با اینکه همه امامان جلوه کاملی از صفات و اسمای الهی هستند و الگوهای کاملی برای هدایت انسان ها، اما شرایط خاص و ویژگی های زمانه، باعث می شد که جنبه ای از شخصیت انها در هر زمانی، تجلی پیدا کند و به فعلیت برسد و در هر زمان، یک بعد از ابعاد وجودی انان ظهور، بروز و جلوه خاصی داشته باشد. در این بین، موقعیت و شرایط امام حسین (ع)، شرایط ویژه ای بوده است و در این شرایط امام توانست هم اسلام را از نابودی نجات بخشد و هم تمام ابعاد اسلام واقعی را در عمل برای جهانیان ترسیم نماید و به نمایش بگذارد؛ یعنی در حادثه (کربلا) و به ویژه روز (عاشورا)، ما شاهد بروز و ظهور همه فضایل و خوبی ها از وجود مقدس امام حسین (ع) و یارانش هستیم و راز اثبات امتیازات ویژه در روایات نیز در همین نکته نهفته است.

این در حالی است که برای امامان دیگر، این شرایط و امکان فراهم نشد که همه ویژگی ها و فضایل خود را به منصه ظهور برسانند و در معرض دید حقیقت جویان قرار دهند و البته این به مقتضای وظیفه ای بود که بر عهده انان بود که هر شرایط خاص، رفتار خاصی را هم می طلبید و انان موظف بودند الگوی رفتاری مناسب همان شرایط را به بشریت ارایه دهند؛ یعنی این محدودیت از سوی شرایط، محدودیت در رفتار الگویی را اقتضا می کرد.از این رو، به تعبیر برخی از بزرگان، همه اهل بیت (ع) کشتی نجات هستند؛ اما کشتی امام حسین (ع) وسیع تر و در عبور از امواج سهمگین دریاها سریع تر است. از این رو، ما در این مقاله، برانیم تا از چند مورد از ویژگی های اختصاصی سیدالشهداء (ع) که در روایات، به انها اشاره شده است، پرده برداریم.

1- عظمت مصیبت سیدالشهداء (ع)

طبق روایات زیادی که در بیان مصایب وارده بر معصومان (ع) رسیده و طبق زیارات متعدد امام حسین (ع)، مانند (زیارت عاشورا)، هیچ مصیبتی به عظمت و بزرگی مصیبت اباعبدالله (ع) و واقعه عاشورا نمی رسد. از اهتمام سایر ایمه معصومان (ع) بر حفظ و نگهداری و بزرگ داشتن واقعه عاشورا نیز، می توان این نکته را استنباط کرد.

حادثه عاشورا، حادثه ای فراگیر و با جلالت است؛ به طوری که ملکوت کل عالم، با این حادثه درگیر است. در زیارت عاشورا امده است:(یا ابا عبدالله لقد عظمت الرزیه و جلت و عظمت المصیبه بک [بکم ] علینا و علی جمیع اهل الاسلام و جلت و عظمت مصیبتک فی السماوات علی جمیع اهل السماوات؛

ای اباعبدالله! به راستی بزرگ شد سوگواری تو و گران و عظیم گشت مصیبت تو بر ما و بر همه اهل اسلام و گران و عظیم گشت مصیبت تو در اسمان ها بر همه اهل اسمان ها).

بنابراین، این حادثه به حسب ظاهر، حادثه ای محدود است؛ ولی همه عوالم، ملکوت عالم، اسمان و زمین با این حادثه درگیر هستند. در جای دیگری از این زیارت می خوانیم: (مصیبه ما اعظمها و اعظم رزیتها فی الاسلام و فی جمیع السماوات و الارض [الارضین ]؛ به راستی چه مصیبت بزرگی و چه داغ گرانی بود در اسلام و در تمام اسمان ها و زمین!) در روایات ما هست که همه عوالم بر وجود مقدس سیدالشهداء (ع) گریسته اند. از عالم ملک، از گیاهان و نباتات و حیوانات تا جمادات، همچنین عالم ملایکه و انسان و جن، همه و همه بر حادثه عاشورا گریسته اند.

