آیت‌الله «ناصر مکارم شیرازی» در اختتامیه سومین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی ضمن قدردانی و تشکر از تشکیل کنگره بیان داشت: این کار یکی از مهم‌ترین برنامه‌هاست و اگر بخواهیم برنامه‌های مهم کشور و نظام را به شماره درآوریم ، کاری که این کنگره تعقیب می‌کند به دلیل تأثیری که در شئون جامعه می‌گذارد از اهم موارد است.
استاد برجسته حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: هدف از برگزاری این کنگره جلوگیری از نفوذ دشمن نیست زیرا دشمن نفوذ کرده است بلکه هدف این است که مطالب لازم را جمع‌آوری کنیم تا بتوانیم برای آینده برنامه‌ریزی کنیم و جلوی نفوذ مجدد را بگیریم.
وی افزود: کتاب‌هایی با این پیش‌فرض که دین زاییده جهل بشر است نوشته‌شده است، در این کتاب ها مطالبی همچنین اینکه مذهب زاییده افکار بلند و قوی نبوده بلکه انسان‌هایی با تفکراتی حقیر مذهب و دین را به وجود آورده‌اند، نوشته شده است.
آیت‌الله مکارم شیرازی با اشاره به اندیشه انسان‌های نخستین در مورد حوادث طبیعی گفت: عده‌ای از اندیشمندان معتقد هستند که انسان از ترس و جهل نسبت به حوادث طبیعی برای خود خدایی ساخته‌اند و با این پیش‌فرض نتیجه‌گیری غلطی انجام می‌دهند که نتیجه اندیشه غربی قبل از انقلاب بود و در رشته‌های مختلف علوم انسانی نفوذ کرده بودند.
مرجع تقلید مسلمانان با تأکید بر اینکه باید این اندیشه‌ها را پالایش کرد، گفت: ما باید از علت بعثت انبیا و آمدن پیغمبران و نزول کتب آسمانی که آنها را با دلایل قوی قبول کرده‌ایم، شروع به رد این اندیشه‌ها کنیم.
وی در ادامه با اشاره به آیات قرآن اظهار داشت: ده هدف در قرآن بیان‌شده که یکی از آنها نیز در روایت آمده، مسئله حیات انسانی است که انبیا و اولیا آمده‌اند که به این انسان فیزیکی، حیات واقعی بدهند.
آیت‌الله مکارم شیرازی ضمن قرائت آیه‌ای از قرآن گفت: خداوند می‌فرماید: « سْتَجِيبُواْ لِلّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُم لِمَا يُحْيِيكُمْ/انفال، آیه 24» و همچنین « فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً /نحل، آیه 97» و باید اندیشید که این حیاتی که پیامبران و اولیا خدا برای رهبری آن آمده‌اند و عنوان "حیات طیبه" نیز به آن تعلق‌گرفته چیست.
مفسر قرآن با اشاره به خطبه 51 نهج‌البلاغه گفتند: حضرت علی(ع) می‌فرماید سربلندی، عزت، آزادگی و افتخار یکی از خمیرمایه‌های حیات انسانی است و علوم انسانی نیز باید رواج دهنده‌ی حیات افتخارآمیز و نه مستعمره و محتاج دیگران بودن را رشد دهد.
وی افزود: امام حسین(ع) می‌فرمایند در راه عقیده صحیحی که داری جهاد کن و حضرت علی(ع) در خطبه‌ای به کمیل فرموده‌اند که ثروت‌اندوزان بی‌خبر از حال جامعه، مرده‌اند و علما زنده‌اند حتی زمانی که در زیر خاک پنهان هستند.
آیت‌الله مکارم شیرازی با بیان اینکه یکی از اهداف علوم انسانی اسلامی قرار گرفتن در راه حیات طیبه است، گفت: طبق آیه قرآن پیامبر مردم را به معروف امر و از منکرات منع می‌کردند و آلودگی‌ها را از مردم دور کردند.
استاد خارج فقه حوزه با تأکید بر اینکه علوم انسانی اسلامی باید در راه شکستن زنجیرهایی باشند که معاندان به پای بشر گذاشته‌اند، اظهار داشت: دانشمندان غربی تفکر مادی خود را در همه‌ی علوم گسترش داده‌اند و ما باید این تفکر مادی را از بین ببریم و تفکر منطقی معنوی را رشد دهیم.
وی با اشاره به روایت مکارم الاخلاق گفت: این علوم انسانی اسلامی باید بتواند مکارم اخلاق را در جامعه به همان دلیلی که پیامبر برای آن مبعوث شده است، رشد دهد.
آیت‌الله مکارم با بیان اینکه ما تمایلی به حذف علوم انسانی از دانشگاه‌ها نداریم، گفت: هدف و تفکر ما در پالایش علوم اسلامی است و این اندیشه که علوم انسانی که از خارج آمده است تماماً اشتباه است را قبول نداریم؛ زیرا قران می‌فرماید هر کس سخنی می‌گوید بشنوید و آن چیزی که خوب‌تر است را بپذیرید.
ایشان تمرکز بیشتر بر روی متن را از کارهای اساسی محققان این حوزه دانست و اظهار داشت: اگر به مقدمات بسیار مشغول شوید از اصل مطلب دور می‌مانید.
وی افزود: بعضی‌ها در مقابل علوم غربی حال منفعلی دارند و در مقابل آنها احساس حقارت می‌کنند ولی باید این قبیل افکار را از ذهن دور کرد.
آیت‌الله مکارم شیرازی خاطرنشان کرد: من بارها پیشنهاد داده‌ام برای اینکه دانشجویان و جوانان گمان نکنند که اندیشه‌شان حقیر است، کتاب‌هایی از مراحل رشد تفکر غرب در مقابل اسلام بنویسند تا بدانند که اندیشه دانشمندان اسلامی همچون ابن‌سینا و زکریای رازی سالیان دراز در میان آنها بودند و باعث پیشرفت آنها شدند.
ایشان در پایان با تأکید بر اینکه توجه به علوم انسانی یکی از کارهای ضروری جامعه است، گفت: اگر در راه انجام اندیشه علوم انسانی اسلامی دیر تلاش کنیم، استقلال و آزادی خود را از دست می‌دهیم.
