشور جمعه گذشته در عشقآباد برگزار شد که در آن، مسائل دوجانبه و بینالمللی مورد بررسی قرار گرفت.
سید عباس عراقچی گفت: روابط اقتصادی ایران و روسیه بهطور قابل توجهی گسترش یافته است. همکاریها در حوزه انرژی، حملونقل و ترانزیت، بهویژه در پروژه راهبردی کریدور شمال–جنوب و قطعه رشت–آستارا، در حال پیشرفت است. همچنین تجارت دوجانبه روندی افزایشی دارد و زمینههای جدیدی برای توسعه آن در حال پیگیری است. کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور نیز با ۱۷ کارگروه تخصصی در ماه فوریه برگزار خواهد شد.
ایران بهعنوان عضوی متعهد به انپیتی، به تمامی تعهداتش پایبند است
وزیر امور خارجه ایران همچنین تاکید کرد که تهران بهعنوان عضوی متعهد به معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT)، به تمامی تعهدات خود پایبند است، اما بر اساس همین معاهده از حقوق قانونی خود صرفنظر نخواهد کرد.
سید عباس عراقچی گفت: استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای، از جمله غنیسازی، حق مسلم ایران است و این حق علیرغم حملات صورتگرفته همچنان پابرجاست. حملات آمریکا و رژیم صهیونیستی به تأسیسات هستهای ایران اگرچه به برخی ساختمانها و تجهیزات آسیب وارد کرده، اما نه توانسته فناوری بومی کشور را از بین ببرد و نه اراده جمهوری اسلامی ایران را تضعیف کند. در حوزه بینالمللی نیز اشتراک نظر روشنی برای مقابله با نظام سلطه، زورگویی و استانداردهای دوگانه کشورهای غربی، بهویژه آمریکا، وجود دارد.
ایران و روسیه تعاملات مشترک خود را بهصورت فعال دنبال میکنند
وزیر امور خارجه کشورمان در بخش دیگری از کنفرانس مطبوعاتی خود با سرگئی لاوروف تاکید کرد که ایران و روسیه در مقابله با تحریمها و اقدامات یکجانبه، اشتراک نظر داشته و در چارچوب سازمانهای بینالمللی و منطقهای همکاری نزدیکی دارند.
سید عباس عراقچی گفت: دو کشور در نهادهایی همچون بریکس، سازمان همکاری شانگهای و اتحادیه اقتصادی اوراسیا عضو بوده و تعاملات مشترک خود را بهصورت فعال دنبال میکنند. ایران و روسیه در زمینه مقابله با تحریمهای غیرقانونی آمریکا، همکاری اقتصادی، تبادل تجربه و هماهنگیهای عملیاتی دارند و از ابتکارهای بینالمللی مخالف اقدامات قهرآمیز و تحریمهای یکجانبه حمایت میکنند.
او افزود، در همین راستا، گروه «دوستان منشور ملل متحد» با عضویت ایران، روسیه، چین و دیگر کشورها تشکیل شده و جمهوری اسلامی ایران از هر اقدام بینالمللی در مقابله با نظام سلطه، زورگویی و قلدری آمریکا حمایت میکند.
ایران قاطعانه با هرگونه حضور نیروی خارجی در قفقاز مخالف است
وزیر خارجه کشورمان در ادامه کنفرانس خبری مشترک با همتای روس خود اشاره کرد: مشورتهای بسیار خوبی داشتیم و مواضع ما کاملاً روشن است. جمهوری اسلامی ایران معتقد است امنیت و ثبات در مناطق قفقاز و آسیای مرکزی باید توسط کشورهای همان منطقه تأمین شود.
به گفته عراقچی، در همین چارچوب، ایران سازوکار «۳+۳» را برای قفقاز پیشنهاد داده و این مسیر را با جدیت دنبال میکند. در حال حاضر نیز برنامهریزی برای برگزاری نشست آتی وزرای امور خارجه این سازوکار در دست انجام است.
سید عباس عراقچی تاکید کرد: ایران بهطور قاطع با حضور هرگونه نیروی خارجی در منطقه قفقاز مخالف است و این موضع به همسایگان و شرکای منطقهای اعلام شده است. ایران و روسیه در این زمینه موضعی مشترک دارند و بر این باورند که هیچ قدرت یا کشور خارج از منطقه نباید در امور امنیتی قفقاز مداخله کرده یا ثبات منطقه را تهدید کند.
غرب و آمریکا به دیپلماسی و مذاکره خیانت کردند
وزیر خارجه کشورمان همچنین با اشاره به حملات متجاوزانه رژیم صهیونیستی و آمریکا به تاسیسات هستهای ایران در ژوئن که در میانه مذاکرات غیرمستقیم در عمان صورت گرفت، گفت: آنها به دیپلماسی و مذاکره خیانت کردند. طرف مقابل با عملکرد خود به دیپلماسی و اصل مذاکره خدشه وارد کرده است. با این حال، چنانچه رویکرد خود را اصلاح کرده و برای گفتوگویی برابر، محترمانه و مبتنی بر منافع متقابل آمادگی واقعی نشان دهد، ایران موضوع مذاکره را مجدداً بررسی خواهد کرد. در شرایط کنونی، نشانهای قانعکننده از چنین آمادگیای مشاهده نمیشود.
به گفته سید عباس عراقچی، تجربه یک سال گذشته نشان داده است که برداشت آمریکا از مذاکره، نه گفتوگو، بلکه تحمیل و دیکته کردن مواضع است. مذاکره واقعی تنها زمانی امکانپذیر است که طرف مقابل رویکرد خود را تغییر داده و به گفتوگویی منصفانه، متوازن و از موضع برابر تن دهد.
او افزود: بدیهی است اهدافی که از طریق فشار و اقدام نظامی محقق نشده، پشت میز مذاکره نیز قابل تحمیل نخواهد بود. میز مذاکره باید بر پایه احترام متقابل، توازن و تأمین منافع مشترک شکل بگیرد.
تروئیکا دیگر هیچ ظرفیتی برای مذاکره ندارد
وزیر خارجه کشورمان همچنین گفت که سه کشور اروپایی دیگر هیچ ظرفیتی برای مذاکره ندارند و تروئیکای اروپایی با فعالسازی غیرقانونی مکانیسم ماشه، عملاً آخرین ابزار و ظرفیت مذاکراتی خود را از دست دادهاند؛ لذا ایران دلیلی برای گفتگوی مجدد با این سه کشور نمیبیند.
عراقچی گفت: ایران اگرچه به تعهدات خود در چارچوب «NPT» پایبند است، اما تأکید میکند که حملات اخیر به تأسیسات هستهای، واقعیتهای میدانی را تغییر داده و آژانس فاقد پروتکلهای لازم برای بازرسی از مراکز مورد تهاجم است.
او تاکید کرد که تا زمان تعیین چارچوبهای جدید برای مقابله با تهدیدات ایمنی و امنیتی، امکان بازرسی وجود ندارد.
سید عباس عراقچی گفت: با توجه به ابطال توافق قاهره در پی اقدامات خصمانه غرب، مطابق قانون مجلس، تصمیمگیری درباره درخواستهای آژانس منحصراً بر عهده شورای عالی امنیت ملی خواهد بود.