راوی می گوید: به امام صادق (ع) عرض کردم: یابن رسول الله! چه شد روز عاشورا؟ روز شهادت حسین (ع) است، روز بزرگ مصایب است و حال ان که روز وفات رسول الله (ص) و روزی که فاطمه (س) جهان را وداع گفت و روزی که امیرالمومنین (ع) شهادت یافت و روزی که حسن بن علی (ع) به ضربت ستم شهید گشت، واجب می کند که مصایب این روزها بزرگتر باشد؟

امام (ع) فرمودند: (مصیبت روز قتل امام حسین (ع) از همه روزها بزرگتر است؛ زیرا که اصحاب کساء که در نزد خداوند، بهترین افریدگانند، بیشتر از پنج تن نباشند و انها محمد و علی فاطمه و حسن و حسین (ع) هستند و وجود عالم منوط به وجود ایشان بود؛ چون رسول خدا (ص) جهان را وداع کرد، مردمان به بقای چهار تن دیگر شاد بودند و چون فاطمه (س) از دنیا رفت، مردمان به وجود حسن و حسین (ع) تسلیت می یافتند، چون علی (ع) به شهادت رسید، امام حسن و امام حسین (ع) به جای او بودند و بعد از شهادت حسن (ع)، مردم چشمشان به جمال حسین (ع) بود؛ اما چون حسین را به قتل رساندند، کسی از اصحاب کساء باقی نماند و مردم پیوسته در سوگواری ان حضرت در عزا بودند. پس شهادت حسین (ع) بسان از دست دادن همه انها بود و گویا پیامبر (ص) و علی و فاطمه و حسن و حسین (ع) همگان را شهید کرده باشند، اینجاست که مصیبت روز شهادت حسین (ع)، بزرگترین ایام و بزرگترین مصایب است. )

2- ثواب گریه برحضرت اباعبدالله (ع)

امام صادق (ع) به ابو هارون مکفوف دستور داد مرثیه بخواند. انگاه که وی مرثیه خود را اغاز نمود، متوجه شد امام (ع) سخت گریه می کنند و زنانی که پشت پرده بودند، همین که صدای گریه امام صادق (ع) را شنیدند، انها نیز صدای خود را به گریه و شیون بلند کردند. بعد امام فرمودند: (هر کس در مصیبت حسین (ع) شعر بگوید و گریه کند و ده نفر را بگریاند، بهشت بر او نوشته می شود).

امام رضا (ع) می فرمایند: (روش پدرم، امام موسی بن جعفر (ع) این بود که هرگاه ماه محرم می رسید، پیوسته غمگین بود تا دهه عاشورا سپری شود. روز عاشورا روز گریه و ماتم او بود و می فرمودند: این روزی است که حسین به شهادت رسیده است. )امام رضا (ع) فرمودند: (کشته شدن امام حسین (ع) اشک های ما را ریزان و پلک های چشمان ما را مجروح و در کربلا، عزیز ما را ذلیل کرد. . . گریه کنندگان باید بر حسین (ع) گریه کنند. گریه بر او گناهان بزرگ را می ریزد).

امام رضا (ع) به ریان بن شبیب فرمودند: از ریان بن شبیب روایت شده است که گفت، روز اول محرم به خدمت امام رضا (ع) رسیدم، حضرت فرمودند: (. . . ای پسر شبیب! اگر بر حسین (ع) گریه کنی و اب دیدگان تو بر روی تو جاری شود، حق تعالی جمیع گناهان صغیره و کبیره تو را می امرزد؛ خواه اندک باشد و خواه بسیار. )

حتی به موجب بعضی از روایات، امام زمان (عج) نیز مدام بر سیدالشهداء (ع) اشک می ریزد و می گوید: (ای جد بزرگوار! روزگار مرا به تاخیر انداخت و نتوانستم به یاری تو بشتابم و با دشمنانت پیکار کنم. در عوض، (هر صبح و شام بر مصایب تو گریه می کنم. اگر اشک چشمم تمام شود، به جای ان خون می گریم. )

3- زیارات ماثوره

برای هیچیک از معصومان (ع) به اندازه امام حسین (ع) زیارت ماثوره و منقول از معصوم وارد نشده است، با نگاهی اجمالی به کتاب (مفاتیح الجنان) متوجه این مطلب می شویم که در مناسبت های مختلف، توصیه به زیارت رفتن و خواندن زیارت شده است؛ مانند زیارت امام حسین (ع) در روز عاشورا، در شب های قدر، نیمه رجب، شب وروز نیمه شعبان، روز عرفه، شب های جمعه و. . .

4- جایگاه تربت کربلا

خدای تعالی در ازای شهادت امام حسین (ع) شفای بیماری ها را در تربت مقدس ان حضرت قرار داد. خوردن خاک، ولو به مقدار کم جایز نیست؛ اما خوردن تربیت سید الشهداء (ع) به مقدارکم، حرام نیست؛ بلکه خدای تعالی خوردنش را باعث شفا و نجات از همه امراض ظاهری و باطنی قرار داده است و این در میان هزاران نفر از انبیاء و اوصیای الهی، مختص به تربت مطهر مرقد امام حسین (ع) است.

اری. خاک بی مقدار در سایه همجواری با بدن طیب و طاهر امام، از فرش به عرش می رسد و تبدیل به نوش داروی روح بخش و نجات افرین می شود. اگر انسان ها خودشان را در سایه سیره و سنت امام حسین (ع) قرار داده و واقعا به ان حضرت محبت و مودت داشته و اطاعتش کنند، به کمالاتی می رسند که برای ما قابل تصور نیست. در واقع، شفابخش بودن تربت حسینی، نوعی پیام خدای تعالی است به انسان ها که با بودن امام حسین (ع) در هر شرایطی هستید، ناامید نشوید. انسان ها کمتر از خاک نیستند. از خاک عبرت بگیرید که چه سان همجواری با ان حضرت، از درد به درمان تبدیل شد.

امام رضا (ع) فرمودند: (هر خاکی حرام است؛ مثل مردار، خون و ذبح شده بی نام خدا؛ مگر خاک قبر حسین (ع) که درمان هر درد است. )امام صادق (ع) دستمال زردی داشت که در ان، تربت حضرت سیدالشهدا (ع) بود. وقت نماز که می شد همان تربت را در موضع سجودش می ریخت و بر ان سجده می کرد و نیز ان حضرت فرمودند: (سجده بر تربت حسینی، حجاب های هفت گانه را کنار می زند. ) همچنین روایت شده است که امام صادق (ع) جز بر تربت سیدالشهدا (ع) سجده نمی کرد، به عنوان فروتنی و تواضع در برابر خداوند. نسبت به برداشتن کام نوزادان با تربت کربلا نیز احادیث فراوانی نقل شده است؛ از جمله، از امام صادق (ع) روایت است که: (کام فرزندان خود را با تربت حسین (ع) بردارید که این تربت، امان است. )

5- استجابت دعا نزد قبر سید الشهداء (ع)

در روایت امده است خداوند در عوض شهادت حضرت، اجابت دعا را در زیر قبه حضرت قرار داد. امام هادی (ع) در زمان بیماری، کسی را به حایر حسینی فرستاد تا برای شفای حضرتش در انجا، دعا کند.

6- نماز در حایر حسینی

این نکته را می دانیم که نماز در مسافرت، با شرایطی که در رساله های عملیه امده، شکسته است؛ اما مسافر می تواند در چهار مکان، نمازش را شکسته یا تمام بخواند. این اماکن عبارتند از: (مسجد الحرام)، (مسجد پیغمبر (ص))، (مسجد کوفه)، (حایر و حرم امام حسین (ع)). روایاتی که در این باره وارد شده، اساس چنین حکمی است و بیانگر اهمیت و ویژگی حرم و مرقد مطهر سالار شهیدان می باشد.

7- انتقال مقام امامت به نسل امام حسین (ع)

در روایت امده است: خدای سبحان در عوض شهادت امام حسین (ع)، مقام امامت را نصیب ذریه ان بزرگوار نمود؛ البته اگرچه از امام باقر (ع) به بعد، امامت در نسل امام حسن مجتبی (ع) هم قرار می گیرد؛ چون امام سجاد (ع)، داماد امام مجتبی (ع) است؛ اما از فرزندان پسر امام مجتبی (ع) کسی به مقام امامت نرسید و در تاریخ امده است برخی از انها نیز به علت تمایل به بنی عباس، با امام صادق (ع) تعامل خوبی نداشتند.